Slobodan Snajder
ŠNAJDER Slobodan
(ur. 8 lipca 1948, Zagrzeb, Jugosławia)
Chorwacki pisarz i publicysta, autor opowiadań, dramatów i esejów. Skończył filozofię i filologię angielską w Zagrzebiu. Był współzałożycielem i redaktorem pisma teatralnego "Prolog"; pracował też jako redaktor w wydawnictwie Cekade, które wydało jego pierwsze dramaty: "Kamov, smrtopis" (1978, prapremiera w Chorwackim Teatrze Narodowym w Zagrzebiu w tym samym roku) i "Hrvatski Faust" (Chorwacki Faust, 1982; prapremiera w Burgtheater w Wiedniu, 1993). Ten drugi dramat przyniósł autorowi międzynarodowe uznanie; Šnajder szuka w nim źródeł nacjonalizmu i nienawiści etnicznej w byłej Jugosławii. Akcja "Chorwackiego Fausta" toczy się w 1942 roku podczas premiery "Fausta" Goethego w okupowanym przez Niemców Zagrzebiu; autor przedstawia ludzi teatru jako kolaborantów. Za taki obraz środowiska pisarzowi przyszło zapłacić wysoką cenę w latach dziewięćdziesiątych, gdy rządy w Chorwacji sprawowała nacjonalistyczna partia Franjo Tudjmana - władze zamknęły "Prolog" i zakazały wystawiania dramatów Šnajdera, a on sam wyemigrował do Niemiec.
Nic więc dziwnego, że w Niemczech odbyły się prapremiery kolejnych dramatów Šnajdera: "Skóry węża" (Tybinga, maj 1995; jedyny dramat chorwackiego autora opublikowany po polsku: "Dialog" nr 9/1997), "Utjeha sjevernih mora" (Pociecha północnego morza, Kleisttheater we Frankfurcie nad Odrą, 1995); "Nevjesta od vjetra" (Kobieta z wiatru, Schauspielhaus w Bochum, 1998). Autor postanowił napisać "Skórę węża" w 1994 roku, czując, jak mówi, bezsilność i gniew na wieść o zbiorowych gwałtach w Bośni. W dramacie wykorzystał starą serbską bajkę o kobiecie, która urodziła węża. Šnajder nie rozstrzyga, kogo urodzi zgwałcona Azra. "Napisałem sztukę chcąc pokazać, że zapewne istnieje sposób, by Azra przyjęła węża w sobie, i to odwołując się do zasadniczo innych wartości niż te, które podsuwa fundamentalizm katolicki mówiąc o świętości życia poczętego ("Dialog" nr 9/1997).
Autor obecnie mieszka w Zagrzebiu; współpracuje z dziennikiem "Novi list". W ostatnich latach ukazały się między innymi zbiory esejów Šnajdera "Kaspariana" (wyd. Prometej, Zagrzeb 2005) i "Radosna apokalipsa - eseji i kritike" (Prometej, Zagrzeb 2006), zbiory dramatów "Smrtopis" (wyd. Prometej, Zagrzeb 2005) i "Bosanske drame" (Bośniackie dramaty, wyd. Prometej, Zagrzeb 2006) oraz tom prozy "Početnica za melankolike" (wyd. Prometej, Zagrzeb 2006). Dwa dramaty Šnajdera, "Skóra węża" i "Hrvatski Faust", ukazały się w przekładzie francuskim (w 2002 i 2005 roku).
