Autorzy

ŻAKIEWICZ Zbigniew
(ur. 6 czerwca 1933, Wilno, wtedy Polska, dziś Litwa)

Prozaik, krytyk literacki, historyk literatury, autor książek dla dzieci. Naprawdę urodził się 6 czerwca 1932 roku, ale w 1944 roku zmieniono mu w metryce rok urodzenia na 1933. Wczesne dzieciństwo spędził w Mołodecznie (obecnie Białoruś), w XVIII-wiecznym dworze Tyszkiewiczów, gdzie ojciec - nadleśniczy i plenipotent Zdzisława hrabiego Tyszkiewicza - miał służbowe mieszkanie. 17 września 1939 był świadkiem wkroczenia do Mołodeczna Armii Czerwonej, która pozostawała tam do czerwca 1941, kiedy to miasto zajęli Niemcy. W 1941-1942 przebywał z matką w zniszczonym i rozgrabionym podczas rządów władzy radzieckiej niewielkim majątku dziadka - Ponizie Tatarskie. W lipcu 1944, gdy w wyniku walk spłonął dwór w Mołodecznie, a miasto zdobyli Rosjanie, ponownie znalazł schronienie na wsi - tym razem w czterdziestohektarowym folwarku, zapisanym matce, Leonpole pod Krewem. Tam poznał życie istniejących jeszcze zaścianków szlacheckich. Krótko uczył się w białoruskiej szkole w Lenkowszczyźnie. Warunki życia w Leonpolu były trudne, a rodzinie cały czas groziło zesłanie w głąb ZSRR. W maju 1945 zmarł ojciec pisarza. W lutym 1946 roku Żakiewicz opuścił Białoruś i w ramach repatriacji wyjechał z matką do Łodzi. Tam, w wieku siedemnastu lat, ukończył szkołę podstawową, następnie kontynuował naukę w Technikum Przemysłu Włókienniczego Ministerstwa Przemysłu Lekkiego na kierunku wykańczalniczo-farbiarskim.
W latach pięćdziesiątych należał do ZHP. Pisywał do warszawskiego "Świata przygód" (później "Świat Młodych"). W 1953, po maturze, został przyjęty na Wydział Chemii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi, ale po miesiącu zrezygnował i rozpoczął studia na rusycystyce w WSP we Wrocławiu (w 1954 przeniesiona do Opola). We Wrocławiu nawiązał kontakt ze środowiskiem literatów skupionych wokół "Wrocławskiego Tygodnika Katolików" pod redakcję Tadeusza Mazowieckiego, między innymi z Władysławem Lechem Terleckim, Stanisławem Grochowiakiem. W "WTK" publikował drobne utwory. Podczas studiów pisał także teksty dla kabaretu pod nazwą Studencki Zespół Satyryczny "Wskazując palcem". Pracę magisterską "Formy samozaščity ličnosti v tvorčestvie Fedora M. Dostoevskogo" ("Formy samoobrony osoby w twórczości Fiodora M. Dostojewskiego"), obronił w 1957, a następnie został zatrudniony jako asystent w Katedrze Literatury Rosyjskiej na Wydziale Filologiczno-Historycznym WSP w Opolu. W 1961, będąc opiekunem koła naukowego rusycystów, założył Rosyjską Estradę Poetycką "Riepa".
W II połowie lat pięćdziesiątych i na początku sześćdziesiątych publikował recenzje i artykuły, dotyczące głównie literatury rosyjskiej, oraz opowiadania, które publikował przede wszystkim w czasopismach katolickich: "Katolik", "Znak", "Więź", "Tygodnik Powszechny", a także w "Slavia Orientalis", "Twórczości" i "Nowych Książkach". Kilka rozpraw, między innymi "Z problematyki polskiej w twórczości Fiodora Dostojewskiego" zamieścił w "Zeszytach Naukowych" WSP w Opolu. W 1962 roku wydał debiutancką książkę - zbiór opowiadań "Chłopiec o lisiej twarzy".
Od 1964 należał do ZLP (do rozwiązania Związku w 1983). Współpracował z duszpasterstwem akademickim. W 1964/1965 przebywał na półrocznym stypendium w Moskwie; wyjeżdżał wówczas także do Leningradu. W 1966 uzyskał doktorat w WSP w Opolu na podstawie pracy "Literatura rosyjska lat 1894-1914 w kręgu Młodej Polski". W 1966 roku podjął pracę na stanowisku adiunkta w Katedrze Filologii Rosyjskiej Wydziału Humanistycznego WSP w Gdańsku (od 1970 Uniwersytet Gdański). Latem 1967 przeniósł się na stałe do Gdańska.
W 1968 ukazała się jego powieść o tematyce kresowej "Ród Abaczów", bardzo dobrze przyjęta przez krytykę. Od jesieni 1968 do wiosny 1969 po raz drugi przebywał na stypendium naukowym w Rosji. Zwiedzał miejsca związane z życiem Puszkina, Dostojewskiego, Bunina. Poznał wielu współczesnych pisarzy rosyjskich, między innymi Josifa Brodskiego, Dawida Samojłowa, Jewgienija Winokurowa, Aleksandra Rewicza. Na zaproszenie białoruskiego poety Janki Bryla pojechał do Mińska. W lutym 1969 odwiedził po dwudziestu trzech latach miasteczko swojego dzieciństwa - Mołodeczno. Szkice i reportaże z pobytów w ZSRR publikował, między innymi w "Więzi", "Miesięczniku Literackim" i w "Literach". Wybór tych tekstów ukazał się w tomie "Ludzie i krajobrazy" (1970).
W 1971 otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Lata siedemdziesiąte stanowiły okres największej aktywności wydawniczej pisarza - wówczas ukazały się kolejne powieści: "To sen tylko, Danielu" (1973), "Dolina Hortensji" (1975), "Czteropalcy" (1977), "Markigo" (1978); książki dla dzieci - "Kraina Sto Piątej Tajemnicy" (1972), "Ostatni rejs Grubego Jana" (1975), "Dwaj dzielni z Plimplańskiego Lasu" (1976), "Straszne bliźnięta" (1979). W tych latach zaczął też regularnie publikować felietony, zapiski, fragmenty dziennika ujęte w cykle: "Półgłosem" na łamach "Dziennika Bałtyckiego" (1971-72), "Z notesu" w "Głosie Wybrzeża" (1973), "Dziennik intymny mojego N.N." w "Znaku", "Więzi" i "Tygodniku Powszechnym".
W sierpniu 1980 roku podpisał rezolucję Oddziału Gdańskiego ZLP wzywającą władze do podjęcia rozmów z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w Stoczni Gdańskiej oraz do ograniczenia cenzury i zapewnienia swobody wyjazdów za granicę. W 1980-1994 należał do NSZZ "Solidarność". Po wprowadzeniu stanu wojennego publikował głównie w prasie katolickiej ("Gwiazda Morza", "W drodze", "Tygodnik Powszechny", "Królowa Apostołów"), a także w piśmie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego "Pomerania". Związany był ze środowiskiem gdańskich twórców, którzy prowadzili niezależną działalność w kościele św. Mikołaja w Gdańsku. 8 października 1984 roku został napadnięty i pobity przed swoim domem we Wrzeszczu. Od 1984 do kwietnia 2004 zamieszczał w "Gwieździe Morza" zapiski w cyklu "Z dziennika". W 1989 został członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, a w 1990 PEN Clubu.
W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ukazały się kolejne utwory pisarza o tematyce kresowej: "Wilcze łąki" (1982), "Wilio, w głębokościach morza" (1993), a także kresowo-kaszubskiej: "Ciotuleńka" (1988), "Gorycz i sól morza" (2000).
Przez cały okres pobytu w Gdańsku uczestniczy w życiu literackim i artystycznym Wybrzeża. W 1999 w Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku odbyły się uroczyste obchody jubileuszu czterdziestolecia pracy pisarskiej Zbigniewa Żakiewicza. Od wielu lat pełni funkcję przewodniczącego jury Ogólnopolskiego Konkursu Prozatorskiego im. Jana Drzeżdżona, a od 2002 przewodniczy jury Konkursu Literackiego Uniwersytetu Gdańskiego.