Poznań. Brook szczerze o teatrze
Podczas spotkania w Teatrze Polskim w Poznaniu Peter Brook [na zdjęciu] emanował niezwykłą energią. O życiu i o teatrze w niedzielny [13 marca] wieczór mówił w sposób wzruszająco szczery.
Znakomity reżyser wspominał ludzi teatru, którzy wywarli na niego największy wpływ: Craiga i Grotowskiego. Jednak sam poszedł inną drogą. Craig bowiem schronił się przed żywym teatrem w wizjach i marzeniach, dla Grotowskiego glebą teatru było ciało aktora. Obaj na swój sposób uciekli od widowni.
- Ja mam inny temperament - przyznał Peter Brook. - Nie mógłbym nigdy iść dalej w mojej pracy bez publiczności. Nadzwyczajna energia, która wytwarza się w trakcie spektaklu, wynika ze spotkania ludzi przygotowanych z nieprzygotowanymi. Ci pierwsi to aktorzy, wnoszą uczucia, przemyślenia, warsztat sceniczny, znajomość tematu. Publiczność z kolei przynosi oczekiwanie: siłę, która może działać w dwie strony. Uskrzydla i ulepsza to, co w spektaklu dobre, prawdziwe, ale też brutalnie obnaża fałszywość i słabość. Nie można też starać się publiczności edukować czy ją polepszać.
- Rola reżysera - mówił dalej Brook - polega na tym, że najpierw to on jest widownią: patrzy, zachęca, wycofuje się. Na początku relacja z aktorami jest zbyt delikatna, by publiczność składała się z więcej niż jednej osoby. Reżyser jednak musi posiadać też umiejętność znajdowania ludzi, którzy pewne rzeczy zrobią lepiej od niego. Musi być świadomy, czego nie potrafi. Aktor zaś powinien uważać, czy jest w stanie wyrazić swoje uczucia. Osobowość to tylko cienki kostium, pod którym kryje się nieznane. Aktor musi odkrywać to nieznane w sobie, a teatr jest miejscem tego odkrycia.
Peter Brook za kilka dni kończy 80 lat. Odniosłem jednak wrażenie, że ze sceny Teatru Polskiego przemawia do nas młodzieniec, w którym zarazem jest dużo spokoju, dojrzałości, mądrości i pogodzenia z życiem.
- Nie wierzę, że teatr może się naprawdę oderwać od życia - dodał jeszcze Brook. - I dlatego nie lubię teatru. Jest on polem życia, w którym odczuwam większą wolność, niż gdybym był na przykład stolarzem. Ale to jest przypadek...
