O, wtórności!
Teatr Kameralny (Wrocław) Witold Gombrowicz -HISTORIA. Opracowanie tekstu i reżyseria Jacek Bunsch. Scenografia: Wojciech Jankowiak, Michał Jędrzejewski. Muzyka: Zbigniew Karnecki. Ruch sceniczny: Jerzy Kozłowski (występy w ramach Teatru Rzeczypospolitej).
Gombrowicz - autor "Historii", to nie jest najlepszy Gombrowicz. Nie ma się czemu dziwić: "Historia" nie została nigdy napisana w wersji kompletnej. Ten krótki utwór (z r. 1951) nosi wszelkie cechy szkicu; zarysu całości nieodgadnionej, gdyż zgadywanki w przypadku autora "Ferdydurke" są zawsze zawodne i trudno z fragmentów wyrokować, czym byłby ów tekst, gdyby został ukończony. To, co słyszymy ze sceny - fascynacjom pisarskim nie przydaje blasku. Zamiast "palica" i "nagości wiecznie młodej" mamy "bosość", przeciwstawną obuciu, niosącemu zagrożenie w postaci wojen i przewrotów. Ale wprowadzenie na scenę figur historycznych (wciela się w nie rodzina Witolda) jest zabiegiem sztucznym i wysilonym. Jak na komedię to za smutne. Jak na narodowy dramat za sztubackie... Wrażenie to potęguje koncepcja reżyserska. Jacek Bunsch doszedł widocznie do wniosku, że najlepszą receptą na oryginalność są cytaty. Oglądamy więc wszystko, czym żywi się dzisiejszy teatr. Szafy wypożyczone od Jarockiego via Grzegorzewski. Karła, który przywędrował z widowisk Wiśniewskiego. Żołnierzy wziętych od Kantora itd. itd. Troska o detal zamieniła się w hurt... Szkoda, że twórca tej pseudoawangardowej antykwami z równym pietyzmem nie odniósł się do tak banalnych drobiażdżków, jak dykcja aktorów, biorących udział w owej "Historii" (zwłaszcza grający Witolda - Miłogost Reczek wymaga reżyserskiej pomocy, bo młody i może zdolny)... To także kartka z dziejów współczesności: gitarzyści nie umieją grać na gitarze. Aktorzy dukają gorzej od zegarynki. Za to pomysły reżyserskie, owszem są. I zawsze gdzieś, znajdzie się festiwal, gdzie jury sypnie nagrodami. Bo reżyser pokazał nie tylko Gombrowicza, ale jeszcze i szafę, która gra.
