Teatr TV. "Rozmowy z katem" wracają
W związku z tragedią pod Smoleńskiem powtórkę znakomitego i poruszającego spektaklu Macieja Englerta przesunięto o tydzień.
Rozmowy z katem" Kazimierza Moczarskiego, przetłumaczone niemal na wszystkie języki europejskie, są zapisem rozmów autora z hitlerowskim zbrodniarzem wojennym Jurgenem Stroopem. Odbywały się w celi więzienia na ul. Rakowieckiej od 2 marca do 11 listopada 1949 roku. Moczarski (1907 - 1975), prawnik i dziennikarz, był jednym z bohaterów polskiego podziemia, oficerem AK i członkiem Kierownictwa Walki Podziemnej odpowiedzialnym za rozpracowywanie polskich kolaborantów. Zaraz po wojnie został aresztowany przez UB i oskarżony o prześladowanie działaczy lewicowych. Karę śmierci zamieniono na dożywocie. Zamknięto go w jednej celi z katem powstania w getcie warszawskim, odpowiedzialnym za śmierć tysięcy kobiet i dzieci.
Wyrok śmierci na Stroopie wykonano w 1952 roku. Moczarskiego wypuszczono dopiero na fali odwilży w 1956 roku. "Rozmowy z katem" po raz pierwszy - jako fragmenty - ukazały się w 1968 roku. Jako książka zostały wydane dwa lata po śmierci autora w 1977 roku, ale pierwsze, pełne wydanie bez ingerencji cenzury miało miejsce dopiero w 1993 roku.
Spektakl Englerta to majstersztyk. Na Krajowym Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji "Dwa Teatry" w Sopocie zdobył w 2007 roku aż trzy nagrody: za reżyserię, montaż i wspaniałą, przejmującą rolę Piotra Fronczewskiego jako Jurgena Stroopa. Fronczewski ma w tym spektaklu świetnych partnerów, przede wszystkim Andrzeja Zielińskiego w roli Moczarskiego. - Najistotniejsze jest to, że można było nareszcie odczytać ten utwór we właściwym kontekście historycznym. Nie miał takiej szansy ani Moczarski, pisząc książkę, ani Andrzej Wajda, realizując swój głośny spektakl w 1977 roku, oraz wielu późniejszych adaptatorów - mówił Maciej Englert. - Historię najlepiej opowiada się przez pokazanie ludzkich losów. Suchy raport Stroopa z likwidacji warszawskiego getta jest przerażającym dokumentem, ale to "Rozmowy z katem" wstrząsnęły milionami ludzi na całym świecie.
Rozmowy z katem
20.25 | TVP 1 | poniedziałek
