Artykuły

"Taniec Delhi" w reż. Ivana Wyrypajewa w Teatrze Narodowym w Warszawie. Pisze Mirosław Winiarczyk w idziemy.

Na małej Scenie Studio Teatru Narodowego, gdzie mają miejsce przedstawienia eksperymentalne, odbyła się premiera sztuki "Taniec Delhi" Iwana Wyrypajewa. Rosyjski autor jest młodym dramaturgiem, filmowcem i reżyserem znanym już u nas z inscenizacji kilku sztuk oraz z dwóch filmów ("Euforia" i "Tlen"). Spektakl w TN składa się z siedmiu krótkich odsłon, w których kilkoro aktorów odtwarza podobne postacie w odmiennych sytuacjach. Uwagę zwraca forma przedstawienia.

Bohaterowie kolejnych nowel posługują się we wzajemnych relacjach niezwykłym językiem z pogranicza melorecytacji. Nie są to jednak osobne monodramy, lecz rozmowy prowadzone z patetyczną emfazą. Tego rodzaju formę usprawiedliwia temat sztuki, którym jest stosunek człowieka do cierpienia i śmierci. Wyrypajew, jak przystało na rosyjskiego artystę (w pewnym sensie awangardowego), stosunek do podstawowych spraw egzystencji ludzkiej czerpie z rodzimej tradycji kulturowej, związanej trwale z prawosławiem. Dlatego cierpienie jest tu ukazane jako nieodłączna część ludzkiego losu. Każda z postaci sztuki opłakuje cierpienie i śmierć kogoś bliskiego i jednocześnie zastanawia się nad swoją reakcją na tę śmierć.

Akcja rozgrywa się w szpitalnej poczekalni, gdzie bohaterowie czekają na lekarskie diagnozy stanu osób bliskich. Na początku młoda tancerka opowiada znajomej o śmierci matki i swoich relacjach z nią. W kolejnych odsłonach postacie wymieniają się rolami. Zagęszczają się relacje miedzy córką i matką,

młodą kobietą i kochankiem, mężem i żoną. Stopniowanie gorących uczuć sąsiaduje tu ze śmiercią kolejnych osób i refleksjami na temat odpowiedzialności człowieka za swe czyny. Rolę spowiednika pełni pielęgniarka, z obowiązku rozmawiająca z bohaterami o ich problemach. Autorska sztuka Wyrypajewa, wystawiona w niebanalnej formie, daje impuls do poważnych rozważań na temat kondycji ludzkiej.