Kraków. Maria Stangret-Kantor w hołdzie ukraińskiemu scenografowi
W całej Galerii Starmach w Krakowie unosi się delikatny zapach zeschłych liści. W workach przewiezione zostały z Huciska, gdzie stoi dziś dom Tadeusza Kantora. Maria Stangret zrealizowała kolejną pracę z cyklu "Hommage a...". Po Kantorze, Annie Frank i Sergiuszu Jesieninie tym razem poświęconą ukraińskiemu scenografowi Daniłowi Liderowi.
W ubiegłym roku malarka i artystka Teatru Cricot 2 Maria Stangret-Kantor przygotowała dużą, monograficzną wystawę w Muzeum Sztuki Ukrainy w Kijowie. Poznała niezwykle ciekawe środowisko tamtejszych artystów i trafiła na prace Daniła Lidera (1917 - 2002), scenografa i teoretyka teatru, wykładowcy Kijowskiego Instytutu Sztuk Pięknych, autora kilkuset realizacji scenograficznych.
Inspiracją do "Hommage a Danił Lider" była jego praca z końca lat 80., przygotowana na Quadriennale Scenografii w Pradze. W 1975 roku Lider wykonał oprawę dla propagandowego widowiska "Witaj Pripat", uświetniającego budowę elektrowni atomowej w Czarnobylu. Miał to być spektakl sławiący zwycięstwo człowieka nad przyrodą. Ale już we wstępnych szkicach do scenografii Lider zanotował przeczucie, które nie dawało mu spokoju: motyw błysku wybuchu atomowego. Po latach zaś - po katastrofie czarnobylskiej elektrowni - pokazał w Pradze niezwykłą instalację: swoje notatki-przeczucia, dzbanek z kijowską, zatrutą wodą, spalone drzewko i wory pełne skażonych liści.
- W tej wystawie zbiegają się różne bardzo ważne dla mnie wątki - tłumaczy artystka. - Nie bez znaczenia jest to, że Tadeusz Kantor przez wiele lat był działającym w krakowskich teatrach scenografem. Tak jak on Lider był twórcą tzw. scenografii aktywnej. Nie robił prostych ilustracji do tekstu, uprawiał scenografię twórczą.
Instalacja Marii Stangret jest skromna, prosta, pozbawiona tak typowych dla współczesnej sztuki pretensjonalnych gestów. Artystka wczytuje się, wczuwa się w dzieło Lidera i z nową, własną energią przekazuje jego treść. Tak jak poprzednie "Hommages...", instalacja zawiera tylko kilka elementów, zaaranżowanych w przestrzeni galerii: spalone drzewo, nadpalone notatki Lidera, przypiętą do ściany, niezapisaną kartkę papieru. I liście.
Maria Stangret-Kantor "Hommage a Danił Lider", wystawa w Galerii Starmach w Krakowie czynna do końca marca
