Kumoszki do śmiechu
JEST kilka sposobów rozśmieszania publiczności. Te najbardziej sprawdzone powielane są w sztuce cyrkowej bądź we wszelkiego rodzaju burleskach, groteskach, komediach bulwarowych. Z grubsza wiadomo, co może pobudzić do wesołości. Premierowa publiczność "Wesołych kumoszek z Windsoru" Szekspira w Teatrze "Wybrzeże" śmiała się z kontrolowaną ostrożnością. Niby było zabawnie, o co bardzo starali się aktorzy, a jednak do spontanicznych reakcji widzowie skłaniali się z trudem.
Ta sztuka Szekspira ma bogatą tradycję teatralną. W przekazie historycznym odnotowano, iż królowa Elżbieta chciała zobaczyć Falstaffa w roli uwodzicielskiego amanta i wielki dramaturg angielski spełnił jej życzenie, pisząc swą komedię w dwa tygodnie. Intryga jest klarowna. Gruby, prostacki i cwany Falstaff chce uwieść dwie szacowne mieszczki-żonę Forda (tę rolę z ogromnym wdziękiem zagrała Dorota Kolak) i żonę Page'a (Izabela Orkisz była świetną wspólniczką intryg). Frank Ford-mieszczanin z Windsoru jest okrutnie zazdrosny i podejrzliwy (Igor Michalski walczy z werwą o wierność żony), a George Page również mieszczanin jest spolegliwy i wyrozumiały. Stanisław Michalski w tej roli bawi szczególnie w scenach zbiorowych biesiady. Oprawą całej intrygi jest angielskie miasteczko, w którym egzystują francuski lekarz i walijski proboszcz. Lekarz, przy okazji, jest również jednym z konkurentów do ręki córki państwa Page - uroczej Anny (Katarzyna Łukaszyńska).
Role obcych w miasteczku reżyser Adam Orzechowski potraktował jak swoistą błazenadę. Szczególnie francuski lekarz - Dariusz Darewicz jest nonszalanckim przygłupem. Miota się po scenie i piszczy niby z francuskim akcentem. Proboszcza z dużo większym wyczuciem gra Jerzy Łapiński. Kaleczy język z wdziękiem, swoje solowe wejścia rozgrywa na półtonach, zawsze zostawiając jakiś luz na reakcje publiczności. Ta rola wydaje się jedną z ciekawszych w spektaklu. Mącicielką, a i odrobinę pośredniczką między różnymi aferkami miłosnymi w komedii jest gospodyni - pani Prędka (Barbara Patorska). Wślizguje się, gdy trzeba i szepcze do ucha, co należy.
Obiektem drwin całego szacownego miasteczka jest Falstaff. Zbigniew Olszewski ma znakomite warunki zewnętrzne do tej roli. Ale w koncepcji reżyserskiej Orzechowskiego jest przede wszystkim dość prymitywnym błaznem, który miota się po scenie, kotłuje w łóżku, wynoszony jest w koszu na bieliznę jak niepotrzebny nikomu przedmiot. Płaczliwy i żałosny daje się zapędzić w ślepy zaułek w czasie maskarady w miejskim parku. Jest w tej sztuce jeszcze kilka innych postaci, które mają tworzyć tło obyczajowe miasteczka np. sędzia wiejski Pobieżny (Ryszard Ronczewski) czy jego krewny Abraham Wiotki - Krzysztof Matuszewski - safanduła i nieszczęśnik.
Orzechowski bardzo przykroił tekst Szekspira i właściwie skupił się na prowadzeniu intrygi pomiędzy kobietami a Falstaffem. Obyczajowość angielską, tak cudownie wyśmianą przez Szekspira, ograniczył do minimum. Powstało więc przedstawienie niby śmieszne, ale nie do końca. Jest to spektakl niepełny, bez finezji i lekkości, choć język wielkiego mistrza w przekładzie Macieja Słomczyńskiego skrzy się po prostu dowcipem.
Bardzo natomiast efektowna jest scenografia Tomasza Dobrowolskiego, a jeszcze piękniejsze kostiumy-stylizowane, bardzo dobrze dobrane kolorystycznie. Mimo potwornego upału aktorzy noszą te kilogramy materii znakomicie. To zdecydowany walor tej inscenizacji. Również muzyka Andrzeja
Głowińskiego doskonale siedzi w epoce i jest dobrym uwspółcześnionym komponentem przedstawienia. Lekkość i finezja, to właśnie frazy muzyczne towarzyszące dziejącej się akcji.
Inscenizowanie Szekspira to spora trudność, wymagająca z pewnością odwagi. Skracanie Szekspira nie powinno jednak zaszkodzić teatralnej realizacji. Jeśli tak się dzieje, to po prostu żal smakowitego tekstu. Uwspółcześnianie sztuk klasyków zawsze jest sprawą dyskusyjną, dostosowywanie do gustów popularnych, bywa że nie wychodzi sztuce na zdrowie.
