Zapolska godna uwagi
Mijający sezon teatralny nie był na scenach Słupska i Koszalina zbyt bogaty w wydarzenia artystyczne. Wyróżniały się "Czarowna noc" i "Zabawa" Mrożka, w reżyserii Aleksandra Berlina, "Ogród o poranku" Turczyńskiego w reżyserii i scenografii Janusza Tartyłły oraz sztuka ZAPOLSKIEJ "ICH CZWORO", której premiera odbyła się w Koszalinie w minioną niedzielę. Jest to Zapolska godna uwagi, Zapolska nieszablonowa, nienamiętna oskarżycielka swojej epoki, ale -o dziwo - adresowana wprost do dzisiejszej publiczności, doskonale z nią korespondująca. Jest to zasługa niewątpliwa reżysera, Henryka Baranowskiego, który w naszym teatrze prezentował już swoje prace, niekiedy nazbyt bogate w pomysły. Okazywało się wówczas, że nadmiar inwencji reżyserskiej może być być czasem uciążliwy dla odbiorcy. Reżyser sam musi dokonać wyboru, selekcjonować swoje zamysły i konsekwentnie je przeprowadzać w pracy nad realizacją sztuki. Cieszę się, że tym razem tak właśnie się stało. Po premierowym przedstawieniu odniosłam wrażenie, że Henryka Baranowskiego niezbyt interesuje obyczajowa sztuka Gabrieli Zapolskiej, ale zajął go sam problem piekła, jakie ludzie sami mogą sobie stworzyć. Pracując nad egzemplarzem i nad kształtem spektaklu, zwracał uwagę przede wszystkim na obnażenie postaw ludzkich przyczyn, z których wynika zło, motywów, które kierują postępowaniem bohaterów. W ten sposób pokazał nie sztukę obyczajową z epoki Zapolskiej, ale spektakl o ludziach współczesnych i współczesnych konfliktach.
Wielu widzów mogło być zaskoczonych tym, że spektakl był bardziej prowadzony w konwencji teatru Mrożka, aniżeli Zapolskiej. Nawet scenografia Jerzego Juk-Kowarskiego mogłaby służyć za oprawę Mrożkowego "Tanga" a bohaterowie "Ich czworo" mogą stanowić obsadę sztuki Mrożka. Nie wiem czy taki był zamysł ale ważne, że przeprowadzony konsekwentnie znakomicie się sprawdził i przyniósł w rezultacie interesujące przedstawienie.
Jest ono nie zawsze równe aktorsko. Dla przykładu wymienię scenę z początku drugiego aktu, rozgrywającą się pomiędzy Wdową a Kochankiem, która doskonale się tłumaczy w zamyśle reżyserskim, jest jednak jeszcze nieporadna w wykonaniu Andrzeja Okszy. Stąd zbyt ostro gra Wela Lam i ten brak równowagi sił aktorskich jest nazbyt widoczny. Pewne sceny są nawet niesmacznie przejaskrawione, jak chociażby ta "Tośkowa". I także na tle mocno zarysowanych sylwetek pozostałych partnerów czasami nazbyt blada wydaje się postać Męża (Władysław Madej). W sumie jednak spektakl jest ciekawy.
Rolę wiodącą ma tutaj Urszula Jursa (Żona). Jest ostra, agresywna, bezwzględna. Za tę rolę należy się jej uznanie. Podobała mi się Nina Wojtczak w roli Szwaczki. Przymilna, uniżona, a przecież umiejąca dla siebie wykroić kawałek chleba w tym rodzinnym nieszczęściu, z bezwzględnością, o jaką trudno byłoby tę totumfacką posądzić. Dobry epizod Sługi gra Jadwiga Bogusz.
Zapolska grana była już na scenie naszego teatru. Wielu teatromanów pamięta jeszcze "Żabusię" w reżyserii Ireny Górskiej, z jej popisową rolą tytułową. Wielu pamięta jeszcze także dwukrotnie realizowaną "Moralność pani Dulskiej", która zawsze cieszyła się zawrotną popularnością. Były to jednak przedstawienia traktujące o określonej epoce. Tym razem obejrzeć możemy przedstawienie rzeczywiście interesujące nas, i dotyczące współczesnych. Przedstawienie bez wydziwiań reżyserskich, potraktowane z całą powagą problemy, z jakimi i my stale się spotykamy. Grane rzetelnie, w dobrej scenografii Jerzego Juk-Kowarskiego, kostiumach Ireny Biegańskiej, z zabawną ilustracją muzyczną, w której króluje nieśmiertelny Jan Kiepura. Coś jednak z mody "retro".
Bałtycki Teatr Dramatyczny Koszalin-Słupsk. Gabriela Zapolska "Ich czworo". Reżyseria - Henryk Baranowski, scenografia - Jerzy Juk-Kowarski, Kostiumy - Irena Biegańska.
