2009 rok w kulturze Krakowa
W Dzienniku Polskim "Punktacja siedmiu gniewnych ludzi":
JOLANTA CIOSEK:
TOPY
1. "MIESZCZANIN SZLACHCICEM" W RAMACH OPERA RARA
Spektakl zaprezentowany w ramach cyklu Opera Rara w sposób doskonały wykorzystał estetykę dawnego kostiumu, wiedzę o balecie i wykonawstwie historycznym muzyki w teatralnym kontekście sceny barokowej. Perfekcyjne aktorstwo.
2. FESTIWAL BOSKA KOMEDIA
Zgromadzenie w ciągu tygodnia najgłośniejszych polskich spektakli w gwiazdorskich obsadach i wyreżyserowanych przez głośnych twórców jest nie byle wyczynem. To była duża dawka nowoczesnego, młodego teatru bawiącego się fantastycznie formą, precyzją aktorską i najnowocześniejszą techniką.
3. WYSTAWA "AMERICAN DREAM" W MUZEUM NARODOWYM
Czterdzieści jeden prac, w tym akwarele, akryle, oleje i serigrafie dwudziestu najwybitniejszych amerykańskich fotorealistów, instalacje, filmy złożyły się na swoistą podróż do Ameryki polskich marzeń naszych dziadków i rodziców, do ich ziemi obiecanej. Znakomita aranżacja wystawy.
4. KONCERT KRYSTIANA ZIMERMANA
Po dziesięcioletniej przerwie znów usłyszeliśmy w Krakowie tego znakomitego pianistę. Ten mistrzowski koncert z muzyką Grażyny Bacewicz w setną rocznicę urodzin kompozytorki wprowadził nas w czarowny świat pięknych dźwięków.
5. ROLA ANDRZEJA SEWERYNA W "WYOBRAŹCIE SOBIE" W TEATRZE IM. J. SŁOWACKIEGO
Andrzej Seweryn po raz kolejny udowodnił, że wielkim aktorem jest. Że jest mistrzem scenicznych metamorfoz, który w ciągu jednego spektaklu potrafi wprowadzić nas w dziesiątki światów, nastrojów i emocji.
6. "DUETY" W TEATRZE LUDOWYM
Aktorzy pokazali, że potrafią bawić publiczność smacznie. A reżyser Włodzimierz Nurkowski udowodnił, że wie, jak dobrze zrobić farsę, która daje prawdziwą radość publiczności.
7. KOLEKCJA TERESY I ANDRZEJA STARMACHÓW W MUZEUM NARODOWYM
W dwudzieste urodziny Starmach Gallery jej właściciele pokazali w Muzeum Narodowym swą "Kolekcję", na którą składają się znakomite prace najwybitniejszych artystów polskiej sztuki powojennej. Ta wystawa stała się wydarzeniem artystycznym i towarzyskim - iluż znakomitych gości ze świata polityki, sztuki i biznesu było na wernisażu!
WTOPA
KONGRES KULTURY POLSKIEJ
Kilkuset uczestników Kongresu, luminarzy kultury polskiej, miało zaradzić, jak ją ratować, czyli reformować. Nie zaradzili. Na razie pozostały po Kongresie apele, raporty i podziały środowiskowe wynikające z propozycji rewolucyjnych zmian w sposobie finansowania kultury.
***
ŁUKASZ GAZUR:
TOPY
1. WYSTAWA KOLEKCJI STARMACHÓW W MUZEUM NARODOWYM
Ta prezentacja pokazuje, jak łączą się poszukiwania poszczególnych twórców, jak tropami starych mistrzów idą artyści tworzący pod znakiem "dziś". A wszytko w towarzystwie ekstraklasy powojennej sztuki polskiej: Henryka Stażewskiego, Koji Kamoji czy Edwarda Krasińskiego.
2. WYSTAWA "MASYW KOLEKCJONERSKI" W BUNKRZE SZTUKI
Jeden z najciekawszych polskich artystów wszedł do gabinetu kolekcjonera. Więcej, zajrzał do jego głowy. Pozornie opowiedział o kolekcji zabawek rodziny Sosenków, znanych krakowskich antykwariuszy. W rzeczywistości jednak poszedł dalej, streścił narodziny pasji, która z czasem osuwa się w obłęd.
3. FESTIWAL BOSKA KOMEDIA
Dzięki tej imprezie pod Wawel zajrzały najlepsze polskie przedstawienia minionego roku. Móc zobaczyć na jednym festiwalu prezentacje spektakli Krzysztofa Warlikowskiego czy Grzegorza Jarzyny - bezcenne.
4. ART IN CINEMA IN TOUR
Krakowska fundacja No Local zabrała sztukę video najważniejszych polskich artystów współczesnych w objazd po kraju nad Wisłą. Dobrze, że Kraków wiezie dzieła twórców kamery pod strzechy.
5. "TRYLOGIA" JANA KLATY W NARODOWYM STARYM TEATRZE
Sienkiewicz ze sceny opowiada nam, jak kolejne pokolenia powielają błędy przodków, jak narodowe wady pomimo zmieniających się losów wciąż w nas zwyciężają, Stare dzieje przemawiają nowym głosem.
6. GRONOSTAJE NA PL. MARII MAGDALENY
Instalacja Ottmara Hörla pozwoliła nie tylko ożyć obrazowi, ale wpuściła sztukę współczesną w historyczną przestrzeń miasta.
7. FESTIWAL ARTBOOM
Dzieła artystów stały się estetycznym wykrzyknikiem w przestrzeni miasta. Kraków otworzył się na sztukę, którą na co dzień ledwie toleruje, zaangażował przestrzeń, wyszedł ze sztuką Joanny Rajkowskiej, Mirosława Bałki, Pawła Althamera czy grupy Twożywo do ludzi. Ale to wciąż tylko obietnica imprezy na wielką skalę.
WTOPA
ZAMIESZANIE WOKÓŁ MUZEUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ
Od trzech lat wszystko, co dotyczy tej instytucji, jest plotką: nie ma dyrektora, nie ma kolekcji. Mam nadzieję, że przynajmniej jedna plotka jest prawdziwa: muzeum jednak powstanie.
***
PAWEŁ GZYL:
TOPY
1. SELECTOR FESTIVAL
Świetny start kolejnej dużej imprezy muzycznej w Krakowie - dwa dni z gwiazdami nowych brzmień.
2. UNSOUND FESTIVAL
Wreszcie undergroundowy festiwal nabrał odpowiedniego rozmachu. Znakomite koncerty i międzynarodowa publiczność.
3. APHEX TWIN NA SACRUM PROFANUM
Pełne profanum - muzyczne i wizualne. Dwa najbardziej kontrowersyjne koncerty roku.
4. DZIAŁALNOŚĆ KLUBU RE
W Re trwa całoroczny off festiwal - alternatywne zespoły z różnych stron świata mamy każdego miesiąca.
5. KONCERTY FABRYKA PRODUCTIONS
Widowiskowe koncerty Gogol Bordello, Editors, Fucked Up czy IAMX. Oby tak dalej!
6. LENNY KRAVITZ NA WIANKACH
Chyba ostatnie takie Wianki - wielka gwiazda i wielki tłum. Nie do przebicia przy obecnych finansach miasta.
7. COKE LIVE MUSIC FESTIVAL
Za dużo hip-hopu, za mało popu. Ale i tak dobre występy Jamesa, Nasa i The Killers. Do korekty!
WTOPA
ODWOŁANIE CRACOW SCREEN FESTIVALU
Może i pierwsza edycja była komercyjnym fiaskiem, ale zawsze byłby jeszcze jeden festiwalu muzyczny w Krakowie, dający możliwość obejrzenia ciekawych wykonawców.
***
WACŁAW KRUPIŃSKI:
TOPY
1. ROLA ANDRZEJA SEWERYNA W "WYOBRAŹCIE SOBIE" W TEATRZE IM. J. SŁOWACKIEGO
Popis mistrzowski wybitnego aktora dowodzący coraz bardziej odchodzącej w przeszłość założenia, że teatr aktorem stoi. Aktorem precyzyjnym w geście, w intonowaniu każdej frazy, przeistaczającym się w kolejne postaci tak sugestywnie, jakby bohaterowie Szekspira zeszli do nas in gremio...
2. PŁYTA "MICHAEL NYMAN & MOTION TRIO" ORAZ KONCERTY TRIA Z BRYTYJSKIM KOMPOZYTOREM
Trzej giganci akordeonu swym mistrzostwem uwiedli słynnego kompozytora na tyle, że nie tylko podjął z nimi wspólne koncerty (a zaczęli w Londynie), ale i oddał swą muzykę filmową Wojtarowiczowi, by ten przełożył ją na brzmienia akordeonów. Znakomita płyta będąca kolejnym świadectwem potęgi tria.
3. PŁYTA "OUT OF SIGHT" ZESPOŁU KROKE
Najnowszy album krakowskiej formacji w jej 17-letniej karierze, przywracający akustyczne brzmienie tria. Piękne melodie plus wirtuozeria muzyków. Kolejne - może nawet najwspanialsze - potwierdzenie niebywałej muzycznej wyobraźni Kukurby, Laty, Bawoła.
4. "HOMMAGE CHAGALL" - SPEKTAKL ADOLFA WELTSCHKA W TEATRZE GROTESKA
Teatr bez słów, tworzony obrazami, mającymi moc tych, jakie tworzył sam Chagall. Oto bohaterowie jego płócien spletli się z realnym światem, w jakim żyć i kochać przyszło Markowi i Belli. Opowieść, która porusza i wzrusza. I zostaje pod powiekami.
5. XIV LETNI FESTIWAL JAZZOWY W PIWNICY POD BARANAMI
Wprowadzenie przez dyrektora festiwalu Witolda Wnuka big bandu Norddeutscher Rundfunk było rewelacyjnym pomysłem. Z wieku koncertów z udziałem NDR najbardziej zapadł mi w pamięć ten z Joao Bosco i Joe Lovano jako gośćmi. Najpierw klimaty latino Brazylijczyka, potem liryka saksofonu wielkiego Lovano. Jazz na światowym poziomie.
6. ROLA ANNY POLONY W FILMIE "REWERS"
Wielka rola wybitnej aktorki; ekscentryczna dama o ciętym języku, łącząca humor, temperament i najczulszą wrażliwość (skąd my to znamy...). Jakże chciałoby się mieć taką babcię, jakże żal, że kino tak mało korzystało z talentu Anny Polony.
7. KONCERT INAUGURUJĄCY SEZON FILHARMONII KRAKOWSKIEJ
Szymanowski, Górecki i Kilar na orkiestrę pod batutą Pawła Przytockiego, klawesyn Elżbiety Chojnackiej plus Kapela Jana Karpiela-Bułecki - czyli zderzenie praźródeł z inwencją tych, którzy z nich czerpali. Piękny koncert pokazujący, jak proste a nieschematyczne pomysły rodzą owacje słuchaczy.
WTOPA
KONGRES KULTURY POLSKIEJ
Jak było do przewidzenia tromtadracji i hucpy przedsięwzięcia nie mogła przesłonić ani zadowolona twarz ministra ani dekoracyjny zestaw wielkich, którzy zaszczycili. Za oficjalno-sztywną fasadą nie udało się skryć tyłów kultury z jej wciąż nierozwiązanymi problemami.
***
AGNIESZKA MALATYŃSKA -STANKIEWICZ:
TOPY
1. FESTIWAL MUZYKI POLSKIEJ
Zwłaszcza trzy koncerty Ivo Pogorelicha, The Tallis Scholars i japońskiej skrzypaczki Midori - takich emocji dawno na koncertach nie doświadczyłam. Nie zgadzam się z interpretacją Pogorelicha koncertu Chopina, ale w takim pozytywnym napięciu od wielu lat nie słuchałam muzyki.
2. FESTIWAL MISTERIA PASCHALIA
Przede wszystkim projekt międzynarodowej grupy muzyków z krajów zwaśnionych pod kierunkiem Jordiego Savalla "Jeruzalem", pokazujący muzyką historię Jerozolimy, miasta boskiego i ludzkiego, ogarnięte wojnami i konfliktami. Doskonała lekcja tolerancji w sztuce.
3. "DON GIOVANNI" W OPERZE KRAKOWSKIEJ
Spektakl w reż. Michała Znanieckiego z udziałem w tytułowej roli Mariusza Kwietnia przygotowany przez Operę Krakowską. Bardzo kontrowersyjny, ale dzięki niemu powiało świeżością na krakowskiej scenie.
4. KONCERT KRYSTIANA ZIMERMANA
Przypomnienie twórczości doskonałej polskiej kompozytorki w najlepszym możliwym wykonaniu. Szkoda tylko, że zła akustyka Auditorium Maximum nie pozwoliła delektować się dźwiękiem największych wykonawców.
5. OPERA RARA
Wreszcie w Krakowie pojawiła się opera barokowa - i to w najlepszych wykonaniach!
6. SINFONIETTA CRACOVIA
Za wiele doskonałych koncertów, m.in. z Maximem Vengerovem, Antonim Witem, Kroke, a przede wszystkim za uruchomienie cyklu muzyki kameralnej "La Musica da Camera".
7. NOC Z GRAŻYNĄ BACEWICZ
Sześciogodzinny maraton muzyki kompozytorki, kilkudziesięciu wykonawców, film, fragmenty listów i notatek kompozytora czytanych przez Annę Polony. Za niezwykle ciekawe i różnorodne przedstawienie sylwetki kompozytorki.
WTOPA
SHOW CUNNINGHAMA NA SACRUM PROFANUM
Przereklamowane multimedialne show, wizjonera sztuki współczesnej, podobno prowokatora szokującego kontrowersyjnymi treściami - Chrisa Cunninghama. Powiało nudą. Ani szok, ani prowokacja.
***
RAFAŁ STANOWSKI:
TOPY
1. SELECTOR FESTIVAL
Trudno uwierzyć, że to dopiero pierwsza edycja - wielki sukces frekwencyjny i artystyczny. O Selectorze jest głośno w całej Europie!
2. KONCERT GOGOL BORDELLO (FABRYKA PRODUCTIONS)
Kto był, ten wie, co się działo. Kto nie był, niech leje łzy - ukraińsko-amerykański folk-punk dzięki Fabryka Productions zatrząsł fundamentami Rotundy. Muzycy nie chcieli kończyć koncertu.
3. FESTIWAL BOSKA KOMEDIA
Ograniczony budżet, w związku z tym brak zagranicznych akcentów, a mimo to sukces - sale pękały w szwach, a na scenach zobaczyliśmy najlepsze polskie spektakle. Pogratulować determinacji dyrektorowi Bartoszowi Szydłowskiemu.
4. PREMIERA "HARRY'EGO POTTERA I KSIĘCIA PÓŁKRWI"
Ginny Weasley i Neville Longbottom pojawili się w Krakowie nie tylko na ekranie, ale również na scenie KIJÓW.CENTRUM. A w powietrzu unosiła się magia wielkiego kina prosto z Hollywood.
5. LENNY KRAVITZ NA WIANKACH
Porywający koncert mimo koszmarnej pogody - tysiące bawiły się przy muzyce najwyższych lotów. To był niezapomniany rejs nad Wisłą.
6. OFF PLUS CAMERA
Choć zabrakło gwiazd i były organizacyjne potknięcia - Off Plus Camera ma potencjał (choć ciągle nie w pełni wykorzystany).
7. TRANSMISJE Z METROPOLITAN OPERA
Mamy koszmarny budynek opery, na szczęście dzięki transmisjom live w KIJÓW.CENTRUM możemy zobaczyć, jak ta sztuka wygląda na światowym poziomie w Nowym Jorku.
WTOPA
FESTIWAL IM. J. CONRADA
Pozbyto się festiwalu kryminału tylko po to, by następnie zrobić konkurencyjną imprezę literacką. Gdzie tu sens i logika?
***
MARCIN WILK:
TOPY
1. PUBLIKACJA "DZIENNIKA 1945-1956" JANA JÓZEFA SZCZEPAŃSKIEGO W WYDAWNICTWIE LITERACKIM
Dokument epoki minionej. W podwójnym tego słowa znaczeniu. Także jako epoki, w której ludzie wierzyli w autorytety.
2. JUBILEUSZOWA SERIA 50 DZIEŁ NA 50-LECIE ZNAKU
Hasek w nowym tłumaczeniu, Iwaszkiewicz przypomniany, Woolf u nas nieznana, klasyka Conrada... Te tytuły w takiej oprawie (!) chce się posiąść. Nie tylko na półce.
3. CYKL OPERA RARA
Połączenie nowoczesności z klasyką. W dobrym tonie i w doborowym towarzystwie.
4. GRONOSTAJE NA PLACU MARII MAGDALENY
Dziwiły. I skłaniały do sprawdzenia niektórych - chociażby w Google'ach - o co chodzi. Szóstka za umysłowo-wizualną prowokację.
5. SELECTOR FESTIVAL
Dowód na to, że bez ekscytacji, ot, jak gdyby nigdy nic, można zorganizować w Krakowie świetną imprezę. Organizatorzy z całego świata - uczcie się (powoli) od nas! :-)
6-7. FESTIWALE IM. CZ. MIŁOSZA ORAZ IM. J. CONRADA
Dwa spore wydarzenia zrobione na dwa różne sposoby. Choć organizatorzy patrzą na siebie nieco wilkiem ;-) I dobrze. Bo na konkurencji zawsze najbardziej zyskuje publiczność.
WTOPA
KONGRES KULTURY POLSKIEJ
Wielkie "halo". I słusznie. Ale tym razem chyba jednak "bez odbioru".
***
7 WSPANIAŁYCH TOPÓW
1. SELECTOR FESTIVAL 17 PKT
2. BOSKA KOMEDIA 16
3. OPERA RARA 15
4. ROLA SEWERYNA 10
5. KONCERTY FABRYKA PROD. 9
6. WYSTAWA KOLEKCJI STARMACHÓW 8*
7. KONCERT ZIMERMANA 8*
*) wyższe miejsce zajęło wydarzenie, które było nominowane przez którąś z osób na 1. miejscu
***
1 STRASZNA WTOPA
KONGRES KULTURY POLSKIEJ -3 PKT
JAK PUNKTOWALIŚMY?
1. miejsce: 7 pkt... 7. miejsce: 1 pkt; wtopa: -1 pkt.