Artykuły

Choć Gdańsk stara się o uzyskanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 r., to już najbliższe miesiące będą kluczowe dla powodzenia tych aspiracji - pisze Mirosław Baran w "Gazecie Wyborczej Trójmiasto.

Do końca sierpnia trzeba złożyć konkursową aplikację, czyli obszerny dokument, zawierający m.in. ideę kandydatury, wstępny program wydarzeń na 2016, "stan posiadania" miasta oraz jego aspiracje na polu kultury. Pod koniec roku komisja selekcyjna - złożona z osób wskazanych przez instytucje europejskie oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego - przygotuje, po ocenie aplikacji, wstępną listę polskich miast (prawdopodobnie od dwóch do pięciu), które powalczą o tytuł. Ostateczna decyzja, wskazująca jedno z nich jako ESK, zapadnie 12 miesięcy później (...)

Aby zastanowić się nad szansami Gdańska, należy wyjaśnić parę związanych z nim mitów. Przede wszystkim - tytuł ESK nie jest zwykle przyznawany kandydatowi, który wydaje się faworytem. Mam świadomość, że pod względem infrastruktury kulturalnej nasze miasto ustępuje nie tylko Warszawie. Brakuje nam m.in. drugiego teatru dramatycznego, budynku opery, w którym nie słychać w trakcie przedstawień przejeżdżającego tramwaju, hali widowiskowej z prawdziwego zdarzenia, miejsca, gdzie mogliby pracować i prezentować efekty tej pracy przedstawiciele teatru tańca... Jednak, jak wiele z projektów Unii Europejskiej, ESK służy też pobudzeniu rozwoju miasta i regionu, daje szansę na poprawę infrastruktury. Tytułu nie zdobywa się także dzięki medialnej promocji (bezkonkurencyjna byłaby Łódź), ale ocenie podlega aplikacja.

Co zatem można zrobić, aby zwiększyć szanse Gdańska? Przede wszystkim miejscy urzędnicy powinni wreszcie w pełni zdać sobie sprawę, że Euro 2012 nie jest już jedynym priorytetem miasta. Organizację tej imprezy mamy już zapewnioną i wydaje się, że tylko katastrofa mogłaby nam ją odebrać. A o ESK trzeba jeszcze - i warto - mocno powalczyć.

Gdańskowi może także pomóc Gdynia. Oczywisty dla mnie jest fakt, że jeżeli Gdańsk zdobędzie tytuł, to skorzysta na tym także Gdynia - to właśnie w niej odbędzie się część imprez, to tam mieszkać będzie część turystów. Jednak na razie Gdynia odcina się od aspiracji Gdańska. To źle - przy jej aktywnym wsparciu nasza kandydatura byłaby o wiele mocniejsza, zwiększyłyby się w ten sposób szanse samej Gdyni na partycypację w korzyściach płynących z ESK.

A jakie są te korzyści? Jak wiele z profitów we współczesnym świecie, nie do końca przeliczalne na konkretne sumy pieniędzy. Przede wszystkim Trójmiasto - o ile oczywiście Gdańsk tytuł zdobędzie - zyska nie tylko świetne imprezy, ale także infrastrukturę. A wiadomo, że tak poważne przedsięwzięcie nie będzie finansowane wyłącznie ze środków miasta, ale także z pieniędzy Urzędu Marszałkowskiego, rządu oraz UE. Na mieszkańców czekać będą ciekawe propozycje kulturalne - i to nie tylko te ze świata sztuki wysokiej, ale np. warsztaty dla dzieci w zapomnianych dotąd dzielnicach (...)

Uważam, że Gdańsk ma spore szanse zostać ESK w 2016 r. (choć zadecyduje tu aplikacja, która jeszcze nie powstała). Dlaczego tak myślę? Bo mamy ciekawe hasło - odwołujące się do tradycji i idei Solidarności, jednak nie będące prostym powtórzeniem tych wartości - wokół którego będzie budowany program, czyli "Wolność kultury, kultura wolności". To tematyka, którą warto zająć się na całym świecie, szczególnie w dobie wolnej wymiany informacji z jednej strony, a coraz silniejszymi ograniczeniami wolności twórczej z drugiej. Wreszcie Trójmiasto ma ogromny potencjał tkwiący w naszym środowisku twórczym. I choć artyści, reprezentujący różne gatunki sztuki, nie zawsze mogli się w Trójmieście w pełni realizować, to wiem, że stać ich na wiele. I mam nadzieję, że udowodnią to całej Europie.