Artykuły

Wampiłow miał zaledwie trzydzieści pięć lat, kiedy tragiczna śmierć przerwała jego ciekawie zapowiadającą się drogę twór­czą. Niewiele po sobie pozostawił: tylko cztery pełne dramaty i kilka jednoaktówek. Coś niezwykłego jest jednak w tych sztu­kach, skoro z dalekiego Irkucka zawędrowały na najlepsze sce­ny radzieckie i zagraniczne.

"Tragiczne groteski" Wampiłowa (tak bywa określany spe­cyficzny gatunek tych tekstów) rozgrywają się w scenerii pro­wincjonalnej przedmieścia, mia­steczka... Tam nie można ukryć się w tłumie. Szare, nija­kie tło codzienności, pozbawio­nej wszelkich barw, sprawia, że ludzi widzi się wyraźniej. Na­wet tych na pierwszy rzut oka niepozornych, nie zajmują­cych ważnych stanowisk, nie wyróżniających się wybitnymi zdolnościami. Ale także ci lu­dzie poszukują, częstokroć bar­dzo dramatycznie odpowiedzi na Czechowowskie pytania: jak żyć? jak kochać? po co marzyć? Ich właśnie Wampiłow uczy­nił bohaterami swoich utwo­rów. Akcja "Polowania na kacz­ki" toczy się na dwóch planach. Pierwszy to zmagania Ziłowa z własną słabością, melancho­lią, ociężałością, szczególnie do­kuczliwymi po fatalnym, w sku­tkach przepiciu, spotęgowanymi dodatkowo przez wieniec po­grzebowy przysłany przez dow­cipnych kolegów. Plan drugi to wspomnienia Ziłowa z ostat­nich miesięcy, uświadamiające mu logicznie i dobitnie, że "jego życie zostało przegrane". Je­den plan nakłada się na drugi, mieszają się, przenikają. Zwy­kła bezczelność, spokój i ironia Ziłowa zmieniają się w rozdygotanie, ból, rozpacz, doprowa­dzając do próby popełnienia samobójstwa. Żona odeszła, kochanka wyjechała, w pracy tra­gicznie... Nie ma po co żyć. Chyba że polowanie na kaczki, o którym cały rok marzył, przy­niesie "odrodzenie jego zagu­bionej, ginącej duszy". Czy Zi­łow ma szansę, czy szansę na powrót do szczęścia, spokoju i zgody ze sobą mają wszyscy tak jak on przegrani, zdemoralizo­wani, puści? Interpretacja wie­loznacznego finału należy oczy­wiście do widzów. W roli Zi­łowa ZBIGNIEW ZAMACHOW­SKI.