Artykuły

"Nie-Boska komedia" Zygmunta Krasiń­skiego w Starym jest jedną z wielu prób uniwersalizacji romantyzmu, ode­rwania go od kotwic historyczno-politycznych. Efekt owych prób bywa zwykle połowiczny, koszta - wysokie. Koszta w Krakowie to nade wszystko schematyzacja konfliktu. Dla Krzyszto­fa Nazara rewolucja jest jedynie de­strukcją: przez scenę mkną dzikie wa­tahy w rytm nieartykułowanych skan­dowali wpisanych przez Zygmunta Koniecznego w rockową muzykę. Tandeta strojów tłuszczy - jak z sex-shopu bi­je w oczy; choreografia rządząca jej krokami ociera się o śmieszność. Z ko­lei arystokraci są z góry przegrani; daje to, owszem, szansę na piękne wizerun­ki zimnosiwych, jakby oszronionych defensorów Św. Trójcy - ale odbiera konfliktowi moc. Jak niestety u Nazara nierzadko, nie ma miejsca na pogłębio­ne, wielowymiarowe role. Rutynowany Krzysztof Globisz potrafi nadać parę in­trygujących cech Pankracemu; Henryk Romana Gancarczyka jest już tylko pła­skim rezonerem, nazbyt bezbarwnym i pasywnym, by wiarygodnie pełnić funkcję ostatniego obrońcy szańców.

Wyparowała metafizyka: diabły są le­dwie tanimi alfonsami; nie wiadomo, o jakim Galilejczyku mówi umierający Pankracy, skoro zabija go lubieżnymi pocałunkami pedałkowaty Leonard. Chwilę po zgonie wodza Anioł Stróż prowadzi przez scenę do nieba du­szyczki poległych dzieci; ta podmiana finałowych symboli lepiej niż cokolwiek charakteryzuje kierunek interpretacyjnych uproszczeń. Parę efektownych obrazów - Pankracy z Henrykiem przy pochyłym stole, u szczytu którego sie­dzi ślepy Orcio z książką; Henryk z żo­ną (Dorota Segda) prący ku sobie wzdłuż rozciągniętej przez scenę liny; cała sceneria pół-ruin, pół-barykady Andrzeja Przedworskiego - daje się za­pamiętać. Jak w każdym ponadprze­ciętnym komiksie.