Artykuły

Kreator Kultury. KRYSTIAN LUPA. Nagroda Polityki: Za wielkie dzieła teatralne, które są dowodem na to, że scena może być miejscem odkrywania głębokich prawd o człowieku i świecie, a także przestrzenią nieograniczonej wolności twórczej. Za kontynuowanie i utrwalanie w świecie tradycji polskiego teatru. Za wychowanie kilku pokoleń wybitnych uczniów.

Urodził się 1943 r. w Jastrzębiu Zdroju. Reżyser, scenograf, pisarz, wychowawca kilku pokoleń aktorów i reżyserów (od 1983 r. jest wykładowcą macierzystej PWST w Krakowie).

Zaczynał w Teatrze im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze, by w następnych latach związać się z krakowskim Starym Teatrem, wrocławskim Teatrem Polskim i warszawskim Teatrem Dramatycznym. Tam powstały jego najlepsze, zaliczane do wąskiego grona arcydzieł, spektakle: "Marzyciele" według Roberta Musila, "Malte" według Rainera Marii Rilkego, "Dama z jednorożcem" i "Lunatycy" według Hermanna Brocha, przede wszystkim zaś przedstawienia według tekstów Thomasa Bernharda: "Kalkwerk", "Immanuel Kant", "Rodzeństwo" i "Auslöschung/Wymazywanie".

Przez lata Lupa zafascynowany był badaniem punktów przełomu, momentów kryzysu, w których przestają obowiązywać dotychczasowe systemy wartości i w bólach tworzą się nowe. Z czasem artystę coraz bardziej zaczął nurtować temat mistyfikacji i zakłamań nieobcych zwłaszcza jednostkom twórczym. Tego m.in. dotyczą jego najnowsze spektakle: warszawskie - "Niedokończony utwór na aktora" według "Sztuki hiszpańskiej" Yasminy Rezy oraz "Mewy" Antoniego Czechowa i "Na szczytach panuje cisza" Thomasa Bernharda, oraz krakowskie - "Zaratustra" według "To rzekł Zaratustra" Fryderyka Nietzschego i "Nietzsche. Trylogia" Einara Schleefa oraz "Factory 2", oparty na wspomnieniach postaci związanych ze słynną nowojorską Fabryką Andy'ego Warhola.

Swoim uczniom - a są nimi najwybitniejsi polscy reżyserzy od Krzysztofa Warlikowskiego i Grzegorza Jarzyny poczynając, na Janie Klacie i Mai Kleczewskiej kończąc - przekazał przekonanie, że teatr jest sposobem poznania głęboko ukrytych prawd o człowieku i świecie, przestrzenią nieograniczonej wolności twórczej. W tym roku został uhonorowany prestiżową Europejską Nagrodą Teatralną, przyznawaną największym mistrzom teatru przez międzynarodowe grono krytyków.

Na zdjęciu: Krystian Lupa z wręczającym mu nagrodę Krzysztofem Warlikowskim.