Artykuły

Nie sposób objąć w jednym tekście wszystkich zjawisk, jakie w ciągu roku stały się udziałem trójmiejskich teatrów offowych i niezależnych. Wiele przedstawień powstaje w chałupniczych warunkach, minimalnym nakładem środków, chociaż często przy ogromnym zaangażowaniu realizatorów. Dlatego w tym podsumowaniu opisujemy miejsca, w których trójmiejscy artyści niezależni mogą tworzyć swoje spektakle - pisze Łukasz Rudziński w portalu Trójmiasto.pl.

Sopocka Scena Off de BICZ

To największe zagłębie teatrów offowych. W budynku Teatru na Plaży (siedziba Sopockiej Sceny) stale rezydują Teatr Stajnia Pegaza, Teatr Zielony Wiatrak oraz Teatr Okazjonalny, a w okresie letnim również Teatr Atelier. Scena udostępniana jest również twórcom i teatrom gościnnym.

Spośród wielu tegorocznych premier na wyróżnienie zasługuje "Spowiedź Wowry" w reżyserii Luby Zarembińskiej na podstawie kapitalnego tekstu Jana Wilkowskiego - "Spowiedź w drewnie". Spektakl zagrany przez żywych aktorów animujących drewniane rzeźby (bohaterów dramatu) urzeka zarówno apokryficzno-misteryjną tematyką, jak i nietypową grą aktorów.

Warto wspomnieć też o nostalgicznym, perfekcyjnie dopracowanym przedstawieniu "BIO - OBIEKT. INTRO" w wykonaniu Jacka Krawczyka z Teatru Okazjonalnego, inspirowanym i zrealizowanym w hołdzie wobec twórczości Tadeusza Kantora.

Jednak najsilniejszą stroną Sopockiej Sceny jest jej działalność edukacyjna - w tym roku oprócz projektów "Teatr zajechał" (przedstawienia teatrów Sopockiej Sceny grane za darmo w różnych pomorskich miejscowościach) i "Lekcji teatralnych" (pokazy spektakli dla młodzieży szkolnej, połączone z wykładem na temat spektaklu) widzowie dzięki projektowi ARCHÉpelag GROTOWSKIEGO mogli bliżej poznać postać wielkiego reformatora teatru - Jerzego Grotowskiego. W minionym roku nawiązano też współpracę z DKF Kurort, dzięki czemu w sali teatralnej odbywają się projekcje filmów. Pod koniec roku zaprezentowano ciekawy minifestiwal Teatralny Ruch Oporu. Dobrze by było, gdyby tego typu inicjatywy trafiły na stale do kalendarza imprez Sopockiej Sceny.

Klub Żak

Drugim ośrodkiem umożliwiającym istnienie trójmiejskim teatrom niezależnym jest gdański Klub Żak, który na swojej Scenie Teatralnej prezentuje większość premier licznych w Trójmieście teatrów tańca. W Żaku zobaczyć też można różnorodne pokazy gościnne - od przedstawicieli japońskiego stylu tańca but, po spektakle symboliczne, jak realizacje Teatru Novogo Fronta. Wydarzenia artystyczne często łączone są z szerszy blok edukacyjny - przeważnie jako cykl spotkań warsztatowych, prowadzonych przez uznanych twórców.

W Żaku działa też Alternatywna Szkoła Teatralna poświęcona tańcowi współczesnemu, a początkujący twórcy mogli wziąć udział w konkursie "rezydencja/premiera 2009", którego celem jest promocja teatru tańca i tańca współczesnego. Efekty pracy twórców nagrodzonych projektów poznamy podczas najważniejszej inicjatywy tanecznej na Pomorzu - organizowanego przez Klub Żak festiwalu Gdańska Korporacja Tańca. Z ubiegłorocznych premier tej sceny najlepsze wrażenie pozostawił "Punkt zwrotny" Teatru Cynada - przykład, że teatr tańca z powodzeniem może czerpać inspirację z różnych konwencji teatralnych, z tańcem mających niewiele wspólnego.

Teatr w blokowisku

Został zorganizowany przez Plamę Gdańskiego Archipelagu Kultury. Na skąpej mapie miejsc, w których trójmiejscy twórcy niezależni mogą wystawiać swoje realizacje, pojawił się w połowie 2008 roku. Od początku działa bardzo aktywnie. Oprócz własnych produkcji, prezentuje dokonania innych - zaprasza uznane teatry offowe z kraju oraz umożliwia pracę samodzielnym twórcom. W ciągu pół roku scena doczekała się już trzech własnych premier [na zdjęciu "Szaleństwo we dwoje"] oraz zaprosiła kilku bardzo ciekawych przedstawień, jak "Gargantua i Pantagruel" Francois Rabelais (reż. Piotr Bikont) w wykonaniu Stowarzyszenia Teatralnego Badów.

Winda GAK

Rzadziej niż wymienione sceny wydarzenia teatralne można oglądać w Klubie Winda Gdańskiego Archipelagu Kultury. Ta placówka kieruje swoją ofertę głównie do młodego widza, ale zasługi dla trójmiejskiego teatru offowego Winda ma niepodważalne, choćby z uwagi na organizację najważniejszego na Pomorzu Ogólnopolskiego Festiwalu Sztuk Autorskich Windowisko oraz Spotkań Trójmiejskich Teatrów Niezależnych.

Instytut Sztuki Wyspa

Usytuowany jest na terenie Stoczni Gdańskiej i gości przede wszystkim performerów. Tutaj Krzysztof Leon Dziemaszkiewicz wspólnie z Anną Steller stworzyli pod szyldem Teatru Patrz Mi Na Usta intersujący spektakl "Dziewczęta z Zajęczego Wzgórza", czyli przemyślaną kompozycję ruchu i tańca, poprzez którą wykonawcy podejmują kwestie dominacji i manipulacji sobą i otoczeniem.

Debiut roku na scenach niezależnych

Na takie miano zasługuje "Tulla", na podstawie prozy Güntera Grassa reżyserii i wykonaniu Idy Bocian. Aktorka zasiliła w minionym roku zespół Sopockiej Sceny Off de BICZ, a jej odważny spektakl-performance daje nadzieję na dalsze, interesujące realizacje tej utalentowanej artystki.

In plus - powstanie Teatru w blokowisku

Nowe miejsce to nowe możliwości. Dwie premiery teatru dramatycznego, jedna teatru tańca zwiastują, że na tej scenie będziemy oglądać różne estetyki i różnorodne rodzaje teatru. Wybór poniedziałku na termin prezentacji wzbogaca ofertę teatralną Trójmiasta, gdyż nie koliduje z terminami dużych teatrów instytucjonalnych, które tego dnia są nieczynne.

In minus - zastój w twórczości trójmiejskich teatrów tańca

W środowisku teatralnym panuje niezrozumiałe przekonanie, że każda premiera teatru tańca w Trójmieście to wielkie wydarzenie i gwarantowany sukces. Tymczasem w 2008 roku nie powstał żaden spektakl wybitny. Żaden z teatrów ani artystów nie dokonał też przełomu na swojej drodze artystycznej. Realizacje trójmiejskich teatrów tańca w minionym roku to solidny poziom średni, co w stosunku do skali talentu i możliwości większości trójmiejskich tancerzy pozostawia spory niedosyt.