Artykuły

Teatr Klamra tworzą od 10 lat osoby z upośledzeniem umysłowym. W swej pełnej wyrazu grze aktorskiej przekazują to, czego nie są w stanie wyrazić słowami.

,,Klamra" działa w podwarszawskim Aninie, w ramach ,,Chaty z pomysłami" - stowarzyszenia, którego funkcjonowanie opiera się na przekonaniu, że każda osoba, niezależnie od stopnia sprawności, jest niepowtarzalnym darem i ma innym wiele do ofiarowania.

Jubileusz ,,Klamry" zainaugurował przejmujący spektakl ,,Historie dzieciństwa", w reżyserii Daniela Brzezińskiego. ,,Spektakl ten, zbudowany ze wspomnień, starych zdjęć i żywych emocji, pozwoli nas jeszcze lepiej poznać" - wyjaśnia Brzeziński. Na scenie przy dużym, rodzinnym stole kilkanaście osób upośledzonych umysłowo, które starają się odnaleźć własne ,,ja" w konfrontacji ze starymi fotografiami budzącymi wspomnienia z dzieciństwa. Wszystko w atmosferze wspólnoty, gdzie każdy - niezależnie od specyfiki upośledzenia czy niepełnosprawności - może być sobą, znajdując akceptację.

Jubileusz uświetnił też występ zespołu "Czadu Zośka czadu" oraz kapela terenowa z Teatru Węgajty. Następnie był tort urodzinowy, zeczenia, tańce i prezenty.

Zespół ,,Klamry" tworzą aktorzy - osoby z niepełnosprawnością intelektualną z warszawskich wspólnot ,,Wiary i Światła" oraz animatorzy: studentki teatrologii, pedagogiki, muzycy. Próby do spektakli prowadzą zaprzyjaźnieni artyści. Grupa prezentuje spektakle misteryjne, widowiska kolędnicze oraz akcje teatralne.

,,Dziesięć lat temu zaczęliśmy spotykać się na próbach, opowiadać swoje historie i pokazywać spektakle, które były dobrym pretekstem do spotkania z innymi" - wyjaśnia jedna z inicjatorek przedsięwzięcia. ,,Klamra" długo szukała swego miejsca. Spotkania najpierw miały miejsce u jezuitów sanktuarium św. Andrzeja Boboli, następnie u dominikanów na Starym Mieście, u salezjanów na Pradze i wreszcie w zwróconym Kościołowi budynku starego kina ,,Wrzos" przy parafii Matki Bożej Królowej Polski w Aninie.

,,Organizując otwarte imprezy, spektakle, próbujemy odwrócić świat do góry nogami i tym samym przywrócić mu właściwą hierarchię. Żeby to, co słabe, pokazało się z mocnej strony. Okazuje się, że ludzie, których świat uważa za w pewnym sensie przegranych, bo nie zrobią kariery, nie obejmą żadnych stanowisk, nie są wydajni, mają swoją ważną misję i przypominają nam o tym, co tak naprawdę jest ważne" - przyznaje Magda Dakowska, współzałożycielka teatru.

W ciągu 10 lat istnienia teatru powstało 15 różnych spektakli - misteryjnych, związanych z rokiem liturgicznym, literaturą, bądź okazjonalnych happeningów. ,,Klamra" od wielu lat przyjaźni się z Teatrem Węgajty, a niektóre przedstawienia realizowane były nawet wspólnie.

Od sześciu lat ,,Klamra" organizuje doroczne ,,Niecodzienne spotkania codziennych twórców", na które poza spektaklami składają się warsztaty fotograficzne, filmowe i multimedialne, z udziałem osób niepełnosprawnych.

W 2003 r. środowisko skupione wokół ,,Klamry" oraz działającej w Aninie wspólnoty ,,Wiara i Światło" powołało Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób z Upośledzeniem Umysłowym ,,Chata z pomysłami". Prowadzi ono w budynku dawnego kina parafialnego Pracownię Działań Twórczych, czyli ośrodek wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Organizowane są wspólne wyjazdy i obozy oraz liczne inne projekty o charakterze integracyjnym.

Pracownia Działań Twórczych to szczególne miejsce spotkania osób o różnym stopniu sprawności, których łączy ta sama potrzeba tworzenia: muzyki, spektakli, rękodzieł, ale przede wszystkim więzów przyjaźni. Specyfiką miejsca jest rodzinna atmosfera, partnerskie traktowanie uczestników, raczej towarzyszenie im w rozwoju niż poddawanie procesowi terapii.

,,Terapia dokonuje się niejako przy okazji i dotyczy tak samo osób niepełnosprawnych, jak i pełnosprawnych uczestników działań, zapraszanych artystów i młodych wolontariuszy. Od kilku lat organizujemy otwarte imprezy o charakterze integracyjnym, dzięki którym każdy może odkryć piękno osoby niepełnosprawnej" - czytamy w materiałach stowarzyszenia. Działalność Pracowni wspierana była dotąd ze środków Urzędu Miasta, Urzędu Wojewódzkiego oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

W tym roku ,,Chata z pomysłami" w oparciu o pracownię utworzyła Środowiskowy Dom Samopomocy, którego uczestnikami jest ponad 20 osób niepełnosprawnych. Jego dyrektorem jest Barbara Pestka, przedtem stojaca na czele jednej z polskich wspólnot "l' Arche" w Śledziejowicach.

Członkowie Stowarzyszenia od lat utrzymują kontakty z tymi wspólnotami, zainicjowanymi przez Jeana Vaniera. Pracują także nad projektem utworzenia domu i warsztatu "l' Arche" w Warszawie. Projekt ten został niedawno oficjalnie zaakceptowany przez radę regionu wspólnot "l' Arche".

Prezesem ,,Chaty z pomysłami" jest Andrzej Kamiński, a jej ekipę tworzą: Magdalena Dakowska - doktorantka Instytutu Sztuki w Warszawie, Katarzyna Grubek - absolwentka wydziału Wiedzy o Teatrze na Akademii Teatralnej, pedagog, nauczyciel francuskiego, Sabina Broll - absolwentka Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, Zofia Kamińska - wieloletni pedagog i logopeda, Magdalena Jeżak - dyplomowany terapeuta zajęciowy, Miłosz Pawlik - instruktor muzyki, absolwent UKSW w Warszawie.