Liliana Bardijewska dzieciom
Toruński Ośrodek Animacji Kultury opublikował dziewięć sztuk teatralnych Liliany Bardijewskiej, także autorki słuchowisk, tłumaczki, wydawcy i krytyka. Taki tom to ewenement, bo nowe sztuki dla dzieci i młodzieży wydawało dotąd systematycznie jedynie Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu - o książce "Za ósmą górą" pisze Hanna Baltyn w Nowych Książkach.
Zważywszy, że większość realizacji dokonuje się w teatrach amatorskich (choć Bardijewska i tak miała szczęście pracować z doskonałymi scenami w Poznaniu, Bielsku, Białymstoku czy Łodzi), jak najszerszy dostęp do współcześnie pisanych tekstów - tych łatwych i prostych, a także tych trudniejszych -jest jak najbardziej pożądany. W książce "Za ósmą górą" znajdziemy zarówno bajki, przypowieści, jak utwory humorystyczne, coś na kształt mini-musicalu, sztukę o wpływie mass mediów na nasze życie i system wartości.
Sztuki te generalnie cechuje wysoka kultura literacka, a przy tym lekkość i humor. Mamy więc galerię postaci tradycyjnych-królów, królowych, księżniczek, książąt, smoków, bajarza, kmieci. Mamy postaci fantastyczne, jak w bajce o krainach kolorów, czyli Zielonym Wędrowcu, oraz gadające zwierzęta w dowcipnym wariancie bajki o brzydkim kaczątku Moje - nie moje czy wzruszającej Bajce o Kopciuszku. No i sąsiadów z bloku - podatną na mody mamuśkę, ogłupionego telewizją synka, nadwrażliwą córkę... W tym ostatnim utworze ważny jest element deziluzji, swoistego teatru w teatrze - rzecz daje do myślenia, ale w zasadzie kończy się dobrze, podobnie jak inne sztuki Bardijewskiej, gdzie na końcu bohaterowie śpiewają chórem: "Weselmy się!".
Mnie najbardziej przypadają do serca sztuki jawnie zabawne, takie jak "Moje - nie moje", o znalezionym w lesie jaju, do którego przyznają się po kolei Sroka, Mrówki, Paw, Żaba, Wróble, Wąż, Kangur i Żółw. Gdy jednak Kukułka-złodziejka rozbija jajo i wychodzi zeń wybitnej szpetoty Brzydalek, zwierzęta zmywają się po kolei wraz ze swymi dobrymi chęciami. Wszelako inność Brzydalka okaże się w końcu jego największą zaletą i przybrana rodzina będzie pękać z dumy, jaki mądry, dobry i kochany.
Jerzy Rochowiak, sam autor, adaptator i reżyser licznych tekstów dla dzieci, chwaląc wyobraźnię, dowcip i poetycką naturę autorki, tak pisze w posłowiu: "Te sztuki są zabawne, są zabawą, która uczy. Czego? Przede wszystkim umiejętności różnienia się, tolerancji. Te sztuki pokazują też, jaką moc mają marzenia. Bez nich nasz świat byłby nijaki, a my dreptalibyśmy w miejscu, nie potrafiąc cieszyć się tym, co mamy - rzeczywistością. Aby ją prawdziwie przeżywać, trzeba otwartości, również na drugiego człowieka. Tak można odczytać przesłanie, które niosą sztuki Liliany Bardijewskiej".
Liliana Bardijewska, ZA ÓSMĄ GÓRĄ I INNE SZTUKI DLA DZIECI I MŁODZIEŻY, Toruń, Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury, 2007, 213 s.; 21 cm.
