Czekając na azyl
"Women in War" ("Kobiety wojny") Jawada al-Asadiego z bagdadzkiego Teatru Gilgamesh na Festiwalu Festiwali Teatralnych "Spotkania". Recenzja Janusza R. Kowalczyka w "Rzeczpospolitej".
Atrakcją tegorocznych spotkań okazało się przedstawienie "Kobiety wojny" Jawada al-Asadiego z bagdadzkiego Teatru Gilgamesh. Iracki autor i zarazem reżyser nakreślił niebanalne portrety trzech uciekinierek przed represjami reżimu Saddama Husajna.
W oczekiwaniu na zgodę na pozostanie w Niemczech kobiety dzielą pokój w przytułku dla azylantów. Niepewność jutra sprawia, że ich rozmowy szybko przeradzają się w ostre pojedynki. Stanowią bowiem trzy najzupełniej różne charaktery. Amina, sławna aktorka, jedyną publiczność znajduje tu w wiecznie rozmodlonej, schorowanej Maryam i w temperamentnej Rihanie, która dziesięć lat przepracowała jako psychiatra. Teraz jednak utleniła włosy i zamierza jak najszybciej wtopić się w europejski pejzaż. Jej zabawowy styl życia i predylekcja do alkoholu, szczególnie drażnią Maryam trzymającą się w tym względzie wskazań Koranu.
Ze sceny na scenę atmosfera się zagęszcza. Bohaterki, oczekujące uznania swych praw w bynajmniej nieskorym do tego kraju, nie są w stanie akceptować siebie nawzajem. Jako argumentu używają iÉ noża, a dialogi podają niekiedy z szybkością karabinu maszynowego. Tempo i poziom decybeli sprawiały, że polskiemu widzowi przedstawienie z Iraku mogło się wydać szokujące.
Wprawdzie stopień uogólnienia w "Kobietach wojny" nie dorównywał np. Mrożkowym "Emigrantom", ale i tak robił wrażenie swoistego déja vu. Nie tak dawno i my pukaliśmy do drzwi sytego zachodniego świata, jakkolwiek ze znacznie wygodniejszej pozycji wyjściowej. Przymykając oko na publicystyczne uproszczenia sztuki, stwierdzam wprost - szanuję to przedstawienie.
Jawad al-Asadi "Kobiety wojny", reżyseria Jawad al-Asadi, Teatr Gilgamesh, Bagdad (Irak); spektakle w Warszawie 21 - 23 października, Teatr Dramatyczny - Festiwal Festiwali Teatralnych Spotkania.
