Kraków. Myśli Kantora przekłute w architekturę
Tegoroczne jubileuszowe X Międzynarodowe Biennale Architektury w Krakowie upłynęło pod hasłem: "Architektura - sztuka przyszłości" i dotyczyło kondycji architektury na początku XXI wieku, miejsca architektury i sztuki w mieście w aspekcie teoretycznym i projektowym.
147 prac z 11 krajów wpłynęło na konkursy w ramach X Międzynarodowego Biennale Architektury
W ramach biennale odbyły się dwa konkursy na projekty architektoniczne, forum wystawowe oraz konkurs fotograficzny. Uczestnicy i widzowie mogli wziąć udział w prawie czterdziestu różnego rodzaju wydarzeniach z dziedziny architektury, fotografii, literatury, a nawet teatru, m.in. wykładach, wystawach towarzyszących, seminariach projektowych oraz prezentacjach firm.
Sześciany przy Szczepańskim
Niewątpliwie najważniejszym elementem biennale były dwa konkursy na projekty architektoniczne. Pierwszy z nich dotyczył Muzeum Tadeusza Kantora przy pl. Szczepanskim w Krakowie, drugi mostu-galerii sztuki na Wiśle.
W przypadku pierwszej realizacji od uczestników oczekiwano zaprojektowania przestrzeni wystawowej dla sztuki Tadeusza Kantora wraz z niezbędnymi funkcjami towarzyszącymi we wskazanej lokalizacji. W projekcie należało uwzględnić m.in. konieczność wyeksponowania dzieł Kantora oraz całości zbiorów Cricoteki, na które składa się kilkaset przedmiotów i obiektów ze spektakli Cricot 2, pism teoretycznych, rysunków i obrazów, projektów, filmów, fotografii i rejestracji wideo, tysięcy wielojęzycznych recenzji, specjalnych wydań czasopism oraz książek, a także ogromnego zbioru dokumentów związanych z utrwaleniem działalności Kantora.
Na konkurs nadesłano 64 projekty z różnych stron świata. Autorzy starali się w architektonicznej formie budynku oddać niecodzienność i nowatorstwo sztuki Tadeusza Kantora. Takie też były proponowane projekty. Na rogu placu Szczepańskiego umieszczano wielkie sześcienne gmachy o wymyślnych kształtach (np. wielkiego głazu spoczywającego na budynku) i zróżnicowanej fakturze.
Do jury najbardziej przemówiła koncepcja dwojga krakowskich architektów Katarzyny i Marcina Charciarków [na zdjęciu] i to ona właśnie zdobyła Grand Prbc X MBA. Twórcy zaproponowali wielki, betonowy, monolityczny prostopadłościan, z wnętrzem wydrążonym niejako na kształt labiryntu. "Projekt Cricoteki ma być próbą interpretacji myśli Tadeusza Kantora dotyczącej przeciwstawienia roli znaczenia w sztuce współczesnej. Ma być prezentacją powrotu do logiki przestrzeni najprostszej. Budynek Cńcoteki próbuje obyć się bez światła, koloru, struktury i konstrukcji. Jest także metaforycznym przedstawieniem DOMU wypełnionego POKOJAMI - przestrzeni tajemniczej i kameralnej, wyznaczającej schronienie dla rzeczy, idei, materii i pamięci po artyście" - napisali twórcy.
Międzynarodowe jury uznało, że proponowana bryła budynku byłaby harmonijnym dopełnieniem kompozycji placu i jest najlepszą interpretacją idei muzeum, wyrażonej przez Tadeusza Kantora. Forma budynku dobrze koresponduje też z zastosowanym materiałem.
W tej kategorii wyróżniono także projekt Daniela Schiitza (Niemcy) , Georga Windęcka (Stany Zjednoczone) i Yaela Erel (Stany Zjednoczone) za ciekawą interpretację budynku jako mechanizmu i skrzyni z osobliwościami oraz propozycję Leonarda Seowa z Australii za "poezję i umiejętne niedopowiedzenia" ()
Własne nagrody przyznał podczas biennale główny architekt miasta prof. Andrzej Wyżykowski () W kategorii Muzeum Tadeusza Kantora otrzymał ją Jerzy Gurawski za artystyczną wizję budowy " światyni" Kantora w nawiązaniu do historycznej warstwy pl. Szczepańskiego.
Po raz trzeci najlepsze projekty nagrodził też dziekan Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej prof. Wacław Seruga. W kategorii muzeum otrzymali ją Jacek Czech i Andrzej Kowalczyk, za nowatorski projekt budynku przykrytego kopułą w kształcie głazu".
