Niezwykła jest moc słowa
"Pan Twardowski" w reż. Waldemara Wolańskiego w Teatrze Arlekin w Łodzi. Recenzja na portalu Reymont.pl.
Tradycyjna polska baśń w opracowaniu i reżyserii Waldemara Wolańskiego ma sporo atutów. Bardzo ciekawe lalki (zwłaszcza olbrzymie, animowane przez dwójkę aktorów Wiedźmy), dynamiczny ruch sceniczny w scenach zbiorowych, intrygująca muzyka. Szkoda tylko, że blado wypada finał. Anioł odkrywający przed nami reguły wybawienia z piekielnej udręki jest w porównaniu z Wiedźmami bardzo mało atrakcyjny, a tym samym pochwała miłości i wyrzeczenia jako środków do zbawienia innych przechodzi prawie niezauważona. Dzieci podczas tańca wiedźm piszczą i krzyczą. W momentach lirycznych nie są w stanie się skupić.
Twardowski w tej wersji opowieści to ubogi szlachcic o złotym sercu, który pomaga ubogiej sierotce i dlatego właśnie staje się przedmiotem zakładu szekspirowskich z ducha wiedźm i swojskiego Rokity (sugestia, że to Niemiec jest zdecydowanie odrzucona). Twardowski podpisuje cyrograf, by pomagać innym. Jak wszyscy wiemy, długo udaje mu się diabła oszukiwać dzięki naginaniu prawa, ale w końcu przegrywa z wieloznacznością języka. To bardzo ciekawy motyw tej baśni - wieloznaczność jako narzędzie diabelskich planów. Ich realizacja możliwa jest dzięki stanowiącej funkcji języka - karczmarz przybija szyld z napisem Rzym i to już jest Rzym. Zaiste niezwykła jest moc słowa.
Ale moc słowa, nawet spisanego i potwierdzonego krwią, można zawiesić, wyroki prawa zawiesić. Może tego dokonać miłość, ale warunkiem jest wyrzeczenie. Przybłęda musi oddać wszystko - pieniądze, urodę, młodość, by uratować swego dobroczyńcę. Trudna prawda, ale wielka mądrość.
Parę słów należy poświecić muzyce Bogdana Dowlasza. Łatwiejsza w piosenkach, w partiach instrumentalnych wznosi się do poziomu małego arcydzieła, trochę przypominając "Opowieść o żołnierzu" Strawińskiego. Gdyby jeszcze możliwe było granie jej na żywo.
