Artykuły

"Mąż i żona" to Fredrowska komedia na cztery osoby.. Zdradzające i zdradzane. Żona zdradza męża z przyjacielem. Mąż zdradza żonę z pokojówką. Również przyjaciel romansuje z pokojówką

"Mąż i żona" uważana jest za najwybitniejszą komedię Aleksandra Fredry. To sztuka o relacjach międzyludzkich, które są aktualne i dziś. Nic więc dziwnego, że chętnie sięgają po nią współcześni reżyserzy, m.in. Adam Hanuszkiewicz czy Anna Augustynowicz, która przygotowała premierę "Męża i żony" dla Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Teraz za jej namową w Teatrze Współczesnym sięga po nią Andrzej Bubień.

Scenografia Anna Sekuła, muzyka Piotr Salaber, choreografia Zbigniew Szymczyk. Występują: Anna Januszewska (Elwira), Grzegorz Młudzik (Wacław), Konrad Pawicki (Alfred), Ewa Sobczak (Justysia) oraz Arkadiusz Buszko (Służący).

Premiera w piątek o godz. 19 w Malarni TW (wstęp na zaproszenia). Premiera studencka 25 stycznia (środa).

Natura ludzka się nie zmienia

Ewa Podgajna: Dlaczego sztuka "Mąż i żona" jest taka współczesna?

Andrzej Bubień: Jeśli jest genialny autor, który trafnie opisuje naturę ludzką, to przecież ona się nie zmienia. Zmienia się kostium, estetyka, w której ją oglądamy.

Żyjemy w czasach, kiedy ludzie coraz bardziej udają. W których szczerość uczuć i wymiana myśli, taka od serca, jest coraz rzadsza, ponieważ zakładamy tysiące masek. Funkcjonujemy w toksycznym środowisku. Zatruwamy siebie nawzajem i zatruwamy własne uczucia. W związkach międzyludzkich też jest wiele fałszu, udawactwa, gry pozorów wynikającej pewnie również z głębokiej potrzeby bycia akceptowanym, kochanym. Ale też z drugiej strony - z kompleksów i chęci bycia kimś za wszelką cenę, osobą postrzeganą, zauważaną, chwaloną i akceptowaną.

Fredro opowiada o ludzkich uczuciach, diagnozując dzisiejsze czasy w sposób niezwykle trafny. Umiał to ubrać w prostą formę, w pozornie lekki tekst.

- Jak na Fredrę jest to sztuka wręcz przygnębiająca.

- Może dlatego, że to najbardziej okrutny tekst tego autora, w którym najmniej kocha się ludzi, a najbardziej ich oskarża. Pesymistyczny, ale jednak pisany z miłością. Bo mimo że Fredro diagnozuje świat i ludzi dosyć pesymistycznie, to nie pozostawia wątpliwości co do tego, że on tych ludzi kocha.

- "Współczesny" Fredro to chyba dla aktorów duże wyzwanie?

- To dla nich bardzo trudne przedsięwzięcie,' wymaga wielkiego rzemiosła, ogromnego skupienia i zdolności. Do tego dochodzi specyficzny sposób wierszowania tekstu. To jest napisane jak partytura muzyczna, co nie znaczy, żeby to śpiewać.

Nie znam wiele zespołów teatralnych w Polsce, które byłyby w stanie zrealizować taką formę teatralną, jaką zaproponowaliśmy przy realizacji Fredry.

***

O KOMEDII

Urodził się w 1793 r. w zubożałej rodzinie szlacheckiej, która wzbogaciwszy się, uzyskała austriacki tytuł hrabiowski. Fredro kształcił się w domu. Później walczył w armii napoleońskie stawił w pamiętniku "Trzy po trzy" oraz kilku komediach, m.in.: "Damch i huzarach".

W 1828 r. zawarł bardzo szczęśliwe małżeństwo z Zofią z hr. Jabłonowskich, poprzedzone jej blisko dziesięcioletnimi staraniami o uzyskanie rozwodu z pierwszym mężem, jednym z najbogatszych ludzi Galicji. Podobno komedię "Mąż i żona" Fredro napisał w odpowiedzi na plotki krążące na temat jego długoletniego narzeczeństwa. W powstaniu listopadowym udziału nie wziął, ale uczuciom patriotycznym dał wyraz we Lwowie w pracach Obywatelskiego Komitetu Pomocy dla Powstania. W latach 1832-1848 uczestniczył w życiu polityczno-społecznym Galicji, m.in. działając w sejmie stanowym. Zmarł w 1876 r.

Najważniejsze dzieła Fredry, jak "Pan Geldhab", "Mąż i żona", "Cudzoziemszczyzna", "Pan Jowialski", "Śluby panieńskie", "Zemsta", "Dożywocie", powstały w latach 1818-1835. Później zamilkł aż do roku 1855. W ciągu następnych 13 lat napisał takie sztuki, jak "Wielki człowiek do małych interesów", "Godzien litości", "Co tu kłopotu!", "Ożenić się nie mogę", "Rewolwer". Fredro był także twórcą poematów, bajek ("Paweł i Gaweł", "Małpa w kąpieli"), opowiadań i aforyzmów.