Artykuły

Podobno ten projekt uruchomiła tęsknota. Za wyzwoleniem się. I wyzwalanie będzie tematem festiwalu, na który zaprasza Łaźnia Nowa. Start 28 listopada w Nowej Hucie. Festiwal nie będzie ani przeglądem teatralnym, ani wielowątkową analizą dzieł Wyspiańskiego. Ma być spotkaniem, podczas którego padną pytania: co Wyspiański daje nam dziś, dlaczego kusi i prowokuje, czy może pomóc zmienić rzeczywistość? - pisze Renata Radłowska w Gazecie Wyborczej - Kraków.

A zaczęło się od dziwnego, onirycznego manifestu artystów związanych z Łaźnią Nową, manifestu na setną rocznicę śmierci Wyspiańskiego (przypada w tym roku, mamy więc Rok Wyspiańskiego): "Żadnych pompatycznych obchodów! Żadnej krakowskiej celebry! Zrobimy to po naszemu, czysto i nowocześnie, bo w Nowej Hucie, bo w Łaźni Nowej. Zrobimy to po swojemu, bo nie łączy nas żadna ideologia, żadna estetyka - dzielimy się Nim".

Furiat, a nie pamiątka narodowa

Festiwal nie będzie więc ani przeglądem teatralnym, ani wielowątkową analizą dzieł Wyspiańskiego. Ma być spotkaniem, podczas którego padną pytania: co Wyspiański daje nam dziś, dlaczego kusi i prowokuje, czy może pomóc zmienić rzeczywistość?

Ale dlaczego właściwie w Nowej Hucie? Co ma wspólnego Wyspiański z Nową Hutą.

- Pewnie gdyby dziś żył, to mieszkałby w Nowej Hucie. Kraków go fascynował, ale jednocześnie dusił i uniemożliwiał realizację projektów. Nowa Huta byłaby dla niego idealną przestrzenią - nonkonformistyczną - mówi Bartosz Szydłowski, szef Łaźni.

Artysta zmartwychwstanie w Nowej Hucie i nie będzie to zmartwychwstanie patetyczne. W Łaźni Nowej spotkamy więc Wyspiańskiego frustrata, furiata, "konserwatywnego anarchistę", wywrotowca i "rewolucyjnego klasyka", a nie - autora szkolnych lektur, wieszcza (raczej antywieszcza), pamiątkę narodową.

W pierwszym dniu festiwalu zobaczymy widowisko "Odpoczywanie" (reżyseria i teksty Pawła Passiniego). To rzecz o Wyspiańskim, który umierał 28 listopada 1907 roku. Projekt ma charakter multimedialny i internetowy (28 listopada, godz. 19). Powtórka spektaklu dzień później, a po niej projekcja "Akropolis" w reżyserii Jerzego Grotowskiego.

Underground

Wyspiański w wersji bardzo nowohuckiej to trzeci dzień festiwalu - Łaźnia zaprasza na spotkanie z liderami nowohuckich projektów (godz. 16). Tematem spotkania będzie "nieustanna potrzeba wyzwalania się". Co z niego wyniknie?

Szydłowski: - Nie mam pojęcia. Na pewno nie będzie to spotkanie z aktywistami, którzy poinformują o swoich sukcesach. Mam nadzieję, że porozmawiamy o niezgodzie na bylejakość, o zmienianiu rzeczywistości.

Parę godzin później rozpoczną się w Łaźni Stanisławki, czyli nowohucka wersja andrzejek. Będzie wróżenie z gołębich piórek i konkurs na antylegendy krakowskie (Slamkonkurs). Śladów Wyspiańskiego w Nowej Hucie będzie szukał historyk Maciej Miezian, a tłumacz Jan Gondowicz opowie o tym, "Co łączyło Wyspiańskiego z Jarrym, oprócz absyntu".

Końcówka festiwalu to jeszcze "Requiem" w reżyserii Jacka Papisa (1 grudnia, godz. 19), a jego mocnym zamknięciem będzie koncert "Wyspiański underground" (2 grudnia, godz. 20).

Piłeczki na stres

Stanisław Soyka, Maciej Maleńczuk, Wu Hae, Agressiva 69, Oszibarak, Not i Pustki - wszyscy zaprezentują Wyspiańskiego po swojemu. Artyści wybrali sobie teksty Wyspiańskiego i skomponowali do nich muzykę. Połączenie jednego z drugim powinno być intrygujące.

- Kiedy przedstawiałem ludziom ten pomysł, to niektórzy z nich mówili, że to nierealne, bo ich muzyka nigdy do tekstów Wyspiańskiego pasować nie będzie. Ale w końcu poczuli Wyspiańskiego - opowiada Tomasz Grochola, który zajmuje się organizacją koncertu (jest członkiem Agressivy 69).

Soyka zaśpiewa więc "Kocham Kraków", a Wu Hae "Veni Creator". Koncert będzie rejestrować TVP Kultura.

Od 28 listopada do 2 grudnia w Łaźni Nowej Wyspiański będzie wyzwalał wszystkich, bo to otwarte imprezy (koncerty i spektakle są biletowane, ale Stanisławki już nie). Ci, którzy przyjdą po wyzwolenie, dostaną piłeczki do ściskania, a właściwie do odstresowywania się. Czyli: wyzwalanie i wyluzowywanie.