Artykuły

W tym roku przypada stulecie śmierci Stanisława Wyspiańskiego - jednego z najwybitniejszych w naszej historii artystów i Polaków. Ta rocznica stała się okazją, by mijający rok ogłosić Rokiem Stanisława Wyspiańskiego i by Kraków, miasto szczególnie bliskie autorowi "Wesela", stał się miejscem festiwalu jemu poświęconemu.

Za nami już wiele zdarzeń festiwalowych, które odbyły się w czerwcu i październiku. Przed nami główne obchody: konferencje, spektakle, wystawy, jako że 28 listopada przypada rocznica śmierci autora "Wyzwolenia".

I tak w bibliotece ASP można od wczoraj oglądać wystawę "Andrzej Wajda z notatnika reżysera: Stanisław Wyspiański Wesele", natomiast Wydziały Polonistyki UJ i ASP przez dwa dni (8-9 bm.) gościć będą doktorantów na ogólnopolskiej konferencji "Żywioły wyobraźni Stanisława Wyspiańskiego". Odkrywaniu mniej znanego oblicza artysty posłuży też czterodniowa ogólnopolska konferencja naukowa "Stanisław Wyspiański. W Labiryncie świata, myśli i sztuki", w której referaty wygłoszą wybitni literaturoznawcy, m.in. Ewa Miodońska-Brookes, Maria Prusak, Teresa Walas i Franciszek Ziejka.

Z kolei miłośników teatru czekają dwa wydarzenia: "Sędziowie" w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego z Teatru Narodowego (godz. 18 i 20 Scena Kameralna Starego Teatru) oraz spektakl Piotra Cieplaka "Albośmy to jacy tacy" z Teatru Powszechnego z Warszawy (godz. 17.30, Teatr PWST).

Spektakl Grzegorzewskiego, wielokrotnie nagradzany, ze znakomitymi kreacjami m.in. Doroty Segdy, Krzysztofa Globisza i Jerzego Treli, jest przejmującym obrazem o życiu, śmierci, miłości; obrazem sporu z Bogiem, obrazem modlitwy, pychy i pokory.

Z kolei przedstawienie Cieplaka, w którym zobaczymy m.in. Paulinę Holtz, Marię Robaszkiewicz i Kazimierza Kaczora, to bolesna rozprawa o Polsce i Polakach. Reżyser połączył w niej wodę z ogniem, wplatając we fragmenty "Akropolis" i "Wesela" współczesne teksty publicystyczne (m.in. artykuł Adama Michnika o teczkach), teksty biblijne i wiersze Czesława Miłosza. Jak podkreślają recenzenci "już dawno nikt nie odważył się z taką pasją analizować na scenie świadomości współczesnych Polaków".

Już jutro, 9 bm., rusza też przegląd spektakli zakwalifikowanych przez jury do II etapu konkursu na inscenizację utworów Wyspiańskiego. W najbliższy piątek zobaczymy "Wesele" z Teatru Scena STU; zaś 13 listopada "Klątwę" zaprezentuje Teatr im. J. Kochanowskiego z Opola (teatr Łaźnia Nowa, godz. 18). Wśród spektakli pozakonkursowych będziemy mogli wysłuchać listów Stanisława Wyspiańskiego do Stanisława Lacka (PWST, 14 i 16 bm., godz. 20), w których autor "Wesela" zapisał najbardziej osobiste dramaty i emocje przeżyte w ciągu kilkunastu tygodni 1905 roku. Dowiemy się o jego marzeniach dotyczących przebudowy wzgórza wawelskiego na polskie Akropolis i o planach objęcia dyrekcji Teatru Miejskiego w Krakowie. Do lektury tych niezwykłych listów składających się na spektakl "Piszę do Pana..." zaprasza Jerzy Trela.

W trakcie trwania festiwalu obejrzymy też inne spektakle oparte o dramaty Wy-

spiańskiego i zrealizowane przez krakowskie teatry: "Legendę" w teatrze Groteska, "Klątwę" w PWST i "Wesele" w Teatrze im. J. Słowackiego

- Działalność Wyspiańskiego miała niespotykaną skalę intensywności. A jednak w powszechnej świadomości społecznej, szczególnie wśród ludzi młodych, kojarzony jest co najwyżej z "Weselem" i portretami dzieci. Mamy nadzieję, że poprzez festiwal uda nam się przybliżyć wszystkie sfery jego twórczości. Ten festiwal na pewno nie będzie laudacją dla naszego artysty. Ma raczej "odczarować" Wyspiańskiego, uwolnić go od banalnych, schematycznych formuł interpretacyjnych. Kraków, gdzie artysta urodził się i spędził niemal całe swoje życie, jest do tego miejscem idealnym - powiedział nam prof. Jacek Popiel, dyrektor artystyczny festiwalu.

Szczegółowe informacje o programie festiwalu, którego organizatorem jest Stowarzyszenie Międzynarodowe Sezony Teatralne i Baletowe, oraz o rezerwacji biletów: www.festiwalwyspianskf.kra-kow.pl lub tel. 012-430-15-92.