Artykuły

"Zobaczyć świat w ziarnku piasku" oraz "Tylko chwile" w choreogr. Jacka Łumińskiego Śląskiego Teatru Tańca na XIV Międzynarodowej Konferencji Tańca Współczesnego i Festiwalu Sztuki Tanecznej w Bytopmiu. Pisze Aleksandra Czapla-Oslislo w Gazecie Wyborczej - Katowice.

W sobotę międzynarodowa publiczność zobaczyła dwa najnowsze projekty choreograficzne Jacka Łumińskiego.

Trwa XIV Międzynarodowa Konferencja Tańca współczesnego i Festiwal Sztuki Tanecznej w Bytomiu. Za nami dziesięć pokazów tanecznych na scenie głównej. Festiwalowa publiczność przyjęła większość pokazów z ogromną sympatią, jednak jak dotąd jeszcze nikt nie wzbudził w niej niekwestionowanego zachwytu (wyjątek stanowił zaledwie jeden projekt - "Hypertropia" Kanadyjczyka Andre Gingrasa).

Teatr tańca nieustannie wykorzystuje grę między formą a treścią, różnicując natężenie ekspresji ruchu i teatralnej opowieści. Raz taniec jest przedmiotem, innym razem tylko wyrafinowanym narzędziem genialnie zastępującym sceniczny dialog na mowę ciała w przedstawieniu. Dobrze jednak, by ów język był czytelny dla widza, dopiero wtedy sceniczny komunikat nabiera sensu.

Po tygodniowych pokazach grup m.in. z Sudanu, Izraela czy Rosji, przyszedł czas na akcent polski - dwie premiery choreograficzne Jacka Łumińskiego, dyrektora Śląskiego Teatru Tańca.

"Zobaczyć świat w ziarnku piasku" to projekt formalny. Największym atutem jest tu prostota i czystość ruchu, wyizolowanie od treści. Łumiński proponuje ciąg figur, różnorodnych układów, ruchowych reakcji na przestrzeń, w której usytuowano zaledwie jeden drążek. Ma się wrażenie, że Łumiński prezentuje kolejne litery swojego choreograficznego alfabetu, naznaczone jego charakterem pisma. Każda figura jest inna, a mimo to przynależy do indywidualnego ciągu. Choreograficzne pismo nie układa się jednak w słowa, pozostaje jedynie otwartą listą czystych znaków, obrazem czwórki tancerzy w neutralnej bieli gotowych na potencjalną opowieść.

W drugiej etiudzie prezentowanej w sobotni wieczór - "Tylko chwile" - sytuacja jest odmienna. Na rozsypanym piasku, w blasku słońca czwórka tancerzy wygodnie rozsiada się na kocach. Z głośników dobiega sentymentalny niemiecki przebój, istna letnia sielanka. Jednak już po chwili muzyka zmienia się gwałtownie i rozpoczyna się kilkudziesięciominutowy ciąg tanecznych zdarzeń, dla których trudno szukać wspólnego mianownika (taniec przeplata się tu m.in. z dźwiękami centralnie umieszczonego instrumentu z metalowych rur, z elementami słownych wyliczanek czy ludzkim krzykiem).

Ostatecznie brawa należą się czwórce tancerzy (w obu etiudach tańczą: Sylwia Hefczyńska-Lewandowska, Korina Kordova, Aleksander Kopański, Sebastian Zajkowski) za wykonanie, w którym i amatorzy, i wytrawni tancerze siedzący na widowni dostrzegli zapewne wiele figur wymagających sporej sprawności i biegłości w tanecznym rzemiośle. Co jednak z opowieścią - z pokazem jako zamkniętą całością prezentowaną przecież z myślą o widzu? Tym razem Łumiński z liter choreograficznego alfabetu układa konkretne słowa, te jednak są nieczytelne dla publiczności. Wysyła sygnały, tworzy komunikat tak, jakby zapominał o odbiorcy. Wtajemniczenie w świat sceniczny jest niedostępne. Widza musi usatysfakcjonować poziom oglądania. Po sobotnim podwójnym występie gospodarzy były entuzjastyczne brawa - owacji nie było.

Balansowanie między formą a treścią trwa. Rozpoczyna się kolejny tydzień i jest ogromna szansa na to, że w końcu bytomska publiczność opuści salę z zachwytem, co zwykła robić już wielokrotnie podczas poprzednich edycji festiwalu.

Dziś wieczorem święto baletu autorstwa jednego z najbardziej cenionych artystów Ameryki - Alonzo Kinga, który wraz z zespołem świętuje 25-lecie istnienia ("Migration", "Moroccan" Alonzo King's Lines Ballet, sala Śląskiego Teatru Tańca, godzina 19.30). Zaś o 21.30 w Elektrociepłowni Szombierki na scenie alternatywnej projekt "Le Petit Mort" zespołu Palissimo (USA), choreografia Pavel Zustiak - choreograf, tancerz, sound designer, pochodzący z Czech, który od lat pracuje w Nowym Jorku.