Ci inni
"Gruba świnia" w reż. Krzysztofa Rekowskiego w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Pisze Tomasz Miłkowski w Przeglądzie.
Sztuka Neila LaBute'a "Gruba świnia" nie jest literackim arcydziełem, właściwie nawet nie odkrywa niczego nowego, ale potwierdza chorobę toczącą od wieków ludzkość. Zawsze wadzili ludziom "ci inni", obcy, różniący się pod jakimś względem: rasowym, światopoglądowym... Rzecz w tym, że dramaturg tym razem sięga po odmienność na poziomie elementarnie biologicznym i elementarnie kulturowym zarazem: okazuje się, że i tusza, odstawanie od modelu Barbie i obowiązkowego trzymania formy to dość, aby skazać człowieka na ostracyzm. Takie napięcie mogą wytrzymać tylko bardzo silni. Słabi ludzie, przeciętnie tchórzliwi, rejterują przed tłuszczą, roszczącą sobie prawa do roli strażników normy. Żeby nie było wątpliwości, Neil LaBute nawet powołuje się na rozmaite "odmienności", które budzą lęk i wstręt otoczenia. Dość, że ktoś jest stary, chory, gruby... Z takim problemem borykają się przystojny Tom (Rafał Królikowski) i Helen, ta dziwna grubaska (poruszająca rola Mileny Lisieckiej), których kiełkujące uczucie poddane zostanie próbie środowiskowego odrzucenia. Otoczenie wydaje wyrok: oni do siebie nie pasują. Rzecz chwyta rzeczywistość na gorącym uczynku, zrobiona sprawnie, w duchu nowego małego realizmu z pewnymi ambicjami do uogólnień. Zrazu wciąga widza w pułapkę komizmu, rozśmiesza, aby go zawstydzić - śmiech niebawem więźnie w gardle. W czasach, kiedy tak łatwo ulegamy zbiorowym wmówieniom i histeriom, skromna i nietrudna w odbiorze sztuka Neila LaBute'a może odegrać rolę ważkiej przestrogi, a kto wie, może i terapii. Teatr o ambicjach społecznej interwencji lubi takie sztuki, choć przecież bywa i tak, że po wyjściu ze spektaklu widz nie poczuwa się do wspólnoty: "to nie o tobie, o twoich sąsiadach"...
