Artykuły

"Przebitka" w reż. Agnieszki Olsten i "Kobiety zza wschodniej..." w reż. Magdaleny Vegi Ostrokólskiej - Szybki Teatr Miejski (cz. 2) w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Recenzja Katarzyny Fryc

Dzieci grają w klasy, dorośli - w grę o podziemiu aborcyjnym. W zabawie dorosłych punkty zdobywa się za aborcję bez "przebitki", szantaż i oszustwo. Do takiej gry zaprasza Szybki Teatr Miejski.

Powiem otwarcie: jestem pod wrażeniem spektaklu "Przebitka" (w podtytule "Gra aborcyjna") - jednej z czterech zaprezentowanych już publiczności odsłon Szybkiego Teatru Miejskiego, do którego zaprasza Teatr Wybrzeże. Wyreżyserowana przez Agnieszkę Olsten "Przebitka" (zainspirowana tekstem w "Gazecie Wyborczej") jest bezspornie przedsięwzięciem wartym uwagi.

Wielka gra

Oparta na faktach historia usunięcia ciąży zaprezentowana jest z zupełnie innej, niż przywykliśmy, perspektywy. Realizatorów nie interesują dylematy etyczne, a jedynie historia kryminalna zakończona postępowaniem prokuratorskim, dla której aborcja jest jedynie punktem wyjścia. Sam fakt pozbycia się ciąży w gabinecie gdańskiego ginekologa powoduje lawinę nieoczekiwanych konsekwencji i ma finał w sądzie.

Równie ciekawa, co zamysł fabularny, jest sama formuła spektaklu: skrzyżowanie rewiowego show z grą fabularną z udziałem aktorów (Małgorzaty Oracz, Pauliny Kinaszewskiej, Cezarego Rybińskiego, Arkadiusza Brykalskiego i Macieja Szemiela) z gościnnym udziałem Macieja Ulewicza w roli Mistrza Gry. Tak pomyślane widowisko nie tylko uatrakcyjnia przekaz, ale z pewnością ułatwia mówienie o trudnym problemie aborcyjnego podziemia. Dramaty moralne, konflikt różnic światopoglądowych, dylematy religijne są świadomie przemilczane. Ich miejsce zajmuje błazenada i zabawa w teatr. Ale świadomość, że opisywane zdarzenia naprawdę miały miejsce, nie pozwala zbagatelizować dramatu.

Imigrantki

Mniej sprawna jest realizacja "Kobiet zza wschodniej..." na podstawie materiałów Marcina Koszałki, opracowanych i wyreżyserowanych przez Magdalenę Vegę Ostrokólską. Gdyby porównać je z jednym z poprzednich projektów - "Padnij" (również o kobietach doświadczonych przez los), spektakl wypada blado.

W mieszkaniu we Wrzeszczu oglądamy cztery imigrantki ze Wschodu. Spotkały się tu przypadkiem czy razem mieszkają? Każda z nich żyje inaczej, różnią się wiekiem i temperamentem, ale łączy je jedno: wyjechały z kraju za chlebem, szukać lepszego życia i lepszych ludzi, a wciąż pozostają samotne. Młoda prostytutka Nadia (dobrze poprowadzona rola Katarzyny Kaźmierczak) zarabia na życie ciałem i wcale jej to nie martwi. Ona jedna nie narzeka. - Jestem szczęśliwa - wtrąca przy okazji opowieści o swoich klientach.

W gorszej kondycji jest dojrzała Rosjanka (świetna Alina Lipnicka) opiekująca się w Polsce starszą kobietą. Jej życie zostało za wschodnią granicą. Wspomina i tęskni, chce wrócić. Nieudane małżeństwo z Polakiem analizuje na naszych oczach rozczarowana życiem matka (Joanna Kreft-Baka) dwójki dzieci. Jej koleżanka (Maria Mielnikow-Krawczyk) pracuje w Gdańsku jako kucharka i nie zamierza wracać do Rosji, nie widzi tam miejsca dla siebie.

Cztery kobiety, cztery ciekawe historie, a spektaklu nie ma na czym oprzeć. "Kobiety zza wschodniej" są jedynie zbiorem przeplatających się wzajemnie monologów, nawet nie monodramów. Zabrakło interakcji, minimalnej choćby fabuły (która konstruuje np. spektakl "Padnij"). Tu bohaterki nie wchodzą ze sobą w relacje, nie ewoluują w żadnym kierunku, nawet nie rozmawiają ze sobą. Ślady ingerencji reżysera są ledwo zauważalne. Jakby aktorki zostawiono samym sobie.

W ramach Szybkiego Teatru Miejskiego możemy oglądać także świetny spektakl "Padnij" w reż. Piotra Waligórskiego - rzecz o żonach polskich żołnierzy stacjonujących w Iraku oraz "Nasi" w reż. Anny Trojanowskiej - opowiadający o obliczu polskiego nazizmu.