Lublin. Tosza reżyseruje Horvátha u Osterwy
Postacie jego sztuki tworzą figury mitu, poprzez który rozpoznajemy świat - mówi reżyser Bogdan Tosza, który w Teatrze Osterwy przygotowuje "Opowieści Lasku Wiedeńskiego" Ödöna von Horvátha [na zdjęciu].
Horváth to dramaturg, który wciąż czeka na odkrycie w polskim teatrze. Nadchodzi czas Horvatha, autora wyjątkowego, stale obecnego w niemieckojęzycznym kręgu teatru - przekonywał we wtorek Bogdan Tosza na przedpremierowej konferencji prasowej. Podkreślał, że gdyby jego twórczości nie przerwała tragiczna, w wieku zaledwie 37 lat śmierć, Odon von Horvath (1901-1938) byłby klasykiem współczesnego teatru co najmniej na równi z Bertoldem Brechtem (aczkolwiek wyznawał odmienne poglądy na rolę teatru niż autor "Opery za trzy grosze").
"Opowieści Lasku Wiedeńskiego", które miały premierę w 1931 roku, Bogdan Tosza uważa za sztukę bardzo przystającą do współczesnej sytuacji w Polsce. Sztuka bowiem odnosi się do czasu, kiedy powstaje klasa średnia, czyli do okresu porównywalnego z przełomem lat 80. i 90. w Polsce i ciągnącego się do dzisiaj. Wedle dawnej terminologii należałoby powiedzieć, że "Opowieści..." przynoszą ostrą krytykę drobnomieszczaństwa. Swą sztukę Horvath zaopatrzył w takie motto: "Nic tak nie daje poczucia nieskończoności, jak głupota...". Jednakże sztuka ta nie jest opowiastką o powierzchni życia. - Horvath pokazuje banalne życie, toczące się nurtem dulszczyzny, pod którym jednak ukrywa się historia i tragedie ludzkie. Postacie jego sztuki tworzą figury mitu, poprzez które rozpoznajemy świat. Bo w sztuce nie ma postaci dominujących, bohaterem jest pewna społeczność, zbiorowość - wyjaśnia Tosza.
Los samego autora również godny jest porządnie skrojonego dramatu. Nieślubny syn dyplomaty Edmunda Horvátha, za swą twórczość zmuszony przez faszystów do opuszczenia Niemiec, zginął w Paryżu uderzony w czasie burzy gałęzią kasztana. A do Paryża pojechał na spotkanie z Robertem Siudmakiem, producentem amerykańskim zainteresowanym sfilmowaniem jego powieści "Młodość bez Boga".
