Artykuły

Każdy nowoczesny teatr jest wielofunkcyjnym ośrodkiem, gdyż spełnia też funkcje edukacyjną, producencką, impresaryjną - Janusz Opryński przedstawia swoją koncepcję funkcjonowania Teatru Starego w Lublinie.

1. Czy powinien to być teatr, czy wielofunkcyjny ośrodek kultury?

W najstarszym budynku teatralnym (tylko Teatr Stary w Krakowie jest starszy) winniśmy stworzyć program, który by licował z tym miejscem. Piękno architektury, uroda sali z jej unikalnymi, drewnianymi lożami powinny nas tam bywających wprowadzić w obszar kultury wysokiej. Winniśmy poczuć siłę, powagę, ważność tego miejsca. Mamy ogromną szansę, aby w tej przestrzeni działy się rzeczy ważne, że proponowane spektakl, film, rozmowa będą dotykały istotnych problemów świata. Proponuję, aby wiodącymi dziedzinami sztuki były teatr i film. Czyli przywrócilibyśmy niejako program dawnego tam mieszczącego się kinoteatru o wdzięcznej nazwie Rialto. Tak więc myślę, że winien tu powstać Ośrodek - Teatr Stary. Na marginesie - każdy współczesny teatr jest wielofunkcyjnym ośrodkiem, gdyż spełnia też funkcje edukacyjną, producencką, impresaryjną.

2. Jaka miałaby być jego misja, czym odróżniałby się od innych takich instytucji w mieście?

Od 11 lat organizuję festiwal Konfrontacje Teatralne, który wyrósł z porozumienia z innymi twórcami: Leszkiem Mądzikiem, Tomaszem Pietrasiewiczem, Włodzimierzem Staniewskim. Po tych latach, niełatwych, stwierdzam, że tylko porozumienie, współpraca dają najlepsze efekty w przestrzeni społecznej. Ośrodek - Teatr Stary może stać się taką przestrzenią. Może być miejscem, gdzie będą powstawać produkcje we współpracy z lubelskimi artystami czy też instytucjami. Gdzie powinna funkcjonować scena lubelska. Obok tego mogą powstać spektakle w kooperacji z innymi teatrami w Polsce (Konfrontacje już od trzech lat testują taki model z teatrami w Toruniu, Legnicy, Poznaniu - w tym roku z Teatrem Rozmaitości). Takie współprodukcje wpisują nas automatycznie w krwiobieg ogólnopolskiej kultury teatralnej. Tu winny powstać cykliczne imprezy teatralne dostosowane do miejsca, a więc festiwal małych form teatralnych, festiwal jednego aktora, festiwal opowiadaczy historii. Zatem misją tego miejsca byłoby aktywizowanie współpracy między twórcami w Lublinie, ale też i w całej Polsce. W Ośrodku winien działać dyskusyjny klub filmowy, którego tradycje w Lublinie są bardzo bogate.

3. Jakie byłoby jego umiejscowienie w przestrzeni społecznej: jacy mieliby być jego odbiorcy i jaka oferta do nich skierowana?

Jak już wspomniałem, charakter tego miejsca, jego uroda skłaniałaby w kierunku tak zwanego programu ambitnego. To znaczy takiego, który stawiałby mądre pytania (wartościowy spektakl, ważny film, ważna rozmowa, dobry koncert). Taki program powinien wytworzyć pozytywny snobizm bywania w Ośrodku. Celem tych działań byłby abonament uczestnictwa, czyli potencjalna publiczność wykupuje na początku roku bilet. Adresatem tych działań jest odbiorca miejski, ale też z regionu, jak i z całej Polski.

4. Jaką rolę miałby pełnić dla środowisk twórczych?

Odpowiedziałem już wyżej.

5. Jaka byłaby formuła organizacyjna zespołu - czy zespół stały, czy pozyskiwany dla poszczególnych przedsięwzięć, czy połączenie jednego i drugiego: mały stały zespół plus osoby zatrudniane do poszczególnych przedsięwzięć?

Mały zespół złożony z liderów poszczególnych projektów. Czyli mała grupa menedżerska.

6. Czy pełniłby funkcję impresaryjną?

Oczywiście, że tak. Sprowadzałby bardzo ciekawe zjawiska z Polski. Ustalał program wyprodukowanych przez siebie spektakli, jak też próbował sprzedawać w kraju i za granicą swoje produkcje. Dzisiejszy nowoczesny ośrodek musi mieć własne wpływy w wysokości około 30 proc. budżetu.

7. Jakie miałyby być źródła finansowania poza budżetem miasta?

Ośrodek powinien być finansowany z dotacji publicznych (miasto, region, ministerstwo), fundusze europejskie, donacje prywatne (program Ośrodka winien zaktywizować lokalnych liderów gospodarczych). Poza tym wpływy własne z biletów, sprzedaż własnych produkcji, sponsorzy.

8. Czy miałby sprzedawać własne produkcje na zewnątrz?

Odpowiedziałem już powyżej.

9. Czy pozyskiwałby dotacje na poszczególne przedsięwzięcia?

Odpowiedziałem już powyżej.

10. Czy pozyskiwałby dotacje na rozwój infrastruktury?

Dotacje na rozwój infrastruktury powinno pozyskać miasto, które podejmie trud odbudowy. W trakcie działalności Ośrodka jego użytkownicy muszą pozyskiwać środki na wyposażenie, korzystając z różnych programów.

11. Czy pozyskiwałby sponsorów?

Ośrodek musi ciągle pozyskiwać nowych sponsorów.

12. W jaki sposób wybierani byliby dyrektor i dyrektor artystyczny?

Miasto musi zdecydować dość szybko o funkcji tego miejsca, by jego odbudowa była w ścisłej kooperacji z przyszłym użytkownikiem, oczywiście z poszanowaniem wszystkich zaleceń konserwatorskich.