Artykuły

Książka Susan Forward Toksyczni rodzice, wyda­na w Polsce kilka lat temu, stała się bestsellerem. O tym, że inspirowaną książką sztukę (pod tym samym ty­tułem) Teatr Ludowy umie­ścił w swym repertuarze, za­decydowała problematyka, której dotyczy. Chodzi o pa­tologiczne sytuacje w rodzi­nie, o przenoszenie przez ro­dziców chorych wzorców, wyniesionych z domu, na własne dzieci.

Kiedy okazało się, że Inka Dowlasz przygotowuje na po­trzeby telewizji spektakl oparty na książce Susan Forward, szefujący Ludowemu Je­rzy Fedorowicz, znany z zain­teresowań problematyką młodzieżową, zadbał, aby sztuka wystawiona została na scenie „Pod Ratuszem”.

Ci, którzy książkę czytali, zdają sobie sprawę, jak kar­kołomnym przedsięwzię­ciem jest przeniesienie na scenę podręcznika psycholo­gii, pióra wziętej amerykań­skiej tearapeutki, z zachowa­niem jej sfery naukowej i po­znawczej. Z zadania tego In­ka Dowlasz wywiązała się znakomicie, rzecz beletryzując i wzbogacając o ogromny ładunek dramatyczny i li­ryczny. Wszystko, co rozgry­wa się na scenie, jest niezwykle sugestywne, prawdziwe. Widzimy dorosłych, w dzie­ciństwie okaleczonych, nig­dy nie akceptowanych, wzra­stających w atmosferze ozię­błości i obojętności. Nieuświadamiane nigdy wcze­śniej lęki i urazy, teraz dopie­ro wydobyte, powodują, że patrzą oni na rodziców inny­mi oczami. Mimo to, nawet dziś, jako dorośli, na stano­wisku, z autorytetem, lękają się powiedzieć im prawdę. Wyznać, jak cierpieli, potrze­bując poczucia bezpieczeń­stwa. Najgorsze, że schemat ten powielają przy swoich dzieciach. Choć niegdyś przysięgali sobie, że nie po­wtórzą błędów swych rodzi­ców, dziś zachowują się i rea­gują identycznie jak oni. Czy da się przerwać ten ciąg?

Kto czytał książkę, powi­nien koniecznie zobaczyć sztukę. Kto nie czytał — tym bardziej, przy okazji nadra­biając zaległości w lekturze. Dotyczy to przede wszystkim rodziców, na których spada odpowiedzialność za to, w ja­kiej kondycji psychicznej ich dzieci wkraczają w życie. Trzeba oczywiście odwagi, aby spojrzeć na swe scenicz­ne odbicie w krzywym zwierciadle. Ale naprawdę warto. Tym bardziej, że akto­rzy (Renata Stachowicz, Ja­dwiga Lesiak, Agata Jakubik, Maja Wiśniowska, Jerzy Fe­dorowicz, Tomasz Wysocki i Władysław Bułka) wzbogaca­ją spektakl znakomitą grą.