Piłka i reszta świata
Bohaterowi monodramu Thomasa Brussiga wypadło żyć na przełomie epok. Epoki przełamały się perfidnie, gdy był już dojrzałym człowiekiem. Mur berliński upadł i nic już nie było takie jak przedtem. Oprócz piłki nożnej. Piłka jest dla trenera Naprzodu Żniwo najważniejszą sprawą w życiu. Przez nią się rozwodzi, dla niej zapisuje do partii. Bo tylko partyjnym pozwalają wyjeżdżać za granicę na mistrzostwa (pechowo reprezentacja NRD jakoś nie mogła się zakwalifikować do rozgrywek i wstąpienie do partii okazało się niepotrzebne). I nieważne, że drużyna jest trzeciorzędna. Ważne, że jest to drużyna piłki nożnej, najlepszej i najpopularniejszej z gier. Trener ma w pogardzie inne gry zespołowe – hokej, siatkówkę, koszykówkę. Każdej czegoś brakuje. Jest dumny ze swojego (choćby mizernego) związku z królową sportu.
Brussig buduje portret człowieka przeciętnego, trochę infantylnego, niewiele rozumiejącego z historii, która daje mu w kość. Sklep z akcesoriami sportowymi, założony już w kapitalizmie, bankrutuje; nasz bohater zostaje stróżem. Heike, ulubiony wychowanek, idzie do wojska i zabija na granicy uciekiniera z NRD. Wszystko to trenera boli, dręczy. Ale pozostaje mu piłka. Mały świat, który rozumie, który daje mu radość, w którym czuje się pewnie.
To rola jakby napisana dla Jerzego Federowicza. Na sztucznej zielonej trawie, z bramką w tle, otoczony piłkarskimi rekwizytami, czuje się swobodnie. Swobodniej co prawda w tych fragmentach, które mówią o piłce, niż w tych, które mówią o mentalności bohatera. Spektakl jest zabawny, tekst – atrakcyjny, pełen nieoczekiwanych, a trafnych spostrzeżeń. Federowicz, choć gra z zaangażowaniem (jak wyznawał przed premierą, temat jest mu bliski), raczej z wdziękiem opowiada anegdoty, niż buduje postać. Nie pozwala zapomnieć, że oglądamy Jerzego Federowicza, kibica futbolu, który trafił na tekst mówiący o jego pasji.
