Artykuły

“Wojna Trojańska” to projekt, który jest owocem trzyletniego strategicznego partnerstwa pomiędzy Munich Kammerspiele i TR Warszawa zwanego “Siostrzeństwo”. Przedstawienie wyreżyseruje dyrektor artystyczny TR Warszawa, Grzegorz Jarzyna. Premiera zaplanowana jest na wiosnę 2023 r.

Celem projektu jest wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk, konsultowanie strategii oraz realizacja wspólnych projektów artystycznych. Zarówno Munich Kammerspiele jak i TR Warszawa są awangardowymi zespołami teatralnymi, które inicjują nowe formy współpracy, podejmują ryzyka artystyczne i uważają teatr za przestrzeń wolności. Te dwie instytucje przyglądają się także blisko miejskiemu organizmowi, który je otacza, i starają się kształtować aktywne postawy obywatelskie i rozwijać formaty o charakterze partycypacyjnym.

ROZWÓJ PROJEKTU

W grudniu 2022 r. odbędzie się trzytygodniowy warsztat z udziałem przedstawicieli zespołów TR Warszawa i Munich Kammerspiele, w tym 5 aktorów z Monachium i 3 z Warszawy, podczas którego zaczniemy pracę nad pierwszymi draftami nowego tekstu. Bazując na doświadczeniach z tej wymiany, autor Tomek Śpiewak, będzie dalej rozwijał scenariusz sztuki na potrzeby prób, które rozpoczną się w lutym 2023 r. i które potrwają 8 tygodni, aż do premiery spektaklu w Monachium w dniu 31 marca 2023 r. Następnie sztuka będzie mogła być prezentowana na festiwalach w całej Europie aż do premiery w Warszawie, w październiku 2023 r. W sezonach 23/24 i 24/25 spektakl będzie gościł wielokrotnie na deskach teatrów w Monachium i Warszawie.

Nie jest to jedyny projekt realizowany obecnie we współpracy z Munich Kammerspiele. Obecnie trwają próby do “niedoskonałej utopii” - spektaklu w reżyserii Noémi Oli Berkowitz, dotykającego tematu binarnego podziału płci jako normy kulturowej, a zarazem formy opresji. Więcej o przygotowaniach do premiery, można dowiedzieć się TUTAJ.

O SPEKTAKLU

„Iliada” jest jednym z najstarszych i najważniejszych dzieł literatury europejskiej i wielu uważa, że opowiada ona o wojnie trojańskiej. Jednak w pewnym sensie, tak nie jest. W „Iliadzie” nie znajdziemy żadnego z kluczowych elementów mitologicznej opowieści o wojnie trojańskiej. Nie ma w niej jabłka, porwania Heleny, ani nawet konia. Fabuła „Iliady” obejmuje jedynie 51 dni z trwającej 10 lat wojny trojańskiej i ogólnie rzecz biorąc – przedstawia dziesięć dni furii Achillesa po śmierci jego przyjaciela - Patroklesa. Co więcej, wojna kończy się destrukcją Troi.

Tylko że to nie był koniec Troi.

W rzeczywistości Troja była niszczona i odbudowywana wiele razy. Schliemann uważał, że spośród wielu warstw, które odkrył, Warstwa II stanowiła pozostałość po Troi z czasów Homera. Obecnie uważa się, że jest nią Warstwa VII, nad którą widoczne są ślady jeszcze co najmniej dwóch cykli zniszczenia i odbudowy tego miasta.

Ten cykl zniszczenia i odbudowy, nieustannie ewoluujący na przestrzeni mitologicznych czasów oraz historii człowieka, sprowadza się do jednej, osobistej potrzeby wybuchu emocji: WOJNA TROJAŃSKA to próba przyjrzenia się czemuś, co stanowi antropologiczny constans – GNIEWOWI. Bez względu na czasy czy przyczyny, wściekłość wydaje się być antropologiczną stałą, zawsze znajdującą pretekst, którym może być jabłko, poczucie bycia niesprawiedliwie potraktowanym, strach przed pogorszeniem sytuacji materialnej, pandemia, czy utrata imperium. Poszukujemy genu wściekłości w człowieku.

Dla TR Warszawa i Munich Kammerspiele, autor Tomek Śpiewak stworzy we współpracy z Grzegorzem Jarzyną sztukę o dziesięciu dniach wściekłości, wykorzystując osobiste i znane obrazy z „Iliady” w celu zbudowania refleksji na temat ZORN/GNIEWU: Dlaczego ludzie odwiecznie czują wobec siebie tyle gniewu? Co sprawia, że ze sobą walczą? Jakie są tego początki? I jakie mogą być konsekwencje?

Czerpiąc z jednego z kluczowych europejskich mitów, nie analizujemy historii ani nie opowiadamy o żadnej konkretnej wojnie. Patrzymy ponad granicami państw, ponad barierami językowymi, szukając odpowiedzi na pytanie dlaczego, spośród tylu możliwości, to właśnie mit o gniewie i zniszczeniu zajmuje tak ważne miejsce w dorobku europejskiej literatury. I robimy to w czasach, kiedy wściekłość wybucha w wielu społeczeństwach demokratycznych; w czasach, kiedy upadają międzynarodowe sojusze a międzynarodowe organizacje ulegają osłabieniu; i wreszcie w czasach, kiedy najdłuższy w historii okres pokoju w Europie został brutalnie przerwany przez inwazję Putina na Ukrainę. Będziemy pracować nad tymi tematami z grupą aktorów, w której znajdują się osoby z niepełnosprawnościami, która mówi zdecydowanie większą liczbą języków niż tylko dwoma, i która ma mieszane – europejskie i pozaeuropejskie korzenie. Jednym z założeń spektaklu jest to, że na scenie pracować będziemy z wieloma językami a akcję tłumaczyć będzie narrator posługujący się lokalnym językiem, w zależności od kraju, w którym prezentowana będzie sztuka.

OSOBY WSPÓŁTWORZĄCE SPEKTAKL

Reżyserem “WOJNY TROJAŃSKIEJ” będzie dyrektor artystyczny TR Warszawa - Grzegorz Jarzyna. Autorem tekstu powstałego na podstawie “Iliady” Homera będzie Jan Śpiewak, zaś autorem tłumaczenia Olaf Kühl. Za dramaturgię odpowiedzialni będą Harald Wolf i Roman Pawłowski, pełnomocnik dryrektorki TR Warszawa do spraw programu. Scenografią zajmie się Fabien Lede, a kostiumami Anna Axer Fijałkowska. Za wideo odpowiedzialny będzie Marek Kozakiewicz, zaś za światła Aleksandr Prowaliński. W spektaklu zobaczyć będzie można osoby aktorskie związane zarówno z Munich Kammerspiele, jak i TR Warszawa. W rolę Priama wcieli się Lech Łotocki, Hektora - Erwin Aljukić, Andromachy - Nancy Mensah-Offei, a Heleny - Svetlana Belesova. W obozie Achajów, publiczność zobaczy Thomasa Hausera jako Achillesa oraz Frangiskosa Kakoulakisa jako Odyseusza.