Warszawa. „PRL: teatr studencki i inny”. Wykład inauguracyjny w IT
„PRL: teatr studencki i inny” to cykl otwartych wykładów Tadeusza Kornasia. Wykład inaugurujący pt. „Czas odwilży. STS, Bim-Bom i inni” odbędzie się 3 lutego o godz. 17.00 w siedzibie Instytut Teatralnego. Bezpłatne zaproszenia dostępne są na stronie IT oraz w serwisie GoOut.net.
„PRL: teatr studencki i inny” to cykl otwartych wykładów Tadeusza Kornasia. Wykład inaugurujący pt. „Czas odwilży. STS, Bim-Bom i inni” odbędzie się 3 lutego o godz. 17.00 w siedzibie Instytut Teatralnego. Bezpłatne zaproszenia dostępne są na stronie IT oraz w serwisie GoOut.net.
Teatr studencki, teatr młodej inteligencji, teatr otwarty, teatr alternatywny, teatr offowy – to określenia, które, choć w pełni nie pokrywają się znaczeniowo, przenoszą nas do jednego, konsekwentnie rozwijającego się nurtu w kulturze. Jego początków można szukać u schyłku okresu polskiej wersji stalinizmu, czyli w połowie lat pięćdziesiątych. Zadekretowane wcześniej formy kultury masowej i socrealistyczne schematy tworzenia sztuki okazywały się coraz mniej wydolne. W środowiskach studenckich już od 1954 roku powstawały zespoły teatralne, które zaczęły stopniowo łamać narzucane socrealistyczne wzorce sztuki. Jednym z pierwszych, a z całą pewnością najbardziej znanych, był warszawski STS. Prawie równolegle w Gdańsku powstał Teatr Bim-Bom. Gdy w 1955 roku odbył się I przegląd teatrów studenckich – było ich wtedy ledwie kilka. Rok później powstało w całym kraju już kilkadziesiąt tego typu grup. Niektóre rozpadać się będą po jednym czy dwóch spektaklach – ale w ich miejsce powstaną nowe. Stopniowo rodzić się będzie prężny ruch teatrów studenckich.
W pewnym sensie ten ruch stał się zwiastunem odwilży, a potem czynnym uczestnikiem przemian. Kolejne programy STS-u komentowały sprawy społeczne i polityczne. Zespół chciał być polityczną gazetą – i tak go określano. Ale był zarazem Studenckim Teatrem Satyry – więc i wypowiedzi artystyczne niepozbawione były elementów zabawy i radości. Po opresyjnym okresie socrealizmu chciano się też bawić. Przecież „nie każda dziewczyna ukochana musi być traktorzystką”.
Gdański Bim-Bom poszedł inną drogą. Chciał by określano go teatrem „metafory i inscenizacji”, chciał by „marzenie stało się motorem działania”. O wiele większy nacisk kładł na plastyczny, metaforyczny i poetycki wymiar spektakli.
Andrzej Jarecki, Jerzy Markuszewski, Agnieszka Osiecka, Andrzej Drawicz, Zbigniew Cybulski, Bogumił Kobiela, Jerzy Afanasjew, Jan Skotnicki, nawet Piotr Skrzynecki – nazwisk można wymieniać jeszcze dziesiątki. To twórcy, którzy kształtowali początki ruchu teatru studenckiego w Polsce.
Podczas wykładu inaugurującego cykl otwartych wykładów prof. Tadeusza Kornasia „PRL: teatr studencki i inny”- który odbędzie się 3 lutego o godz. 17.00 w Instytucie Teatralnym – teatrolog, literaturoznawca i wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego postara się przedstawić burzliwy czas odwilżowego przełomu, opisać najważniejsze spektakle, pokazać narodziny ruchu teatrów studenckich, przybliżyć barwne postaci.
Bezpłatne zaproszenia dostępne są na stronie Instytutu oraz w serwisie GoOut.net.
Cykl wykładów „PRL: teatr studencki i inny”
Wykłady z cyklu „PRL: teatr studencki i inny” dotyczyć będą działalności polskich teatrów studenckich oraz „poszukujących” w okresie PRL-u. W centrum opowieści znajdą się teatry, które w literaturze określane były jako studenckie (STS, Bim-Bom, Kalambur, Teatr STU, Teatr Ósmego Dnia, Teatr 77, Akademia Ruchu i inne). Jednak obok nich istniała cała grupa teatrów, które trudno zaklasyfikować, a które wpływały na rozwój ruchu studenckiego, choć działały w odmiennych strukturach organizacyjnych (jak choćby teatr uliczny, inicjatywy parateatralne, teatr drugoobiegowy po stanie wojennym…). „Inny teatr” w rozumieniu Tadeusza Kornasia to także Grotowski i Gardzienice, Węgajty. Bez Grotowskiego, jako punktu odniesienia, trudno wyobrazić sobie przekształcenia w ruchu studenckim, Gardzienice zaś od późnych lat 70. stanowiły ważną wyspę teatru alternatywnego. Gdzieś w tle jest jeszcze Tadeusz Kantor oraz różnorakie działania plastyczne. Cały ten konglomerat stanowił niezwykłe środowisko polskiego teatru w czasach PRL-u.
Harmonogram wykładów
3.02 | Czas odwilży. STS, Bim-Bom i inni
3.03 | Nowa dramaturgia, nowa poezja, nowa wizualność… mała stabilizacja
31.03 | Wokół polskiej „kontrkultury” – przełom lat 70.
21.04 | Parateatr – Para-ra-ra
23.06 | Festiwale, festiwale…
22.09 | Zawodowcy!? Teatr Ósmego Dnia, Akademia Ruchu, Teatr STU i inni
20.10 | Kultura poza centrum – Gardzienice, Węgajty i inne ośrodki
10.11 | Karnawał i wojna – teatr studencki w okresie „Solidarności” i po stanie wojennym
15.12 | „Śmierć na raty” – teatr studencki a zmierzch PRL-u
Tadeusz Kornaś
Adiunkt w Katedrze Teatru i Dramatu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się przede wszystkim teatrem polskim i powszechnym XX i XXI wieku. Teatr polski tego okresu bada w szerszym kontekście historii i przemian społecznych. Specyficzne miejsce w obszarze zainteresowań teatrem polskim zajmuje teatr „inny” – sytuujący się na peryferiach głównego obiegu artystycznego.
Odrębnym kręgiem zainteresowań jest teatr średniowieczny, ze szczególnym uwzględnieniem dramatu liturgicznego. Temat ten ewokuje kolejne zagadnienia badawcze, dotyczące zagadnień dramatu i teatru religijnego.
Zajmuje się też teatrem lalki, formy, maski. Od 2017 roku jest członkiem komitetu redakcyjnego kwartalnika „Teatr Lalek”.
Ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim gościom Instytutu i ograniczoną liczbę miejsc na widowni, prosimy o przemyślane pobieranie zaproszeń oraz o przybycie kilkanaście minut przed planowanym rozpoczęciem wydarzenia w celu wypełnienia formularza kontaktowego COVID-19.
UWAGA! Do limitu nie wlicza się osób zaszczepionych przeciwko COVID-19, pod warunkiem okazania przez te osoby unijnego certyfikatu, negatywnego wyniku testu lub zaświadczenia o powrocie do zdrowia w związku z COVID-19. Prosimy o okazywanie wymienionych wyżej dokumentów przy sprawdzaniu zaproszeń i biletów przez pracowniczki i pracowników Biura Obsługi Widowni.
