Pożegnanie Szajny
JÓZEF SZAJNA, jeden z najbardziej znanych ludzi polskiego teatru współczesnego, pożegnał się z założonym przez siebie i kierowanym przez ostatnie 10-lecie Centrum Sztuki - Teatrem Galerią ,,Studio".
Reżyser, scenograf, autor utworów dramatycznych, malarz i teoretyk teatru, artysta wybitny i na wskroś oryginalny ukończył właśnie 60 lat. W tym roku Józef Szajna obchodzi też 30-lecie pracy artystycznej. W ostatnich latach związał się ze stworzonym przez siebie Centrum Sztuki - Teatrem i Galerią "Studio" mieszczącym się w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki. Jego odejście zamyka pewien etap poszukiwań twórcy tak znanych w świecie spektakli jak "Dante", "Reminiscencje" lub najsłynniejszej "Repliki", nawiązującej do wspomnień autora z pobytu w hitlerowskich obozach koncentracyjnych.
Każda jego premiera budziła zarówno zachwyty, jak i burzliwe spory. W ciągu ostatnich 10 lat przedstawienia teatru "Studio" obejrzało ponad 80 tys. widzów w 15 krajach.
Niewyczerpany w pomysłach i działaniu powołał Szajna przy teatrze galerię - Muzeum Sztuki Współczesnej, urządzał koncerty muzyki współczesnej, pokazy filmów eksperymentalnych, wernisaże i happeningi.
Żegnając się z warszawską sceną Szajna wypowiedział wiele gorzkich refleksji o sytuacji artysty: "Teatr to miejsce kulturotwórcze, a nie szkoła historii, ani też sposób na zaspokajanie drobnomieszczańskich gustów łatwą rozrywką. Nie robiłem takiego teatru. Za to zyskiwałem różne etykietki. Nazywano mnie formalistą, dziś może byłbym rewizjonistą, może kontrrewolucjonistą w kulturze? Nie chcę być w 60 roku życia pouczany. Wiem sam".
"Studio" określiło się w Warszawie i na świecie. Nie jest placówką upowszechniania literatury, historii czy aktualnej publicystyki, a teatrem narracji wizualnej kształtowanej przez inscenizatora plastyka. A że bywał niezrozumiały dla niewrażliwego widza?..."
Po pożegnaniu z teatrem Józef Szajna zamierza powrócić do malarstwa i pisania, aby na tym polu dokonać jeszcze pewnych przemyśleń. Jest to zapowiedź dalszych poszukiwań twórczych tego niezwykle wszechstronnego artysty. Nie żegnamy się więc, ale z ciekawością czekamy na efekty.
Ostatnio otwarto też dwie wystawy prac Józefa Szajny. Na jednej prezentowane są jego inscenizacje teatralne, zaś na drugiej eksponowana jest kompozycja przestrzenna - "Ślady", nawiązująca do przeżyć artysty w hitlerowskich obozach koncentracyjnych.
