Artykuły

- Te pieniądze mają pomóc artystom przetrwać pandemię i czas zamknięcia teatrów. Przetrwać, a nie dorobić się w paskudnym czasie. To mają być pieniądze na chleb i margarynę, a nie na kawior i szampana - mówi Jacek Jekiel, dyrektor Opery na Zamku w Szczecinie i wiceprezes Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów w Polsce.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego 13 listopada opublikowało listę instytucji i firm, które skorzystają z Funduszu Wsparcia Kultury. Do podziału jest 400 mln zł na 2064 podmiotów, które złożyły prawidłowo wypełnione wnioski.

Głośna jest sprawa przyznania pieniędzy celebrytom. Okazuje się też, że w ramach pomocy kulturze, fundusze mają trafić także do firm transportowych czy rachunkowych. Minister Piotr Gliński wstrzymał wypłaty - do czasu wyjaśnienia wątpliwości.

Pieniądze Funduszu w części mają zrekompensować artystom i podmiotom działającym w kulturze straty, jakie ponoszą wskutek pandemii koronawirusa. Mogły po nie sięgać teatry, filharmonie, stowarzyszenia i fundacje a także działające w sferze kultury firmy.

Pieniądze dla gwiazd disco polo i pop

Inicjatywa powołania Funduszu wyszła od ludzi teatru. To pracowników teatrów, filharmonii, opery mocno dotyka pandemia.

Oburzenie wywołuje fakt, że spore pieniądze otrzymają celebryci. Gwiazdy disco-polo czy muzyki pop , które w poprzednich latach miały na tyle wysokie dochody, że nie powinno brakować im na życie. Na dodatek mają tantiemy.

Mają też zarejestrowaną własną działalność, działają w sferze kultury zatem mogły złożyć wniosek. Niektóre znane już przykłady kontrowersyjnego wsparcia:

· Firmie braci Pawła i Łukasza Golców, czyli Golec uOrkiestra przyznano - prawie 1,9 mln zł.

· Zespół Bayer Full ma przyznane 550 tys. zł (400 tys. zł dla Renaty Świerzyńskiej jako Bayer Full Impresariat i 150 tys. zł dla lidera zespołu Sławomira Świerzyńskiego)

· Zespół Weekend - 520 tys. zł.

· Kamil Bednarek – popularny piosenkarz, który w 2019 roku był jednym z jurorów The Voice of Poland w TVP - 500 tys. zł.

· Grzegorz Hyży - 449 tys. zł.

· Justyna Steczkowska - 179 tys. zł.

· Bracia Piotr Cugowski - 121 tys. zł.

Kto miał większy przychód ten dostaje więcej

Teatry, filharmonie też mają przyznane środki. Na przykład Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni oraz Teatr Muzyczny "ROMA" - po 4 mln zł. Teatry Krystyny Jandy - 1,8 mln zł.

Głównym kryterium przyznawania funduszy na przetrwanie były przychody danego podmiotu w ubiegłym roku. Rządowy fundusz ma rekompensować 40-50 proc. przychodów utraconych przez pandemię . Chodzi o okres od 12 marca do 31 grudnia.

"To pieniądze na przetrwanie pandemii"

- Kultura na pewno jeszcze będzie musiała korzystać z takiej pomocy w przyszłym roku - mówi Jacek Jekiel, dyrektor Opery na Zamku i wiceprezes Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów - Na pewno należy zmienić algorytm przyznawania tych pieniędzy. Powinien on przede wszystkim uwzględniać wieloosobowe zespoły. Moim zdaniem rządowi powinna przyświecać taka idea: nie chodzi o to, by dostać dokładnie połowę czy 40 procent tego, ile się zarobiło w ubiegłym roku, a po prostu pomóc kulturze.

Wiceprezes Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów podkreśla: - Te pieniądze mają pomóc artystom przetrwać pandemię i czas zamknięcia teatrów. Przetrwać, a nie dorobić się w paskudnym czasie. To mają być pieniądze na chleb i margarynę, a nie na kawior i szampana.

Jekiel dodaje: - Dlatego tak samo jak jawna jest lista podmiotów, które z Funduszu mają otrzymać wsparcie, tak samo jawne powinno być rozliczenie tych kwot. Mamy prawo wiedzieć, do kogo ostatecznie trafią te rekompensaty, czy tylko do danego artysty, czy do ludzi i firm, z którymi ten współpracuje.

Opera na Zamku ma o połowę mniej niż Golcowie

Opera na Zamku w Szczecinie ma przyznaną kwotę 770 tys, zł, a jej zespół liczy 200 osób.

Jacek Jekiel podkreśla, że pracownicy teatrów są na głodowych, najniższych pensjach - 2,6 tys. złotych brutto – zarabiają więcej, gdy grają. Teraz grać nie mogą, więc pieniędzy z tzw. nadgrań są pozbawieni.

- Z otrzymanych rekompensat chciałbym w pierwszej kolejności w jak największej części zwrócić pracownikom utracone dochody. To nie tylko artyści. To także panie, które pracują w szatni czy kasach biletowych. Przecież one teraz też nie zarabiają - mówi.

Pieniądze trafią do firm rachunkowych?

Wiceprezes Stowarzyszenia Dyrektorów Teatrów w Polsce zwraca uwagę, że pieniądze z Funduszu Wsparcia Kultury powinny trafić do firm bezpośrednio związanych z kulturą a nie na przykład do firm rachunkowych.

Wśród podmiotów, które mają otrzymać pieniądze na ratowanie kultury można znaleźć te, które z tą dziedziną niewiele mają wspólnego.

Na liście beneficjentów jest Firma Handlowo-Usługowa "Drive". To biuro rachunkowe. Z Funduszu Kultury ma otrzymać 628 tys. zł. Jest również Biuro Usługowo-Rachunkowe "Music Service". Ma przyznane 70 tys. zł. Hossa.biz to z kolei firma, która zajmuje się nieruchomościami, w Trójmieście oferuje wynajem miejsc parkingowych. Ma dostać 527 tys. zł.

W tym gronie jest też Fundacja Instytut Państwa i PRawa. Przyznano jej 247 tys. zł rekompensaty. Na swojej stronie fundacja informuje, że jej "głównym celem jest wspieranie instytucji sektora publicznego w wykonywaniu zadań z zakresu administracji publicznej z jednej strony, z drugiej zaś budowanie świadomości prawnej społeczeństwa i wspieranie obywateli w kontaktach z tymi instytucjami." O kulturze ani słowa.

Wśród beneficjentów internauci znaleźli też firmy, które zajmują się transportem, obsługą wesel, prowadzą dyskoteki.

Kto ze Szczecina może dostać wsparcie?

Na liście beneficjentów Funduszu znalazły się m.in takie szczecińskie podmioty, które bezpośrednio zajmują się kulturą:

· Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza - 854,7 tys. zł

· Teatr Polski - 850 tys. zł

· Opera na Zamku - 770 tys. zł

· Teatr Lalek Pleciuga - 287 tys. zł

· Stowarzyszenie Baltic Neopolis Orchestra - 50 tys. zł

· Teatr Kana - 47,58 tys zł

Kto jeszcze ma przyznane środki z Funduszu Wsparcia Kultury można zobaczyć na stronie Ministerstwa Kultury