Gdańsk. Spektakl inspirowany eksperymentem więziennym Zimbardo
Spektakl inspirowany eksperymentem więziennym amerykańskiego psychologa Philipa Zimbardo z 1971 r. pokazany zostanie we wtorek w Plenum, dawnej hali przemysłowej Stoczni Gdańskiej. Przedstawienie „Experyment” z muzyką Mikołaja Trzaski wyreżyserował Piotr Jankowski.
Spektakl jest adaptacją sztuki "Eksperyment" Mario Giordano. Jest realizowany we współpracy i przy wsparciu Instytutu Kultury Miejskiej (IKM) w Gdańsku.
"To tekst inspirowany stanfordzkim eksperymentem więziennym Philipa Zimbardo z 1971 r. Niezwykle istotny głos w obecnych czasach, który zadaje proste pytania bez łatwych odpowiedzi: Jak dobrze w rzeczywistości znamy samych siebie? Czy możemy z przekonaniem przewidzieć, do czego bylibyśmy zdolni lub czego nigdy byśmy nie zrobili w całkowicie nowych dla nas okolicznościach?" - poinformowała w komunikacie prasowym rzecznik prasowy IKM Marta Bańka.
Zimbardo przeprowadził badanie, które miało na celu zbadanie psychologicznych efektów symulacji życia więziennego. W rolę osadzonych i personelu wcieliło się 18 studentów. Eksperymentalne warunki więzienne zaaranżowano w piwnicach wydziału psychologii Uniwersytetu Stanforda (USA). Głównym wnioskiem amerykańskiego psychologa była obserwacja zmiany zachowania u studentów. Okazało się, że ludzie zdrowi psychicznie w specyficznych warunkach mogą z powodzeniem wcielać się w role oprawców i ofiar. Powodów takich zachowań Zimbardo upatruje nie w zaburzeniach ludzkiej psychiki, lecz we wpływie otoczenia na jednostkę.
Spektakl "Experyment" reżyseruje Piotr Jankowski, który przetłumaczył także sztukę Giordano. Scenografię do przedstawienia przygotował Robert Rumas, kostiumy Katarzyna Zawistowska, muzykę Mikołaj Trzaska, a film i projekcje wideo agencja kreatywna SOCOlab. Plakat do sztuki wykonała uznana artystka Dorota Nieznalska.
- Więzienie w spektaklu zbudowane zostanie na oczach widzów, a uczestnicy eksperymentu będą jednymi z nas. Granica między sceną a widownią zatrze się, wszyscy skonfrontują wiedzę o sobie. Będziemy w środku procesu uwalniania zła w człowieku i chęcią zdominowania drugiej osoby. Integralną częścią spektaklu teatralnego, będą projekcje i materiały filmowe przygotowane z myślą o "Experymencie" - wyjaśnił Jankowski.
W spektaklu wystąpią studenci wydziału wokalno-aktorskiego Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz Studium przy Teatrze Muzycznym w Gdyni.
Piotr Jankowski to reżyser, aktor teatralny, filmowy i serialowy. Zagrał m.in. w "Szczęśliwym człowieku" (2001) Małgorzaty Szumowskiej. Wystąpił też m.in. w filmach Patryka Vegi, Macieja Pieprzycy i Macieja Dejczera. W latach 2001-2006 był aktorem Teatru Wybrzeże w Gdańsku. Nie jest związany z żadnym teatrem, jako aktor i reżyser współpracuje z Gdyńskim Centrum Kultury. Jako pedagog pracuje ze studentami trójmiejskich szkół artystycznych.
Robert Rumas jest absolwentem gdańskiej PWSSP (obecnie Akademia Sztuk Pięknych). Artysta, kurator, projektant przestrzeni w galeriach sztuki, scenograf. Od początku swojej twórczości wyraźnie poddaje krytyce polski katolicyzm, jego powierzchowność i obłudę; obok Katarzyny Kozyry, Artura Żmijewskiego i Zbigniewa Libery uważany jest za jednego z najważniejszych przedstawicieli nurtu sztuki krytycznej. Jego prace prezentowane były w Narodowej Galerii Sztuki "Zachęta", Muzeum Narodowym w Warszawie, brał udział w wystawach m.in. w Bonn, Moskwie, Wiedniu, Zagrzebiu, Budapeszcie. Jako scenograf współpracuje z Michałem Zadarą, Pawłem Łysakiem oraz Rudolfem Zioło.
Katarzyna Zawistowska ukończyła ASP w Gdańsku. Prowadziła warsztaty scenograficzne i kostiumowe ze studentami w kraju i za granicą. Zrealizowała ponad 20 autorskich projektów. Obecnie zajmuje się badaniem działań performatywnych, eksperymentów wizualnych i przestrzennych, jakie miały miejsce w Bauhausie.
Saksofonista i klarnecista Mikołaj Trzaska był liderem m.in. zespołów Miłość, Łoskot, The Users, NRD, Gdańskie Słoniki. Jest autorem muzyki do spektakli teatralnych oraz filmów dokumentalnych i fabularnych m.in. "Wołyń", "Kler", "Drogówka", "Dom zły", "Róża".
