Artykuły

Operator filmowy Paweł Edelman ma swoją gwiazdę. Jej odsłonięcie nastąpiło w sobotę w Łódzkiej Alei Gwiazd na ul. Piotrkowskiej. To kolejny artysta, który dołączył do grona światowych sław kina i sztuki, którzy są uhonorowani na najpopularniejszej ulicy w Łodzi.

Jak podkreślają inicjatorzy uhonorowania w ten sposób 62-letniego operatora, należy on do grona najbardziej cenionych polskich filmowców. Miał ogromny wkład w powstanie wielu filmów nagradzanych na festiwalach w kraju i za granicą.

Obecna na uroczystości prezydent Łodzi Hanna Zdanowska przypomniała, że Paweł Edelman jest łodzianinem, a ta gwiazda sprawi, że pozostanie w mieście na zawsze, nawet wtedy, kiedy jego praca zawodowa będzie wymagała od niego bycia "gdzieś w świecie". "To upamiętniające miejsce w Alei Gwiazd spowoduje, że każdego dnia przechodząc po ul. Piotrkowskiej będziemy sobie przypominali o panu i będziemy z panem myślami" - mówiła.

Edelman podziękował za gwiazdę mówiąc, że ta nagroda jest dla niego niezwykła. "Ona jest dla mnie, dlatego niezwykła, że my operatorzy mimo tego, że oświetlamy innych, to z reguły pozostajemy w cieniu. Nieprzyzwyczajeni jesteśmy do tak przyjemnych sytuacji. Gwiazdami są z reguły aktorzy, gwiazdami bywają reżyserzy" - powiedział.

Dlatego - jak dodał - ta gwiazda sprawia, że z jednej strony czuje się skrępowany, a z drugiej strony daje mu wielką radość.

Swoją karierę Edelman zaczynał od współpracy z Pasikowskim, z którym zrealizował etiudę "Z Galerii", a następnie "Krolla" będącym pełnometrażowym debiutem reżysera. Obaj twórcy zostali nagrodzeni statuetkami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Rok później razem zrealizowali "Psy", na następnie "Psy 2. Ostatnia krew", "Słodko gorzki", "Demony wojny wg Goi" i "Operację Samum".

Z Wajdą współpracował przy "Nastazji", "Zemście", "Panu Tadeuszu", "Katyniu", "Tataraku", "Wałęsa. Człowiek z nadziei" i "Powidokach".

Był też autorem zdjęć do nominowanego do Oscara oraz Nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej "Pianisty" Romana Polańskiego. Współpracował również z Robertem Glińskim, Jerzym Stuhrem i Markiem Kondratem.

Jednak to sukces "Pianisty" przyniósł Edelmanowi rozgłos i sławę poza granicami kraju. Za zdjęcia do tego filmu otrzymał w 2003 roku Cezara – nagrodę Francuskiej Akademii Sztuki Filmowej oraz trzy znaczące nominacje: do Oscara, do Nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów (ASC) oraz Nagrody Brytyjskiej Akademii Sztuki Filmowej (BAFTA). Edelman zrealizował z Polańskim także "Olivera Twista", "Autora widmo", "Rzeź", "Wenus w futrze", "Prawdziwą historię" oraz "Oficera i Szpiega" z kolejną nominacją do Cezara.

W 2005 roku Paweł Edelman został uhonorowany Hollywoodzką Nagrodą Filmową w kategorii "Operator roku". Otrzymał też Nagrodę za całokształt przyznawaną przez Europejską Federację Operatorów Filmowych, Nagrodę Marburger Kamerapreis dla wybitnego operatora filmowego przyznawaną przez Uniwersytet w Marburgu w Niemczech oraz Złoty Medal "Zasłużony Kulturze - Gloria Artis".

Gwiazda Edelmana została ufundowana przez Miasto Łódź w ramach przedsięwzięcia Łódź Miasto Filmu UNESCO. Po uroczystości odbyło się spotkanie z reżyserem w Clubie 77 przy Piotrkowskiej 77.

Łódzka Aleja Gwiazd wzorowana jest na hollywoodzkiej Walk of Fame. Inicjatorem jej powstania w 1996 r. był Jan Machulski, a projektantem gwiazdy Andrzej Pągowski. Pierwsza mosiężna gwiazda Andrzeja Seweryna została wmurowana dwa lata później.

Dotąd odsłonięto ponad 70 gwiazd, którymi uhonorowano zasłużonych dla polskiej kinematografii m.in. reżyserów - Krzysztofa Kieślowskiego, Andrzeja Wajdę, Romana Polańskiego, Krzysztofa Zanussiego, Janusza Morgensterna, Stanisława Bareję; aktorów - Krystynę Jandę, Janusza Gajosa, Gustawa Holoubka, Wojciecha Pszoniaka, Leona Niemczyka i Tadeusza Łomnickiego oraz twórców muzyki filmowej - Wojciecha Kilara, Zbigniewa Preisnera, Piotra Hertla, Henryka Kuźniaka, a także operatorów, producentów, czy autora filmów animowanych Tomasza Bagińskiego.