Artykuły

W czwartek 3 września rozpoczyna się Festiwal Łódź Czterech Kultur, w tym roku pod hasłem "Przyszłość bez powrotu" i w cieniu koronawirusa. Są jeszcze bilety na spektakl "Miejskie ziółka", w którym Joanna Osyda zagra hybrydę ludzko-roślinną.

„Miejskie ziółka”, koprodukcja z Teatrem im. Kochanowskiego w Opolu, to opowieść o świecie po ekologicznej apokalipsie, w którym władzę przejmują rośliny. Reżyserka, Natasza Sołtanowicz  zastanawia się, do czego może doprowadzić katastrofa klimatyczna.

– Zainspirował mnie wysyp roślinnych publikacji na rynku wydawniczym. Życie drzew, niesamowite zdolności roślin... – opowiada. – Faktycznie, rośliny prowadzą fascynujące życie, a i w świecie ludzkim jest mnóstwo roślinnych metafor, również w Biblii.

Płeć i apokalipsa

Scena przemieni się w bunkier, pojawią się na niej pozostałości ludzkiego świata: wanna, stary fotel, w które już wdarła się roślinność. Marianna Syska (scenografia, kostiumy) przyglądała się temu, jak rośliny walczą o życie w miejskich przestrzeniach, wychylając się z kratek kanalizacyjnych i oplatając budynki.

Joanna Osyda, Karol Kossakowski i Kacper Sasin wcielą się w role trójki „ocaleńców”, która po katastrofie naturalnej przeszła przemianę genetyczną. Osyda jest człowiekiem-kwiatem, Kossakowski – człowiekiem-drzewem, Sasin – hybrydą ludzko-chwastową. Z każdą z postaci związany jest temat do refleksji.

Kwiat niesie ze sobą problem płci. – Płciowość kwiatów jest bardzo zróżnicowana. Są kwiaty, które mają organy i męskie, i żeńskie – mówi Kowalska. – Temat płci rodzi teraz wiele kontrowersji, powtarzany jest argument, że coś jest „naturalne”. Zastanawiamy się, co to właściwie znaczy. Przecież kwiat jest symbolem natury.

Ludzie chwasty

Temat natury jako konstruktu społecznego powraca w postaci refleksji nad chwastami.

Kowalska: – Mówimy o ludzkich chwastach, kiedy chcemy podkreślić, że ktoś zabiera innym przestrzeń. Nie pamiętamy, że chwast jest ludzkim tworem, którego by nie było, gdyby nie obmyślanie ogrodów. Ogród to natura ujarzmiona. Niektóre rośliny akceptujemy i wspieramy w rozwoju, inne pielemy. Poruszając ten temat, zastanawiamy się nad hierarchiami roślinnymi i pędem do życia. To jest spektakl przeciwko romantyzowaniu natury.

Postać człowieka-drzewa umożliwia natomiast wprowadzenie pytań o czas. Pokazane z nieludzkiej perspektywy życie człowieka przestaje mieć centralne dla świata znaczenie. Kowalska: – Drzewa, które były świadkami Rewolucji Francuskiej, żyją do dziś.

Ważnym elementem spektaklu są piosenki, do których Kowalska napisała testy. To wariacje na temat piosenki aktorskiej, inspirowane muzyką miejską, hip-hopem, funky i piosenką musicalową. Kostiumy zainspirowane zostały ogrodniczym strojem roboczym.

– „Miejskie ziółka” adresujemy do młodzieży. Ma walory edukacyjne, ale bez nachalnego dydaktyzmu – zapowiada Kowalska.

Premiera „Miejskich ziółek” planowana jest na sobotę, 5 września, w Teatrze Lalek Arlekin, o godz. 19.

Festiwal Łódź Czterech Kultur w cieniu koronawirusa

Festiwal Łódź Czterech Kultur potrwa do 6 września. Z powodu pandemii zmniejszony został festiwalowy budżet. Poczekać musi premiera łódzkiego Teatru Lalek Arlekin (Arkadiusz Buszko miał realizować z jego aktorami plenerowy spektakl o Karolu Scheiblerze).

    – Plany były mocarstwowe, ale koronawirus przełożył większość z nich na następny rok –  mówił Piotr Ratajczak, kurator odpowiedzialny za wydarzenia teatralne.

W piątek 4 września Teatr Łaźnia Nowa i sopocki Teatr na Plaży pokażą festiwalowe publiczności „Ginczankę. Przepis na prostotę życia”. W niedzielę 6 września w Fabryce Sztuki Teatr Żydowski zaprezentuje wariację na temat „Nie ma” Mariusza Szczygła – to performance „Siostry” i spotkanie z autorem. Więcej informacji – www.4kultury.pl.