Artykuły

28 marca miała się odbyć w Wiedniu uroczystość wręczenia Złotych Sów Polonii. Z wiadomych względów uroczystość nie odbędzie się, ale informacji o laureatach, wśród których jest Lilia Kiejzik, kierownik artystyczny Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie, nie można nie podać.

Nagrodę Złota Sowa Polonii za dokonania twórcze, artystyczne, naukowe bądź społeczne wymyśliła Jadwiga Hafner, redaktorka naczelna polonijnego Magazynu Kulturalno-Informacyjnego "Jupiter", będącego organem Klubu Inteligencji Polskiej w Austrii i Federacji Kongresu Polonii w Austrii. Nagroda przyznawana jest przedstawicielom światowej Polonii, Polakom aktywnym poza Polską, a także obcokrajowcom działającym w tych obszarach na rzecz przyjaznych stosunków z Polską. Wsparcia inicjatywie udzieliły polskie Ministerstwa: Spraw Zagranicznych oraz Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Polska Akademia Nauk. Statuetki Złotych Sów zaprojektował artysta plastyk Zbigniew Falikowski.

Pierwsza edycja corocznie przyznawanej w Wiedniu nagrody miała miejsce w 2005 r., tegoroczna byłaby jubileuszowa, 15. O prestiżu każdej nagrody świadczą najlepiej zwycięzcy. Laureatami Złotych Sów zostali m.in.: Agnieszka Holland (2011), Lech Majewski (2013), Jerzy Antczak (2015), Jadwiga Barańska (2015), Monika Muskała (2014), Ludwik Stomma (2009), Kazimierz Braun (2011), Wanda Wiłkomirska (2011), Piotr Beczała (2011). W określeniu "polonijny Oscar" nie ma więc cienia przesady. W bieżącym roku statuetki mieli odebrać w Wiedniu:

Teatr: Lilia Kiejzik (Litwa), Joanna Stanecka (Niemcy)

Muzyka: Mateusz Kasprzak-Labudziński (Austria), Marek Drewnowski (Turcja)

Literatura: Małgorzata Rejmer (Albania), Andrzej Selerowicz (Austria)

Sztuki wizualne: Paweł Bielec (Austria), Anna Kranz (Niemcy)

Film: Joanna Kożuch (Słowacja)

Media polonijne: Walenty Wojniłło (Litwa), Jacek Pydyn (Włochy)

Działacz polonijny: Wojciech Górnik (Austria), Irena Waluś (Białoruś)

Przyjaciel Polski i Polaków - Ambasador polskiej kultury: dr Michael Macek (Austria)

***

Lilia Kiejzik - reżyserka, aktorka, dyrektorka artystyczna Polskiego Studia Teatralnego. Teatru Studio w Wilnie od 1986 r. Absolwentka Wydziału Reżyserii Litewskiego Konserwatorium (dzisiaj: Akademia Muzyki i Teatru). Na scenie zadebiutowała rolą Marianny w "Świętoszku" Moliera w 1978 r. a w 1986 r. wyreżyserowała pierwszą sztukę: bajkę pt. "Tajemnica pewnego uczonego". Inicjatorka festiwali: Wileńskich Spotkań Sceny Polskiej (od 1994 r.) i Międzynarodowego Festiwalu Monospektaklu "MONOWschód" (od 2012 r.). Wielokrotnie nagradzana za działalność artystyczną i kulturalną (m.in. Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Zasługi RP, Brązowy Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", dwukrotnie odznaka honorowa "Zasłużony dla Kultury Polskiej" i wiele innych.

Teatr jest najważniejszy

Obecna działalność Polskiego Studia Teatralnego. Teatru Studio w Wilnie to fenomen wśród teatrów polonijnych. O przepraszam, już sam sobie dałem po palcach: Polskie Studio Teatralne nie jest teatrem polonijnym tylko polskim teatrem poza Macierzą. To bardzo ważne rozróżnienie, w odróżnieniu od większości innych krajów, gdzie zawieźliśmy polskość, w Wilnie była ona zawsze, Polacy na Wileńszczyźnie to Polacy poza Macierzą a nie Polonia! Z uświadomienia tego faktu wynika wiele konsekwencji, o których może kiedyś uda mi się napisać.

Miałem okazję przyjrzeć się z bliska funkcjonowaniu społeczności, którą kieruje kobieta-instytucja, jaką jest w Wilnie Lilia Kiejzik. To silna, charyzmatyczna osobowość, osiąga cele mimo warunków, które zniechęciłyby niejednego twardziela. Teatr nie ma stałego budżetu, publiczność polska jest zróżnicowana, raczej konserwatywna a rzecz się dzieje na Litwie, na której znają się na pewno na dwóch sprawach: na koszykówce i teatrze.

Lilii Kiejzik od zawsze, jeszcze przed urodzeniem, towarzyszył w teatrze jej syn Edward - dzisiejszy dyrektor organizacyjny Studia i dyrektor Pałacu Kultury w Trokach (Lilia jeszcze w siódmym miesiącu ciąży występowała na scenie), pełnoprawnym członkiem zespołu Edward Kiejzik jest od 2000 r. Ten tandem to wizytówka polskiej kultury w Wilnie. Gdy obejrzałem ich najnowsze produkcje: "Dziewczynki" wg Iredyńskiego i "Zagubieni we mgłach" inspirowany słynną animacją Siergieja Kozłowa, zmieniło mi się wyobrażenie o polskiej kulturze na Wileńszczyźnie. Kiejzikowie, oprócz realizowania misji, jaką jest polskość, ambitnie podnoszą jakość polskiej kultury w kraju Nekrosiusa, Koršunovasa i Tuminasa a jest to zuchwale rzemiosło!

***

IX Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Wileńskie Spotkania Sceny Polskiej": Zagubieni we mgłach"

Studio powstało w 1960 roku, na jesień bieżącego roku przewidziane są uroczystości jubileuszowe okraszone dwoma festiwalami: V edycją MONOWschodu i III Międzynarodowym Festiwalem Sztuk TRANS/MISJE, który odbędzie się w Trokach w dniach 13-19 września (spektakle, wystawy sztuk plastycznych, pokazy filmowe i koncerty). Wezmą w nim udział artyści z Litwy, Polski, Ukrainy, Czech i Węgier. Troki/Wilno są trzecim po Rzeszowie i Koszycach miastem, któremu przypadnie rola gospodarza tego międzynarodowego wydarzenia.