Fredro w stylistyce steampunku
W niedzielę w Teatrze Gry i Ludzie odbędzie się premiera spektaklu "Mąż i żona" wyprodukowanego przez Stowarzyszenie Kwestia Kultury, zrzeszające artystów amatorów. O przedstawieniu, z Wojciechem Wójcikiem, jego reżyserem rozmawia Marta Odziomek z Gazety Wyborczej - Katowice.
Marta Odziomek: Dlaczego wybrał pan komedię Aleksandra Fredry?
Wojciech Wójcik: - Mieliśmy wrażenie, że wokół jest bardzo dużo propozycji teatru opartego o współczesne rozwiązania, w których fabuła ulega zatraceniu, a coraz mniej spektakli realizowanych jest na podstawie klasyki. Ludziom brakuje tej klasyki, chcą wracać do przeszłości. Obserwujemy ten brak nie tylko wśród seniorów, ale też wśród młodych ludzi. Wyczuliśmy ten trend i odpowiadamy na zapotrzebowanie.
Co prawda nie realizujemy naszych spektakli w ściśle klasyczny sposób, ponieważ nie jesteśmy profesjonalistami, nie mamy takiego zaplecza technicznego, finansowego i takiej wiedzy. Chcemy przekazywać idee zawarte w klasycznych tekstach, łącząc je ze współczesnymi elementami - poprzez aktorów, ich grę, ruch, kostiumy, muzykę. Przedstawiamy widzom naszą wizję tego, jak klasyka mogłaby wyglądać, transponując ją na czasy współczesne.
Dokonywał pan rewolucji w tekście?
- Zależało mi na tym, aby nie było żadnych zmian w tekście. Jest tam tylko kilka wtrąceń mających wydobyć sensy i uatrakcyjnić inscenizację. Zresztą - trudno jest ciąć sztuki Aleksandra Fredry, gdyż jest w nich pewien rytm, stałość i odautorska wirtuozeria. Będą zatem w spektaklu "Mąż i żona" trzy akty, ale grane bez przerwy, ponieważ nieco przyśpieszymy tempo całej sztuki, jednak - jak już wspomniałem - nie kosztem tekstu. Wyzwaniem dla aktorów są monologi - długie, zagmatwane, takie, w których często gubi się prawdziwa motywacja wygłaszających je postaci. Aktorzy musieli długo je analizować, by dotrzeć do pierwotnych intencji bohaterów, w których się wcielają, i następnie tak je przedstawić, aby widzowie też mogli odczytać te prawdziwe intencje.
Zapowiadacie: "Postaci poruszają się w gęstej od intryg rzeczywistości steampunku". Dlaczego tak?
- Stylistykę steampunku wybrałem ze względu na to, że łączy ona jednocześnie klasyczność Fredry, nawiązując do rewolucji industrialnej, która dokonała się w czasach, w jakich żył i tworzył, oraz współczesność, gdyż jest ona nurtem stylistycznym w dzisiejszej kulturze. To motyw wiążący przeszłość ze współczesnością, a jednocześnie jest tylko rodzajem stylizacji, który przywołuje na myśl coś, co nie istnieje, jest tylko wyobrażone, a więc nierealne. Chciałbym, aby ludzie odbierali ją jako metaforę, a niejako przytyk w ich stronę. W stylistyce steampunku będą utrzymane nie tylko kostiumy aktorów, ale także rninimalistyczna scenografia. Wszyscy aktorzy (na zdjęciu) przez cały czas trwania spektaklu będą non stop znajdować się na scenie. Zabieg ten pozwoli dopowiadać nam dodatkowe sensy do istniejącego tekstu klasycznego. Odbiorca widzi wszystkich, nawet jeśli mówi tylko jedna postać. Może obserwować stosunek pozostałych do tej, która akurat przemawia. A stosunek ten wyrażać będziemy głównie ruchem, gestem itp.
Jakie ma być przesłanie spektaklu?
- Problematyką sztuki Fredry jest zdrada, kwestia wierności między kobietą a mężczyzną. Temat ten jest opowiedziany w sposób komediowy, autor wyśmiewa takie zachowania jak oszukiwanie, kłamanie, kombinowanie etc. My próbujemy zastanowić się nad tym, na ile sztuka przedstawia współczesny model myślenia, a na ile był on współczesny tylko autorowi. Wydaje nam się, że wiele się przez ostatni wiek nie zmieniło, niestety. Chodzi nam o wyśmianie tą komedią braku wartości w dzisiejszym społeczeństwie, takiej jak wierność partnerowi. Na finał zrezygnujemy z fredrowskiej koncepcji, która zakłada komizm do samego końca. Przełamiemy go i zostawimy widza z nieśmieszną refleksją. Chcemy, by zastanowił się, jak on odnalazłby się tej sytuacji.
Pokazy odbędą się o godz. 17 i 19.30, bilety: od 15 do 25 zł.
