Pstryk
"Teatr, którego nie było" Piotra Tomaszuka z wykorzystaniem tekstów Stanisława Wyspiańskiego, w reż. Piotra Tomaszuka w Teatrze Wierszalin. Pisze Agnieszka Wójtowicz, członkini Komisji Artystycznej V Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej "Klasyka Żywa".
Piotr Tomaszuk dokonał zabiegu precyzyjnej redukcji, rezygnując z realiów, tak mocno przez Wyspiańskiego zaznaczonych. Akcja rozgrywa się w przestrzeni odmiennej niż ta opisana przez Wyspiańskiego w didaskaliach dramatu. Nie ma w spektaklu żydowskiej karczmy z mnóstwem szafek, kolory są o wiele bardziej stonowane - dominuje biel, czerń, szarość. Punktem wyjścia jest napisana przez Tomaszuka scena w garderobie Solskiego (gra go świetnie Piotr Tomaszuk), w której zrekonstruowane jest hipotetyczne spotkanie wielkiego aktora z Wyspiańskim (Rafał Gąsowski) w sprawie wystawienia przez Solskiego "Sędziów" w krakowskim teatrze.
To, co zafascynowało Tomaszuka w dramacie, to świat na krawędzi, uchwycony w momencie przełomu, oraz ludzie, którzy zaczynają pojmować, rozpoznawać dramat, w którym biorą udział.
Całościowe rozwiązanie dla swojej inscenizacji reżyser wyprowadził z koncepcji Wyspiańskiego: konstrukcja dramaturgiczna "Sędziów" oparta jest na schemacie tragedii. Tomaszuk w tym przedstawieniu idzie krok dalej - buduje teatralną kompozycję artystyczną, która ten schemat, ukryty u Wyspiańskiego pod konkretnymi wydarzeniami, wysuwa na plan pierwszy.
Reżyser starał się jak najczytelniej i najoszczędniej przedstawić akcję dramatu - bardzo dobrym pomysłem okazał się dopisany przez Tomaszuka prolog w garderobie, podsuwający widzom tropy interpretacyjne, które znajdą rozwinięcie w części drugiej spektaklu, czyli właściwych Sędziach (w przedstawieniu jest to właściwie sen Wyspiańskiego o inscenizacji tego dramatu).
Spektakl ma wyrazistą i bardzo precyzyjną strukturę (także rytmiczno-muzyczną). Piotr Tomaszuk mocno wyostrzył metafizyczny wymiar dramatu Wyspiańskiego. Reżyser wyłuskał to, co w "Sędziach" Stanisława Wyspiańskiego istotne - dotknął istoty tragedii i pięknie, w charakterystyczny dla Wierszalina sposób, ukazał na scenie.
*
Piotr Tomaszuk z wykorzystaniem tekstów Stanisława Wyspiańskiego TEATR, KTÓREGO NIE BYŁO, reżyseria: Piotr Tomaszuk, Teatr Wierszalin w Supraślu, premiera: 14 czerwca 2019
