Artykuły

Adam Gzyra i Waldemar Matuszewski, twórcy związani ze Stowarzyszeniem Teatr Na Pustej Podłodze pamięci Tadeusza Łomnickiego, przybliżają postać związanego z Brwinowem Stefana Kiedzyńskiego poprzez realizację filmu biograficznego. Dziś premiera w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

Stefan Kiedrzyński (1886 - 1943) urodził się w Warszawie, ale poprzez ostatnich 20 lat życia związany był z Brwinowem, nawet pobudował tutaj dom (w roku 1928), który dotrwał do dzisiejszych czasów i wciąż żyje. W roku 2018 - w 75. rocznicę śmierci pisarza - mieszkaniec tego podwarszawskiego miasteczka Andrzej Żmigrodzki powołał do życia Komitet Przywrócenia Pamięci Stefana Kiedrzyńskiego a zarazem stronę internetową www.kiedrzynski.org. Na tej stronie zgromadzona została (przy wielkiej inwencji Zbigniewa Kreta) przeogromna ilość informacji i wycinków prasowych związanych z twórczą aktywnością tego prozaika, komediopisarza, scenarzysty, eseisty i felietonisty.

Kiedrzyński był autorem blisko 70 sztuk teatralnych, 18 powieści, niemal 100 nowel i opowiadań, na kanwie jego tekstów powstało 8 scenariuszy filmowych. Szczególnie bliski mu był teatr, był jednym z najczęściej granych komediopisarzy w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Jego szczególną więź ze sceną oddaje młodzieńcze opowiadanie "Romans z pajacem" (1917 r.). Starszy brat pisarza Wacław (1876 - 1921) był aktorem i kierownikiem wędrownych trup teatralnych. Obserwacje z tamtego czasu zawarł Kiedrzyński w tym "teatralnym" opowiadaniu.

Za sugestią Komitetu Przywrócenia Pamięci Stefana Kiedrzyńskiego teatralnej adaptacji opowiadania dokonał i wystawił Waldemar Matuszewski - pod szyldem Stowarzyszenia Teatr Na Pustej Podłodze pamięci Tadeusza Łomnickiego, które ma swoją siedzibę w Brwinowie. Ta opowieść teatralna z przełomu XIX i XX wieku miała swoją premierę na scenie Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie 27 kwietnia 2018 roku i zaraz potem - swoją brwinowską premierę. I tutaj rozpoczyna się bodaj najbardziej fascynujący rozdział w dziejach spektaklu: opowiada on dzieje skromnej trupy teatralnej grającej nawet na najmniejszych scenach najmniejszych polskich miasteczek, np. w salach straży ogniowej (jedynej sali widowiskowej w danej miejscowości).

Trójka młodych warszawskich aktorów, stanowiących obsadę "Romansu z pajacem" - Jacek Zienkiewicz, Kinga Suchan i Michał Winiarski - zachęceni przez reżysera, mającego za sobą bardzo bogate doświadczenie w prowadzeniu teatru objazdowego, postanowili sprawdzić na własnej skórze, czy możliwe jest tworzenie teatralnej magii w sołeckich salach straży ogniowej. W kilku wsiach Gminy Brwinów (Biskupice, Moszna, Żółwin) dokonał się "teatralny cud": salka Ochotniczej Straży Pożarnej, czasami wręcz tylko wielki garaż na wóz strażacki, przy użyciu czarnych kotar i minimum teatralnej techniki (aparatura oświetleniowa i akustyczna), stawały się teatrem. Wieczorem przychodziła widownia, nie poznawała odmienionej sali, chłonęła spektakl, aktorzy grali dla niej z pełnym uszanowaniem. I był teatr. Trupa teatralna Alfreda Morelskiego z opowiadania Kiedrzyńskiego (jej dyrektora gra Jacek Zienkiewicz) znajdowała po stu latach swoją wierną rekonstrukcję. Różnica była "tylko" taka, że trupa Morelskiego grała "za biletami", nie miała żadnego finansowego wsparcia, a trupę Matuszewskiego wsparła Gmina Brwinów.

Gmina Brwinów wydała w też bogato ilustrowany folder zatytułowany: "Stefan Kiedrzyński. Ceniony w okresie 20-lecia literat, publicysta, komediopisarz, mieszkaniec Brwinowa."

Twórcy spod znaku Stowarzyszenia Teatr Na Pustej Podłodze pamięci Tadeusza Łomnickiego zaangażowani w misję przywrócenia pamięci autora "Kłamstwa Krystyny" postanowili zrobić kolejny krok - przybliżyć postać związanego z Brwinowem zapomnianego artysty poprzez poświęcenie mu filmu biograficznego. Tandem twórczy Adam Gzyra - Waldemar Matuszewski ma już na swoim koncie takie dokumenty filmowe związane z postaciami wybitnych brwinowian - m.in. aktora Wacława Kowalskiego, muzykologa Jana Prosnaka.

Korzystając z zasobów strony www.kiedrzynski.org oraz bibliotecznej kwerendy twórcy filmu napotkali na swej drodze badaczy literatury, teatru i filmu specjalizujących się w badaniu twórczości Stefana Kiedrzyńskiego. Wszystkie drogi prowadziły jednak do Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. To tutaj znajduje się przeogromny zasób dokumentów związanych z życiem i twórczością autora "Romansu z pajacem". Przychylność dyrekcji i pracowników Muzeum pozwoliła oprzeć scenariusz filmu na unikalnych śladach życia i twórczości "Zapomnianego artysty" - taki podtytuł nosi film, który powstał przy tym niezwykłym wsparciu merytorycznym ze strony Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie.

Do aktorów z obsady "Pajaca...", występujących także w filmie, dołączyła Dominika Buczek - jako żona pisarza Maria. Autorką kostiumów i charakteryzacji (tak w spektaklu, jak i w filmie jest Barbara Batyra).

Twórcy filmu składają najserdeczniejsze podziękowania wszystkim tym, którzy pomogli w powstaniu filmu - naukowcom, specjalistom, rodzinie i przyjaciołom Pisarza. W roku 1951 twórczość Stefana Kiedrzyńskiego została objęta zapisem cenzury a jego książki wycofane z bibliotek. Dziś wszyscy Państwo przyczyniają się do przywrócenia pamięci zapomnianego Artysty.

Premiera filmu: 26 marca w sali projekcyjnej Muzeum.