Toruń. W próbach spektakl badający fenomen Radia Maryja
30 marca na scenie Teatru im. Wilama Horzycy odbędzie się czwarta w tym sezonie premiera. Spektakl "Wróg się rodzi" czerpie inspirację z fenomenu toruńskiego Radia Maryja, ale pyta o jego skutki społeczne, których zasięg jest trudny do zmierzenia. Reżyseruje Aneta Groszyńska, scenariusz napisał Marcin Kącki.
Hasło tego sezonu w Horzycy brzmi "Tu, w Toruniu", dlatego powstające spektakle na różny sposób korzystają z szeroko rozumianej lokalności. "Hamlet" Pawła Paszty wykorzystywał dźwięki miasta, "Dziadek do orzechów. Nowe historie" Darii Kopiec powstał z udziałem toruńskich seniorów, zaś "Aktorzy prowincjonalni" Damiana Josefa Necia dotykają m.in. osobistych historii aktorów Teatru Horzycy.
Kolejny spektakl czerpie inspirację z fenomenu toruńskiego Radia Maryja, ale pyta o jego skutki społeczne, których zasięg jest trudny do zmierzenia. Reżyseruje Aneta Groszyńska, scenariusz napisał Marcin Kącki (oboje na zdjęciu).
OPIS SPEKTAKLU:
Na początku było słowo.
Karaluch.
W Rwandzie, w 1994 roku Radio Wolności i Tysiąca Wzgórz namawiało swoich słuchaczy z plemienia Hutu, by wzięli maczety i zapolowali na "karaluchy". Robakami stali się ich sąsiedzi z plemienia Tutsi. Siła propagandy - nienawiści, dehumanizacji, odwołań do bożego dzieła - przyczyniła się do ludobójstwa, które w ciągu stu dni pochłonęło prawie milion ofiar. Podczas procesu prezenterów radiowych z Rwandy słynna prokurator Carla del Ponte powiedziała, że zabójcy posłuchali radia, bo było dla nich jak biblia.
Na początku zawsze jest słowo. Także we współczesnej Polsce.
W spektaklu "Wróg się rodzi" badamy fenomen Radia Maryja, które od blisko 30 lat wpływa na mentalność swoich słuchaczy oraz procesy społeczne i kulturowe.
To radio także jest biblią.
Jakie mogą być tego konsekwencje?
TWÓRCY O SPEKTAKLU:
"Zdaniem socjologów, medioznawców, historyków i psychologów społecznych Radio Maryja zagospodarowuje konserwatywno-nacjonalistyczną grupę społeczną, niszczy więzi przez podział na wróg-obcy, oddziałuje do środka strukturą bezwzględnego oddania. Tyle nauka.
Dla nas, twórców, Radio Maryja, to nietknięty obszar eksperymentu społecznego, który wymaga opowiedzenia instrumentami teatralnymi. Naukowcy badają zjawiska społeczne empirią, statystyką i jednoznaczną aparaturą pojęciową, ale i tak Radio Maryja w odbiorze społecznym pozostaje zagadką, wymyka się słowom, wyobrażeniom, skalom porównawczym.
W spektaklu zapytamy, czym jest fenomen społeczny Radia Maryja w epoce postnacjonalizmu. Dlaczego niesie jednym strach, a innym nadzieję? Czy w tym nienawistnym sporze mogą być wygrani? A jeśli tak, to co stanie się z przegranymi?
Czy Radio Maryja to medium czy narzędzie propagandy? Jeśli jest dziennikarskim medium, to jak ocenić język pogardy, którym się posługuje? A jeśli jest propagandą, to czy działanie dla "dobra ojczyzny" można usprawiedliwić z każdego czynu?"
SYLWETKI TWÓRCÓW:
Aneta Groszyńska - absolwentka Wydziału Reżyserii oraz Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej w Warszawie. Była kierownikiem artystycznym w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu. Zrealizowała m.in. spektakle "Zapolska Superstar" i "Sienkiewicz Superstar" w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu, "Głód" na podstawie książki Martina Caparossa w Teatrze Starym w Krakowie, "Mesjasze" w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu
-
Marcin Kącki - reporter "Dużego Formatu", zajmuje się dziennikarstwem śledczym, społecznym i historycznym. Zdobywca tytułu Dziennikarza Roku w konkursie Grand Press (2007), autor książek reportażowych, w tym nominowanej do nagrody Nike "Białystok. Biała siła, czarna pamięć", w której pyta o korzenie nacjonalizmu w Polsce i nieprzerobioną pamięć o Zagładzie, współautor dramatu "Mesjasze" w Teatrze Zagłębia w Sosnowcu.
