Warszawa. Promocja nowej publikacji Teatru 21
"Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu" to najnowsza publikacja wydana wspólnie przez Biennale Warszawa i Teatr 21. Premiera oraz spotkanie z autorkami wydawnictwa - Justyną Lipko-Konieczną i Eweliną Godlewską-Byliniak, odbędzie się 21 stycznia o godz. 18.00. w siedzibie Biennale Warszawa.
Rozmowę wokół książki poprowadzi Piotr Morawski z Uniwersytetu Warszawskiego. Książka "Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu" jest owocem projektu "Centrum Sztuki Włączającej: Downtown" realizowanym wspólnie przez Biennale Warszawa i Teatr 21 między wrześniem a grudniem 2018 roku.
Publikacja zostanie udostępniona za darmo w formie wydawnictwa elektronicznego, natomiast jej drukowana wersja trafi do bibliotek, ośrodków naukowych i organizacji zajmujących się niepełnosprawnością.
O PUBLIKACJI
"Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu" to książka wypływająca z namysłu nad protestem osób z niepełnosprawnościami, łącząca perspektywę teoretyczną, aktywizm społeczny, namysł nad historią ruchów osób z niepełnosprawnościami i praktykę artystyczną.
Punktem wyjścia jest tu z jednej strony trwający 40 dni protest osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, który miał miejsce w polskim sejmie na przełomie kwietnia i maja 2018 roku, z drugiej strony pytanie o różne formy oporu i walki uruchamiane, poddawane krytycznej refleksji, wprawiane w ruch w polu działań teatralnych i performatywnych. Stąd odniesienie do aktualnego spektaklu Teatru 21 - "Rewolucja, której nie było" - nad którym praca toczyła się równolegle do pracy nad niniejszą publikacją. Bezpośrednim śladem spektaklu w książce są teksty Barbary Lityńskiej - jednej z aktorek Teatru 21 - które zostały w nim wykorzystane. Jako silna wypowiedź autorska zafunkcjonowały one w publikacji jako wprowadzenie i komentarz do rozważań na temat protestów osób niepełnosprawnych, w tym ich historycznych kontekstów. "Rewolucja, której nie było" - przywołana tutaj jako punkt odniesienia, potraktowana została również jako konsekwencja wcześniejszych działań Teatru 21 i jego zaangażowania. Stąd odwołanie do jednej z wcześniejszych akcji performatywnych - "Pesach to święto wolności" z kwietnia 2016 roku, która zyskuje nową siłę, kiedy spojrzy się na nią przez pryzmat późniejszego protestu w sejmie - skłania do refleksji na temat języka, autonomii, podmiotowości w kontekście niepełnosprawności.
Historyczny kontekst stanowią tu przede wszystkim teksty źródłowe z lat 70. wprowadzające nas w założenia brytyjskiego Związku Niepełnosprawnych Fizycznie Przeciwko Segregacji (UPIAS), którego działalność polityczna i intelektualna dała podwaliny pod tzw. społeczny model niepełnosprawności. Stał się on ważny dla rozwoju aktywizmu osób z niepełnosprawnościami, które rozpoznane zostały jako siła polityczna, a także dla studiów o niepełnosprawności w Wielkiej Brytanii. O ruchu osób niepełnosprawnych w kontekście innych ruchów emancypacyjnych i na rzecz praw obywatelskich traktuje tekst Toma Shakespeare'a - jednego z najważniejszych badaczy brytyjskich disability studies.
Innym ważnym kontekstem historycznym przywołanym w publikacji jest historia protestów osób niepełnosprawnych w Stanach Zjednoczonych, przywołana za sprawą fotografii Toma Olina, dokumentującego działania amerykańskich aktywistów od lat 80. W centrum publikacji znajdują się teksty odnoszące się wprost do protestu sejmowego, uruchamiające różne głosy typy dyskursów - rozmowa aktywistów i osób zaangażowanych w protest, tekst publicystyczny komentujący protest i rozpoznający jego znaczenie jeszcze w takcie jego trwania, w końcu tekst stawiający w kontekście protestu pytanie podstawowe z ducha Hannah Arendt - o prawo do posiadania praw.
RECENZJE
"Śmiałość, z jaką autorki/redaktorki łączą różne plany refleksji nad niepełnosprawnością ma nie tylko perswazyjny walor, ale przede wszystkim otwiera oczy na integralną obecność osób niepełnosprawnych w przestrzeni widzialności, jeśli chodzi o kwestie emancypacji i samoorganizacji, performansu i aktywizmu".
(dr hab. Joanna Krakowska, Instytut Sztuki PAN)
"Książka jest reakcją na protest Rodziców Osób Niepełnosprawnych w Sejmie. Reakcją błyskawiczną, merytoryczną, teoretyczną; łączącą wszystkie zalety humanistyki zaangażowanej, nie tylko komentującej wydarzenia społeczne, lecz dającej narzędzia analityczne, przywołującej odniesienia historyczne i szeroko kontekstualizujące wiosenny protest w Sejmie".
(dr hab. Piotr Morawski, Uniwersytet Warszawski)
***
Publikacja oraz wydarzenie w ramach projektu "Niepełnosprawność i społeczeństwo" realizowanego przez Biennale Warszawa we współpracy z Teatrem 21, ze środków Miasta Stołecznego Warszawy.
