Artykuły

O nastrojach w Polsce i Europie, globalnym ociepleniu, języku nienawiści, stosunkach polsko-ukraińskich. O Trumpie, Jezusie. I o kobietach. Oto subiektywny wybór najważniejszych premier teatralnych pierwszej połowy 2019 r.

1. "Zemsta nietoperza", Teatr Narodowy, Warszawa

Michał Zadara, który w ostatnich sezonach zajmował się głównie polską klasyką, tym razem sięga po operetkę wszech czasów - "Zemstę nietoperza" Johanna Straussa. Pieczołowicie pracując nad formą i muzyczną stroną spektaklu, przenosi akcję do Warszawy, bo chce opowiedzieć o tym, jak dziś bawi się stolica.

Premiera 18 stycznia

2. "Wyzwolenie" [na zdjęciu], Teatr Polski, Warszawa

Czy państwo jest przestrzenią wolności czy też zniewolenia? Czy jesteśmy w stanie wypracować wspólny pogląd na miejsce Polski i Polaków w świecie, który ulega tak dynamicznym przeobrażeniom? Czy mimo upływu dziesięcioleci nadal jesteśmy bardziej z Mickiewicza i Sienkiewicza niż z Wyspiańskiego? - pyta Anna Augustynowicz w swojej inscenizacji "Wyzwolenia" Stanisława Wyspiańskiego. Przygotowuje ją z okazji 150. rocznicy urodzin Wyspiańskiego.

Premiera 29 stycznia

3. "Imię róży", Teatr im. Słowackiego, Kraków

Radosław Rychcik, reżyser m.in. głośnych poznańskich "Dziadów", w których błyskotliwe żonglował cytatami z amerykańskiej popkultury, sięga po "Imię róży". W dziejącej się w średniowiecznym opactwie benedyktynów powieści Umberto Eco szuka współczesnej historii o miłości, która jest zabroniona.

Premiera 1 lutego

4. "Być jak Beata", Teatr Współczesny, Szczecin

Nie pierwszy raz polski teatr zajmie się gwiazdą muzyczną. Po przedstawieniu "Być jak Krzysztof Krawczyk", które przez kilka sezonów grał Teatr Miejski w Gdyni, czy spektaklu "Zaucha. Welcome to the PRL" w Teatrze im. Żeromskiego w Kielcach, tym razem posłuchamy opowieści o Beacie Kozidrak i wysłuchamy przebojów zespołu Bajm.

Autorem pomysłu i współautorem scenariusza jest Piotr Domalewski, reżyser nagradzanego filmu "Cicha noc". A reżyseruje Magdalena Miklasz, której spektakl "Avenue Q" stał się przebojem gdyńskiego Teatru Muzycznego.

Premiera 2 lutego

5. "Królestwo", Narodowy Stary Teatr, Kraków

Na afiszu nie zabraknie też głośnych tytułów filmowych. Remigiusz Brzyk (reżyseria) i Paweł Śpiewak (dramaturgia) przygotowują spektakl inspirowany miniserialem telewizji duńskiej w reżyserii Larsa von Triera z 1994 r. Ale akcja nie będzie rozgrywać się jednak w kopenhaskim szpitalu. Tym olbrzymim, trudnym do ogarnięcia miejscem, które kryje dawne mokradła i które nawiedzają duchy, w spektaklu Brzyka będzie krakowski Stary Teatr.

Premiera 9 lutego

6. "Ostatni", Nowy Teatr, Warszawa

Nowy Teatr zajął się przyszłością. Młodzi twórcy w kolejnych odsłonach cyklu "2118" zastanawiają się, jaki będzie teatr za sto lat. Twórcy spektaklu "Ostatni" Romuald Krężel (reżyseria) i Agnieszka Jakimiak (dramaturgia) zapowiadają: "Spróbujmy odpowiedzieć na pytanie, dlaczego nasza wyobraźnia nie sięga zbyt daleko w przyszłość. Dlaczego z przerażeniem snujemy teorie o życiu na Ziemi za ćwierć wieku, czemu paraliżuje nas myśl o pojutrze? I czemu sztuka ma problem z opowiadaniem o najbardziej palącej zmianie, która dzieje się na naszych oczach - czyli o zmianie klimatycznej?"

Premiera 15 lutego

7. "Trump i pole kukurydzy", Teatr Polski, Bydgoszcz

Paweł Łysak o ekologii, globalnym ociepleniu i ratowaniu naszej planety. Dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie podejmował już te tematy w swoim ostatnim przedstawieniu "Jak ocalić świat na małej scenie", ale powraca do nich, by wspólnie z dramaturgiem Arturem Pałygą opowiedzieć w Bydgoszczy o... Trumpie.

W wizji twórców "Donald Trump, na co dzień niezainteresowany ekologią, prowadzi śledztwo dotyczące roślin, które w wielkim spisku przeciwko ludzkości przyspieszają proces ocieplenia klimatu...".

Premiera 16 lutego

8. "Panny z Wilka", Narodowy Stary Teatr, Kraków

Tytułowe panny będą nie tylko projekcją Wiktora, który po 15 latach odwiedza Wilko. Reżyserka Agnieszka Glińska i autorka adaptacji Marta Konarzewska chcą oddać głos kobiecym bohaterkom opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza.

O przemijaniu, o materii pamięci i wspomnień. Gdzie zaczyna się i kończy życie? Kiedy o sobie decydujemy? Czym jest osobista wolność i nasze życiowe wybory?

Premiera 1 marca

9. "Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną", Teatr im. Słowackiego, Kraków

Paweł Świątek wraca do Masłowskiej. Reżyser entuzjastycznie przyjmowanego "Pawia królowej" ze Starego Teatru w Krakowie tym razem na scenie Teatru im. Słowackiego pracuje nad "Wojną polsko-ruską pod flagą biało-czerwoną".

Podkreślając, że napisana ponad 16 lat temu "Wojna polsko-ruska..." Doroty Masłowskiej "w dobie wychodzących spod ziemi demonów nacjonalizmu nabiera porażającego, jadowitego blasku". W adaptacji książki, którą przygotowuje Mateusz Pakuła, historię głównego bohatera Silnego opowie pięć dziewczyn.

Premiera 1 marca

10. "Przełamując fale", Teatr Śląski, Katowice

I znów tytuł filmowy, i znów Lars von Trier. Reżyserka Agnieszka Lipiec-Wróblewska przenosi akcję "Przełamując fale" na Śląsk. Główna bohaterka nazywa się Barbórka, a zdjęcia do projekcji wideo w śląskich lokalizacjach robi uznany operator Wojciech Staroń.

Premiera 1 marca

11. "Inni ludzie", TR Warszawa

Spektakl Grzegorza Jarzyny "Między nami dobrze jest" według napisanej sztuki Doroty Masłowskiej w 2009 r. na zamówienie teatru stał się przebojem TR Warszawa.

Teraz dyrektor artystyczny TR-u sięga po "Innych ludzi", ostatnią książkę autorki - hiphopowy poemat o współczesnej Warszawie, zanurzonej w smogu, podzielonej społecznie i ekonomicznie metropolii.

Premiera 15 marca

12. "Mein Kampf", Teatr Powszechny, Warszawa

Młody reżyser Jakub Skrzywanek i dramaturg Grzegorz Niziołek proponują widzom "instytut badań nad współczesnym faszyzmem". Chcą zbadać język jednego z najbardziej propagandowych tekstów w historii Europy, który przyczynił się do rozwoju zbrodniczej ideologii.

W wywiadzie dla portalu Teatralny.pl reżyser tłumaczył: "Zdaję sobie sprawę, że ta inscenizacja wzbudzi negatywne emocje, ale to jest ostatni dzwonek, żebyśmy się obudzili. Jeśli chcemy budować coś od nowa, zacznijmy od języka, bo jeśli publiczna narracja będzie się nadal brutalizować, nie widzę przed tym światem przyszłości. I to nie jest tylko nasz, lokalny, polski problem. To się dzieje wszędzie".

Premiera 23 marca

13. "Stowarzyszenie umarłych poetów", Och-Teatr, Warszawa

Piotr Ratajczak, reżyser m.in. "Żeby nie było śladów" w Teatrze Polonia według nagrodzonej Nike książki Cezarego Łazarewicza o Grzegorzu Przemyku, zajął się teraz "Stowarzyszeniem umarłych poetów" Toma Schulmana. Ekscentrycznego nauczyciela, w którego w filmie Petera Weira wcielił się Robin Williams, w Och-Teatrze zagra Wojciech Malajkat, rektor warszawskiej Akademii Teatralnej.

Premiera 28 marca

14. "Pani Dalloway" (tytuł roboczy), Teatr Wybrzeże, Gdańsk

Jedną z inspiracji nowego autorskiego przedstawienia Eweliny Marciniak, reżyserki m.in. głośnego wrocławskiego spektaklu "Śmierć i dziewczyna", ma być "Pani Dalloway" Virginii Woolf. Marciniak zapowiada spektakl "o przeczuciu (zmysłowym, cielesnym) wojny, końca świata, własnego kresu, a także o schronieniu, które może dawać sztuka". I o kobietach.

Premiera: marzec

15. "Opowieść podręcznej", Teatr Ludowy, Kraków

Marcin Liber (reżyseria) i Małgorzata Sikorska-Miszczuk (dramaturgia), którzy ostatnio w Teatrze im. Modrzejewskiej w Legnicy wystawili "Popiół i diament", teraz na scenę krakowskiego Ludowego przenoszą "Opowieść podręcznej" Margaret Atwood spopularyzowaną przez serial z Elisabeth Moss.

Premiera: marzec

16. "Next to Normal", Teatr Syrena, Warszawa

Jeśli musical, to na ważny, uwrażliwiający temat. Z takiego założenia wyszedł Jacek Mikołajczyk, nowy dyrektor Syreny, który przygotuje polską prapremierą "Next to Normal" Toma Kitta i Briana Yorkeya.

Bohaterką tego uhonorowanego m.in. Nagrodą Pulitzera oraz trzema nagrodami Tony musicalu jest matka, która zmaga się z chorobą afektywną dwubiegunową.

Premiera 6 kwietnia

17."Kino moralnego niepokoju" (tytuł roboczy), Nowy Teatr, Warszawa

Michał Borczuch zderza XIX-wieczny manifest o życiu w zgodzie z naturą, "Walden, czyli życie w lesie" Henry'ego Davida Thoreau, z kinem moralnego niepokoju, filmami Agnieszki Holland, Krzysztofa Kieślowskiego i Andrzeja Wajdy, które reagowały na wydarzenia społeczno-polityczne lat 70. i 80.

Te dwa źródła inspiracji - jak zapowiada reżyser - ma połączyć samotny bohater - niezależnie od tego, czy jego naturalnym środowiskiem jest wielkomiejskie społeczeństwo, czy romantyczne pustkowie nad jeziorem. Borczuch wyjaśnia: "Można czytać nasz projekt zarówno jako przekorną fantazję o życiu bez ludzi, jak i mroczną fantazję o życiu wśród nich".

Premiera 12 kwietnia

18. "Woyzeck", TR Warszawa

W ramach cyklu "Debiut TR" Grzegorz Jaremko, student wydziału reżyserii krakowskiej Akademii Sztuk Teatralnych, wystawi "Woyzecka" Georga Büchnera, podkreślając, że dramat z 1837 r. "pozwala zrozumieć sposób, w jaki kształtowana jest dzisiaj męska tożsamość, a także rozpoznać źródła przemocy i agresji w zarządzanym przez mężczyzn świecie".

Premiera 10 maja

19. "Podróże Guliwera", Narodowy Stary Teatr, Kraków

Paweł Miśkiewicz sięga po klasykę Jonathana Swifta, a do udziału w spektaklu zaprasza tylko aktorki. Wszystkie męskie role zagrają kobiety.

Premiera 11 maja

20. "Capri - wyspa uciekinierów", Teatr Powszechny, Warszawa

Krystian Lupa rozpoczął próby do swojego nowego spektaklu. "Capri - wyspa uciekinierów" powstaje na podstawie m.in. słynnych reportaży Curzio Malapartego "Kaputt" i "Skóra" oraz "Księgi z San Michel" Axela Munthego.

Przez pryzmat powieści Curzio Malapartego Lupa chce przyjrzeć się przemianom współczesnej Europy i roli wielkich osobowości w procesach polityczno-społecznych. Akcję umieszcza na Capri - wyspie, na którą, jak zapowiada reżyser, uciekali marzyciele i rewolucjoniści m.in. Lenin, Gorki czy Rilke.

Premiera 15 czerwca

21. "Hamlet", Teatr Polski, Poznań

W pierwszej połowie 2019 r. zobaczymy na polskich scenach aż trzy nowe inscenizacje "Hamleta". W warszawskim Teatrze Dramatycznym dramat Szekspira wyreżyseruje Tadeusz Bradecki (premiera 18 stycznia), a w Teatrze Nowym w Poznaniu - Agata Duda-Gracz (premiera 13 kwietnia).

W Teatrze Polskim w Poznaniu nad "Hamletem" pracują Maja Kleczewska (reżyserka) i Łukasz Chotkowski (dramaturgia), którzy chcą opowiedzieć o stosunkach polsko-ukraińskich. Tytułową postać zagra ukraiński aktor Roman Lutskyi. Spektakl ma być pokazywany poza murami teatru, w dużej przestrzeni nieteatralnej. Scenografia Zbigniewa Libery ma umożliwić przenikanie się sceny i widowni. Żeby widz nie tylko był obserwatorem, ale też uczestniczył w tym świecie.

Premiera: czerwiec

22. "Ewangelia Jezusa", Nowy Teatr, Warszawa

Jędrzej Piaskowski, reżyser m.in. "Puppenhaus. Kuracja" z TR Warszawa i lubelskich "Trzech sióstr" zajmie się figurą Jezusa we współczesnym świecie.

Spektakl, w którym punktem wyjścia będą powieści "Dzieciństwo Jezusa" i "Lata szkolne Jezusa" Johna Maxwella Coetzeego, ma mieć formę fantazji-baśni opartej na motywach, figurach i wątkach zaczerpniętych z Ewangelii. Akcja rozgrywać się będzie w nierealnym świecie pierwotnego lasu - Galilei zasiedlanym przez owady, rośliny, zwierzęta, przypadkowych ludzi i "pojęcia abstrakcyjne".

Premiera: czerwiec