Artykuły

Pisarze, artyści, sportowcy - w Krakowie i Małopolsce żegnano w tym roku wiele wybitnych osobowości.

Lucjan Franczak

W styczniu zmarł Lucjan Franczak, trener i działacz piłkarski. W 1968 r. ukończył studia w Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Krakowie. Trzykrotnie był trenerem Wisły Kraków; w 1981 r. zdobył z tą drużyną wicemistrzostwo Polski.

W ostatnich latach był przewodniczącym Wydziału Szkolenia Małopolskiego Związku Piłki Nożnej, zasiadał też w zarządzie związku.

Kacper Gondek

Pod koniec stycznia zmarł Kacper Gondek, kajakarz górski. 25-latek był medalistą mistrzostw świata i Europy w kategoriach juniorów oraz młodzieżowców. Wielokrotnie zdobywał także mistrzostwo Polski. Zmarł po ciężkiej chorobie nowotworowej.

Mieczysław Święcicki

Na początku lutego odszedł Mieczysław Święcicki, piosenkarz, aktor, współzałożyciel Piwnicy pod Baranami. Święcicki grał m.in. w Teatrze Rapsodycznym (założony w 1941 r. w Krakowie konspiracyjny teatr) oraz w Teatrze Starym. W 2010 r. został odznaczony Srebrnym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Antoni Krauze

W lutym zmarł Antoni Krauze, reżyser i scenarzysta. Był zaprzyjaźniony z Piwnicą pod Baranami i brał udział w wielu jej przedsięwzięciach.

Jan Krupski

W marcu w wieku 93 lat zmarł Jan Krupski, taternik, alpinista, ratownik górski i przewodnik tatrzański. Był członkiem TOPR od 1945 r., uczestniczył w 33 wyprawach ratunkowych. Brał udział w kilku pierwszych wejściach taterniczych. Uczestnik kampanii wrześniowej, brał udział w bitwie o Wysoką.

Ewa Matuszewska

Pod koniec marca po długiej chorobie zmarła Ewa Matuszewska, pisarka, dziennikarka, popularyzatorka Tatr. Mówiła o sobie: "zakopianka z wyboru". Pisała książki o tematyce regionalnej i górskiej. Była współautorką ostatniej książki Wandy Rutkiewicz "Na jednej linie". Po śmierci alpinistki napisała kontynuację tekstu pt. "Karawana do marzeń". W latach 2007-2013 była rzecznikiem prasowym w Urzędzie Miasta Zakopane.

Zofia Kalińska

W kwietniu odeszła Zofia Kalińska, aktorka i reżyserka teatralna. Występowała w kilku krakowskich teatrach: Teatrze Bagatela, Teatrze Stu, Teatrze im. Juliusza Słowackiego. Od lat 50. do połowy lat 70. współpracowała z Tadeuszem Kantorem. W latach 80. założyła Teatr Akne tworzony przez międzynarodowy zespół artystów, głównie z Anglii, Polski i Niemiec.

Ewa Dyakowska-Berbeka

Pod koniec kwietnia po długiej chorobie zmarła Ewa Dyakowska-Berbeka, malarka, graficzka i scenografka. Od 1985 r. związana z Teatrem Witkacego w Zakopanem. Wdowa po Macieju Berbece, który zginął podczas wyprawy na Broad Peak w 2013 r.

Janusz Adamczyk

Na początku maja w wyniku choroby zmarł Janusz Adamczyk, piłkarz, wieloletni bramkarz Wisły Kraków. W barwach tej drużyny rozegrał łącznie 145 meczów. W sezonie 1977/78 zdobył tytuł mistrza Polski.

Po zakończeniu kariery pracował jako trener bramkarzy różnych kategorii wiekowych w Wiśle.

Jerzy Horwath

W maju zmarł Jerzy Horwath, związany z Krakowem pianista i kompozytor. Jest najbardziej znany z działalności w ramach Dżambli, jednego z najlepszych w Polsce zespołów jazz-rockowych. Ukończył Liceum Muzyczne w Krakowie, zaczął też studia w krakowskiej Akademii Muzycznej, ale ich nie skończył. Zdecydował się na emigrację do Szwecji, gdzie zmarł. Na dwa tygodnie przed śmiercią w sali NOSPR zagrał swój ostatni koncert.

Jerzy Piątkowski

Na początku czerwca zmarł Jerzy Piątkowski, poeta. Jest zaliczany do średniego pokolenia oraz do grupy współtworzącej Nową Falę. Studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wraz z Julianem Kornhauserem, Adamem Zagajewskim, Stanisławem Stabrą, Witem Jaworskim tworzył grupę poetycką "Teraz". Mieszkał w Niepołomicach.

Tomasz Stańko

W lipcu zmarł Tomasz Stańko, trębacz jazzowy i kompozytor. Studiował w Akademii Muzycznej w Krakowie i był częstym gościem klubu jazzowego Helikon. W Krakowie też wysłuchał w 1958 r. koncertu Dave'a Brubecka w klubie Rotunda - to wydarzenie skłoniło Stańkę do związania swojej przyszłości z jazzem. W 2009 r. muzyk współpracował z Wisławą Szymborską - poetka czytała swoje wiersze w Operze Krakowskiej, a Stańko jej akompaniował. Nagranie zostało dołączone do tomiku Szymborskiej "Tutaj".

Jerzy Napieracz

W lipcu odszedł długoletni Główny Plastyk Miasta Krakowa Jerzy Napieracz. W 1954 r. ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Projektował oprawy plastyczne Festiwali Piosenki Studenckiej, juwenaliów czy obchodów 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracował m.in. w Domu Kultury "Pod Baranami" i Miejskim Domu Kultury.

W 2010 został odznaczony odznaką "Honoris Gratia", odznaczeniem przyznawanym przez prezydenta Krakowa osobom zasłużonym dla miasta.

Danuta Urbanowicz

W drugiej połowie lipca zmarła Danuta Urbanowicz, malarka. W 1957 r. ukończyła Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie. Na przełomie lat 50. i 60. współtworzyła awangardowy teatr lalkowy "Widzimisie" w Nowej Hucie. Należała do Grupy Pięciu, która w 1961 r. przyłączyła się do Grupy Krakowskiej - studenckiego zrzeszenia artystycznego. Zajmowała się też projektowaniem polichromii w obiektach zarówno sakralnych, jak i świeckich. Jej prace można oglądać w Krakowie, Pawlikowicach czy Byszycach.

Kora (właśc. Olga Aleksandra Sipowicz)

Pod koniec lipca po długiej chorobie zmarła Olga Sipowicz, czyli Kora - jedna z najpopularniejszych polskich wokalistek. Urodziła się w Krakowie, tu skończyła szkołę podstawową i liceum. Była mocno związana z krakowskim środowiskiem artystycznym: przyjaźniła się z Piotrem Skrzyneckim, Wiesławem Dymnym czy Krystyną Zachwatowicz.

W latach 1976-2008 była wokalistką zespołu Maanam i autorką większości tekstów piosenek grupy. Maanam wylansował takie przeboje jak "Boskie Buenos", "Kocham cię, kochanie moje" czy "Cykady na Cykladach".

Maciej Konieczny

W sierpniu zginął tragicznie Maciej Konieczny, właściciel krakowskiej jadłodajni U Stasi. Konieczny odziedziczył lokal po swojej matce Stanisławie. Jadłodajnia cieszyła się wielką popularnością i miała bardzo zróżnicowaną klientelę. Stołował się tam m.in. noblista Seamus Heaney, którego zachwyciły podawane U Stasi pierogi.

Zbigniew Ruciński

W październiku zmarł Zbigniew Ruciński, aktor. W 1997 r. ukończył studia na krakowskim PWST. Występował na deskach Teatru im. Słowackiego oraz Teatru Starego. Grał w spektaklach Mai Kleczewskiej, Krystiana Lupy oraz Jana Klaty. Występując w spektaklu Klaty, pojawił się na scenie po raz ostatni.

"Był aktorem romantycznych porywów, emocjonalnym, z temperamentem, jednocześnie ironicznie zdystansowanym, z błyskotliwym poczuciem humoru, pełnym uroku" - pisali o nim koledzy ze Starego Teatru.

Jerzy Aleksandrowicz

W drugiej połowie października odszedł prof. Jerzy Aleksandrowicz, wybitny psychiatra i psychoterapeuta. W 1958 ukończył studia w krakowskiej Akademii Medycznej, a w 1965 - studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1971 r. objął stanowisko adiunkta w Klinice Psychiatrycznej AM w Krakowie. Pracował nad modelem terapii zaburzeń nerwicowych. Jego działania doprowadziły w latach 70. do wdrożenia zasad kompleksowego leczenia w oddziałach dziennych.

Był aktywny naukowo do końca życia. Nie chciał przechodzić na emeryturę, bo twierdził, że wtedy się gnuśnieje. W chwili śmierci miał 82 lata.