Kto zwariował?
Robert Gliński przygotował w teatrze Ateneum premierę "Żywej maski" Luigiego Pirandella. Podkreśla, że tę sztukę o obłędzie możemy śmiało odnieść do "naszego zwariowanego świata". Właśnie teraz powinna dać nam wiele do myślenia.
- Mowa w niej o obłędzie i relatywizmie prawdy - wyjaśnia Gliński. - Sztuka jest przewrotna. Podejrzewamy bohatera, że jest wariatem. Tymczasem on jest normalny, a zwariowali wszyscy inni. Domniemany wariat nie jest wariatem, to my jesteśmy wariatami. I okazuje się, że wcale nie jest tak, jak się wydawało.
Sztuki Pirandella - noblisty, jednego z najpopularniejszych dramaturgów włoskich - triumfowały na scenach europejskich i amerykańskich w latach 20. "Żywa maska" (inny tytuł "Henryk IV") w Polsce wystawiona była po raz pierwszy w 1925 roku. Zyskała rozgłos m.in. dzięki słynnej kreacji Kazimierza Junoszy-Stępowskiego. Ostatnio została zapomniana, podobnie jak inne sztuki tego autora, które kiedyś należały do kanonu: na przykład "Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora".
Już kilkanaście lat temu krytycy zastanawiali się, czy sztuki Pirandella się nie zestarzały, co sugerował m.in. August Grodzicki. Jan Kłossowicz podkreślał, że Pirandella nie można już po prostu wystawiać, trzeba go reinterpretować. Można go uratować poprzez "śmiałą interpretację sceniczną, spotęgowanie oryginalnych cech, przerysowanie konfliktów, uteatralnienie".
Robert Gliński nie miał obaw sięgając po "Żywą maskę". Znacznie ją skrócił. Przedstawienie ma zaledwie 80 minut.
- Tekst sztuki, który może trochę trącić myszką, obudowany jest współczesną inscenizacją, nierealistyczną scenografią - wyjaśnia reżyser. - Umowne są związki między postaciami, a ich relacje przerysowane, uteatralnione. Chyba nie czuć kurzu. Henryka IV gra Jerzy Kamas. Partnerują mu m.in. Ewa Wiśniewska, Magdalena Wójcik, Tadeusz Borowski, Jacek Borkowski, Marian Kociniak i Grzegorz Damięcki.
W przedstawieniu wykorzystane zostało tłumaczenie Leona Chrzanowskiego, scenografię przygotowała Agnieszka Zawadowska, opracowanie muzyczne - Wojciech Borkowski.
