Artykuły

28. Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Bez Granic" ruszył w Cieszynie i Czeskim Cieszynie. Pierwszym akordem był jednak nie spektakl, lecz koncert jazzowy. W środę wystąpili Leszek Możdżer z Polski, Miroslav Vitous z Czech i Oskar Toeroek ze Słowacji.

- Jazz jest muzyką wolności. Sądzę, że ten składnik naszego festiwalu doskonale dopełni tegoroczny program. Zaprosiliśmy do Cieszyna trzech wybitnych jazzmanów, którzy reprezentują trzy pokolenia - Vitos urodził się w 1947 r., Możdżer w 1971 r., a Toeroek w 1980 r., i trzy różne muzyczne wrażliwości - powiedział dyrektor festiwalu Janusz Legoń.

W środę organizatorzy festiwalu posadzili w Czeskim Cieszynie drzewo, które będzie przypominało o Oldze Havlowej, pierwszej żonie Vaclava Havla, działacza opozycji w Czechosłowacji, a po przemianach prezydenta Czechosłowacji i Czech, pisarza i dramaturga, którego twórczości poświęcona była pierwsza edycja imprezy.

Teatralną, główną część festiwalu, zainauguruje plenerowy spektakl na cieszyńskim rynku Teatru Biuro Podróży z Poznania. Pokaże on sztukę "Silence. Cisza w Troi". - Teatr Biuro Podróży przygląda się sytuacji z punktu widzenia mieszkańca oblężonego miasta, na które spadły bomby, człowieka, któremu jeszcze kilka lat temu nie przyszłoby do głowy, że stanie się uchodźcą. Bohaterami spektaklu są dzieci - niewinni świadkowie śmierci bliskich, ofiary tułaczki i głodu - poinformowali organizatorzy festiwalu.

Festiwal potrwa do 1 czerwca. Janusz Legoń powiedział, że tworząc program organizatorzy pamiętali o przypadającej w tym roku setnej rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę oraz stulecia powstania niepodległego państwa czechosłowackiego. - Pomyśleliśmy, że byłoby interesujące pokazać teatry, które w nazwie mają słowo "narodowy". Te sceny miały za zadanie budowę tożsamości narodowej, wzmacnianie różnic. Teraz tak bardzo się tym już nie zajmują, ale dla każdej z tych kultur teatralnych są ważnym punktem odniesienia - powiedział Janusz Legoń.

Na festiwalu wystąpią Narodowy Teatr Stary z Krakowa, który zaprezentuje spektakl "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Jana Klaty oraz jeden z zespołów Teatru Narodowego z Pragi - Laterna Magika, który zaprezentuje sztukę "Cube". - Przy użyciu mapowania z kilku projektorów oraz wizualizacji 3D proponują dzieło na motywie sześcianu we wszystkich możliwych wariantach, które nas otaczają. Jednym z nich jest kostka Rubika - powiedział Legoń.

W programie festiwalu znajdą się dwa spektakle, które odnoszą się do klasyki. To Teatr Lalek Miniatura z Gdańska z inscenizacją "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza i przedstawienie Hadivadla z Brna, który pokaże klasyczny czeski dramat "Marysia".

Publiczność zobaczy spektakle dla najmłodszych. Wrocławski Teatr Lalek pokaże "Piekło - Niebo" Marii Wojtyszko w reżyserii czeskiego twórcy Jakub Krofta. Teatr Lalek z Żyliny na Słowacji zaprezentuje klasyczną baśń Hansa Christiana Andersena "Brzydkie kaczątko". Na festiwalu wystąpią także: Teatr Pieśń Kozła z Wrocławia ze sztuką "Pieśni Leara", scena polska Teatru w Czeskim Cieszynie z "Job interviews" Petra Zelenki, Teatr Bolka Polivki ze spektaklem "DNA" oraz Teatr z Czeskiego Cieszyna z opowieścią o zbójniku Ondraszku.

Podczas festiwalu zobaczyć będzie można wystawy poświęcone awangardzie teatralnej 20-lecia międzywojennego. W Cieszynie zostanie zaprezentowana czeska awangarda, a w Czeskim Cieszynie - polska. Wystąpią zespoły muzyczne Hańba! oraz Czereśnie.

Festiwal Bez Granic jest sztandarową imprezą stowarzyszenia Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, wywodzącego się z demokratycznej opozycji. Jej działacze w latach 80. organizowali m.in. nielegalne spotkania opozycjonistów z Polski i Czechosłowacji.

W 1990 r. działacze Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej Jerzy Kronhold z Cieszyna i nieżyjący już Jakub Matl z Czeskiego Cieszyna zorganizowali pierwszą edycję festiwalu, która była poświęcona twórczości Vaclava Havla. Impreza pierwotnie nosiła nazwę "Na granicy". Została zmieniona po wejściu Polski, Czech i Słowacji do UE.

Obecnie organizatorem festiwalu są: cieszyński oddział SPCzS i czeskocieszyńskie stowarzyszenie Człowiek na Granicy.