Artykuły

Reżyser, scenograf, dramaturg, grafik, tłumacz, pedagog. Jeden z najważniejszych twórców polskiego teatru przełomu wieków. Krystian Lupa będzie gościem Polifonii Literackich organizowanych przez Regionalny Instytut Kultury w Katowicach.

Jego specjalnością są przedstawienia na motywach literatury austriackiej, m.in. na podstawie autorsko opracowywanych tekstów Thomasa Bernharda. Ale nie tylko. Sięgał w przeszłości też po Witkacego, Becketta, Bułhakowa. Realizował również spektakle na podstawie własnych scenariuszy.

Jego najnowsza produkcja to siedmiogodzinny (Lupa lubuje się w przedstawieniach, które długo trwają) "Proces" na podstawie Franza Kafki, grany w Nowym Teatrze w Warszawie. "Reżyser zrobił skrajnie męczący spektakl o zmęczeniu, wyczerpującą opowieść o wyczerpaniu Polską, światem i ludzkością; rzecz nie tyle o paranoi i autorytarnych tendencjach, ile o beznadziei i braku pomysłu na lepsze jutro" - pisał w recenzji na łamach "Wyborczej" Witold Mrozek.

Próby laboratoryjne

Lupa urodził się w Jastrzębiu-Zdroju w 1943 roku. Studiował m.in. na Akademii Sztuk Pięknych oraz na Wydziale Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Fascynował się teatrem spod znaku Konrada Swinarskiego i Tadeusza Kantora.

Na początku swojej pracy reżyserskiej związany był z Teatrem im. Norwida w Jeleniej Górze. To tam rozwijał swój oryginalny warsztat twórczy, polegający na przeprowadzaniu "prób laboratoryjnych", pracy głównie z aktorem, improwizacjami. Potem wiele razy współpracował z krakowskim Starym Teatrem, gdzie powstały jego najwybitniejsze spektakle (m.in. "Rodzeństwo", "Bracia Karamazow" czy "Factory"), a także wrocławskim Teatrem Polskim ("Wycinka") czy warszawskim Dramatycznym (m.in. "Kalkwerk" i "Marilyn. Persona").

Pracował też za granicą - we Francji, w Austrii i USA. W ubiegłym roku zrealizował także sztukę w Tianjin w Chinach. W 2000 roku został odznaczony austriackim Krzyżem Honorowym Nauki i Sztuki I klasy za działalność na polu kultury. W 2009 roku otrzymał prestiżową Europejską Nagrodę Teatralną.

Ojciec założyciel

- Nie wspominając Krystiana Lupy bardzo trudno mówić o polskim współczesnym teatrze. Można go nazwać jednym z jego ojców założycieli. Lupa jest jednym z najważniejszych artystów w naszym kraju - oryginalnym, inteligentnym, krytycznym, otwartym na zmiany i ciągłe poszukiwanie nowego języka artystycznego.

Lupa od lat jest wykładowcą w Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, asystentury odbyli u niego prawie wszyscy ważni reżyserzy, którzy następnie w swojej twórczości bądź nawiązywali do jego teatru, bądź się z nim kłócili, ale zawsze traktowali go jako istotny punkt odniesienia - zaznacza Katarzyna Niedurny, krytyczka teatralna, która poprowadzi spotkanie. Zaplanowano je na piątek, 2 lutego na godz. 17. Wstęp wolny.