Artykuły

Dwoje nowych kuracjuszy przyjeżdża do ośrodka, w którym mają odnaleźć święty spokój. Jaka jest tego cena? W piątek 1 grudnia w Komunie Warszawa premiera "Ośrodka wypoczynkowego" w reżyserii Anny Smolar.

Komuna Warszawa to dziś jedno z najciekawszych miejsc na kulturalnej mapie stolicy. Mieszkańcy Pragi traktują ją jak dzielnicowy, alternatywny dom kultury, teatromani - jako miejsce scenicznych eksperymentów. To, że społeczność, która kibicuje Komunie, jest duża i silnie z nią związana, udowodniła niedawna akcja crowdfundingowa. Aby zrealizować dwie najnowsze premiery, ogłoszono publiczną zbiórkę i zgromadzono całą potrzebną kwotę. Pierwszy spektakl, którego premiera odbyła się dzięki uzbieranej kwocie, to "Pixo" w choreografii Marty Ziółek.

Od piątku będziemy mogli oglądać drugą realizację - "Ośrodek wypoczynkowy" Anny Smolar. Reżyserka jest laureatką Paszportu "Polityki", który otrzymała "za teatr kameralny i empatyczny, z polotem i humorem podejmujący tematy zepchnięte na margines oraz za konsekwentne poszerzanie teatralnego pola, chęć i umiejętność dialogowania z każdym odbiorcą" - jak pisano w uzasadnieniu.

Warszawscy widzowie mogą znać także jej "Aktorów żydowskich" z Teatru Żydowskiego, "Henriettę Lacks" z Nowego Teatru, czy pokazywanego gościnnie w Nowym "Dybuka" z Teatru Polskiego w Bydgoszczy.

PYTANIA O BIERNOŚĆ WŁASNĄ I CUDZĄ

Najnowsze przedstawienie Anny Smolar jest dystopią. W świecie przyszłości awangardowy teatr został zamieniony na jeden z ośrodków wypoczynkowych powstałych dzięki Narodowemu Programowi Zbiorowego Wypoczynku. Ma on spełnić pragnienie każdego obywatela, czyli dać mu święty spokój i możliwość nieangażowania się w problemy innych. - Bohaterów poznajemy w pierwszym dniu pobytu nowych gości. Obserwujemy ich życie codzienne. Ośrodek jest jak mikrokosmos społeczny, to żywy organizm, który na bieżąco poznaje własne reguły. Przyglądając się relacjom gości i gospodarzy, widzimy symptomy zjawisk, takich jak wychowywanie do zaniechania, posłuszeństwa, do potrzeby życia w mocno określonym porządku, dążenie do bezpieczeństwa i harmonii. Co nas uwodzi w takim świecie, a co sprawia, że w pewnym momencie zaczyna być on dla nas odrażający? - zastanawia się Anna Smolar.

Scenariusz spektaklu, który Anna Smolar przygotowuje wspólnie z dramaturgiem Michałem Buszewiczem, powstawał w trakcie prób, na podstawie improwizacji, rozmów z aktorami o otaczającej rzeczywistości, protestach, angażowaniu się w nie. - Biorę udział w protestach, gdy tylko mogę, zabieram dzieci, zresztą przyczyniłam się do zorganizowania strefy dla dzieci na proteście pod MEN-em w sprawie deformy edukacji. Ale czasem mam dość targania ich na te głośne, nieraz przytłaczające imprezy. Chwilami sama nie mam już energii ani woli odwoływania innych rzeczy, aby znaleźć się na ulicy. Tak jak teraz, kilka dni przed premierą, odwołanie próby, żeby móc uczestniczyć w proteście w obronie sądów wcale nie jest łatwą decyzją. Przy okazji tej pracy nieustająco przyglądamy się napięciom między życiem wygodnym, skupionym na sprawach prywatnych i zawodowych a szerszą rzeczywistością, która na naszych oczach się radykalizuje i wobec której mamy obowiązki. Zadajemy sobie pytanie o bierność, własną i cudzą - mówi Anna Smolar.

NA NIEZALEŻNEJ SCENIE

Do realizacji "Ośrodka wypoczynkowego" Anna Smolar zaprosiła aktorów, z którymi pracowała w Teatrze Polskim w Bydgoszczy (Sonia Roszczuk, Maciej Pesta, Jan Sobolewski, Małgorzata Witkowska), w krakowskim Narodowym Starym Teatrze (Marta Ścisłowicz).

- Mam tu możliwość współpracy z grupą, która rozwija wspólny język i poszerza swój skład - pierwszy raz pracuję z Andrzejem Konopką, spotkanie tej szóstki aktorów przy jednej pracy absolutnie mnie uszczęśliwia. Spektakl jest też dla mnie ważnym powrotem do współpracy z Michałem Buszewiczem, z którym pracowałam przy "Aktorach żydowskich". Bawimy się w science fiction, wychodząc z bardzo prostego założenia: co gdyby empatia i udzielanie pomocy stały się towarem deficytowym, a nawet zakazanym? - zastanawia się reżyserka.

Nie jest dla niej też bez znaczenia, że "Ośrodek wypoczynkowy" przygotowywany jest właśnie na niezależnej scenie, jaką jest Komuna Warszawa. - Ze strony Komuny dostajemy pełne zaufanie i przyzwolenie na zrobienie czegoś dziwnego. Jest to idealne miejsce na poszukiwanie nowych form, ta intencja jest wręcz wpisana w specyficzną i zupełnie wyjątkową umowę zawartą między publicznością Komuny a twórcami.

***

PREMIERA W KOMUNIE WARSZAWA

"Ośrodek wypoczynkowy", reżyseria: Anna Smolar, scenariusz: Michał Buszewicz, dramaturgia: Michał Buszewicz, Anna Smolar, scenografia i kostiumy: Anna Met, wideo i foto: Rafał Paradowski, montaż: Michał Czarnecki.

Występują: Marta Ścisłowicz, Andrzej Konopka, Sonia Roszczuk, Maciej Pesta, Jan Sobolewski, Małgorzata Witkowska, Jaśmina Polak (głos).

Premiera: 1 grudnia, godz. 19 w Komunie Warszawa (ul. Lubelska 30/32).

Kolejne spektakle: 2-3 grudnia, godz. 19.

Bilety: 30 zł (normalne), 20 zł (ulgowe).