Artykuły

Związkom artystów z polityką poświęcona będzie trzecia debata organizowana dla uczczenia jubileuszu 90. urodzin autora "Blaszanego bębenka", laureata literackiej Nagrody Nobla, która odbędzie się 8 października w Gdańskiej Galerii Guentera Grassa.

- Niewątpliwie Grass był bardzo zaangażowany w sprawy polityczne i to się w różny sposób odbijało na jego karierze artystycznej - powiedziała w poniedziałek koordynatorka cyklu spotkań i debat na temat dorobku niemieckiego pisarza, Marta Wróblewska.

Udział w październikowej dyskusji wezmą: Grzegorz Dziemidowicz, Jacek Niegoda, prof. Dieter Stolz oraz Julita Wójcik.

- Czy głos artysty się liczy? Czy moc sztuki jest na tyle sprawcza, aby zainicjować istotne zmiany i polepszyć byt obywateli? Czy poprzez swoje zaangażowanie polityczne artysta staje się narzędziem w ręku decydentów? Na te i szereg innych pytań będziemy próbowali znaleźć odpowiedzi z pomocą zaproszonych gości - dodała Wróblewska.

Grzegorz Dziemidowicz jest zastępcą kierownika Akademii Służby Zagranicznej i Dyplomacji Collegium Civitas. Pełnił funkcje ambasadora RP w Egipcie (1994-1999) oraz Grecji (2001-2005), pracował też w Ministerstwie Spraw Zagranicznych m.in. jako rzecznik oraz dyrektor Departamentu Systemów Informacji.

Jacek Niegoda urodził się w 1972 roku w Gdańsku. Jest artystą wizualnym. W latach 1991-1998 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Współzałożyciel Fundacji Wyspa Progress, Centralnego Urzędu Kultury Technicznej (CUKT) oraz Fundacji Kolonia Artystów.

Urodzony w 1960 r. Dieter Stolz napisał pracę doktorską na temat twórczości Guentera Grassa, która skłoniła pisarza do zaproszenia naukowca do współpracy przy powieści "Rozległe pole". Stolz jest wydawcą i komentatorem dzieł zebranych Grassa. Na liście jego publikacji są książki i eseje na temat literatury współczesnej. Od 2011 r. Stolz współpracuje przy edycji w wydawnictwie Steidl Verlag, od 2013 r. jest profesorem w Instytucie Literaturoznawstwa na Uniwersytecie w Lubece. Mieszka w Berlinie.

Julita Wójcik (ur. 1971) mieszka i pracuje w Gdańsku. Jest absolwentką Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Otrzymała nagrodę Paszport Polityki (2012) oraz Royal Scottish Academy Award (2013). W latach 2013-2017 członkini sekretariatu Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej zajmując się poprawą statusu artystów w Polsce.

Ostatnia, czwarta debata, związana z obchodami 90. rocznicy urodzin Grassa odbędzie się w Gdańsku pod koniec listopada.

Guenter Grass, pisarz, autor powieści, poezji i dramatów, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1999 r., urodził się 16 października 1927 r. w Gdańsku w rodzinie o korzeniach niemiecko-kaszubskich. Dzieciństwo spędził w Wolnym Mieście Gdańsku. Mieszkał przy ulicy Lelewela w dzielnicy Wrzeszcz.

Sławę międzynarodową przyniosła mu tzw. trylogia gdańska - powieści "Blaszany bębenek" (1959), "Kot i mysz" (1961) i "Psie lata" (1963).

Grass od dziesięcioleci angażował się na rzecz pojednania polsko-niemieckiego; popierał politykę wobec Polski kanclerza Willy'ego Brandta. Towarzyszył Brandtowi w jego podróży do Polski w grudniu 1970 roku, podczas której kanclerz RFN uznał granicę na Odrze i Nysie, wbrew stanowisku większości mieszkańców zachodnich Niemiec. Sam Grass podkreślał wielokrotnie, że utrata Pomorza czy Dolnego Śląska to zasłużona kara za niemieckie zbrodnie. Z tego powodu sceptycznie zareagował na zjednoczenie kraju w 1990 roku.

Od czasu protestów robotników na polskim Wybrzeżu w grudniu 1970 roku Grass śledził uważnie sytuację w Gdańsku, sympatyzując z polską opozycją.

W 2006 r. w autobiograficznej książce "Przy obieraniu cebuli" nieoczekiwanie ujawnił, że pod koniec wojny służył w hitlerowskiej formacji zbrojnej Waffen-SS. Zarzucano mu wtedy, że zbyt długo ukrywał ten fakt przed opinią publiczną.

W 1993 r. radni Gdańska przyznali pisarzowi tytuł honorowego obywatela miasta. Grass był też doktorem honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Zmarł 13 kwietnia 2015 r. w niemieckiej Lubece.